Chueves Lardero
O Chueves Lardero u choricet ye o día que sinyala l'inte de salida d'as garrastolendas u carnavals.
En ista calendata, a chent gosaba salir ta lo campo a minchar y feban corridas de vaquetas de tardis; quan lo sol yera cacho y se feba de nueit se celebraba lo baile d'esfraces. Encara huei, sobre tot en os lugars, se remera este día con brendas y entropans de lenguaniza. D'astí la mazada de «Jueves Lardero, longaniza en el puchero».
Pa los d'Alcanyiz ye una de las fiestas mes importants de l'anyo, pero pa los de Sant Per de Calanda y atros lugars d'Aragón ye agora una fiesta mes y no implica deixar de treballar u d'ir ta la escuela. Amás de celebrar-se en Aragón tamien se celebra en atras partis d'a peninsula Iberica, pero sobre tot en a provincia d'Almería, Castiella-La Mancha, Catalunya, Soria y Cordoba.
Denominacions tradicionals[editar | editar código]
En belsetán se diz Hueves larder[1], en benaqués (una d'as pocas parlas altoaragonesas actuals que conserva la denominación aragonesa d'os días d'a semana), se diz Chous llarder en Campo Chous gras. En Alcanyiz u Sant Per de Calanda se clama Choricet (prenunciato /ʧo.ri.'θer/ en os dos lugars y tamién /ʧo.ri.'θe/ en Sant Per).
Lardero (pronunciau en belsetán larder y en benasqués llarder) significa "referent a las graixa animal"[2] y ye un adchectivo que se relaciona con o substantivo lardo (pronunciau en benasqués /llart/), parola que presenta diferents significaus en l'Alto Aragón, totz relacionaus con a graixa, a l'egual que l'adchectivo gras(o) d'a denominación campesa.
Referencias[editar | editar código]
- ↑ (es) Antonio Badía Margarit: El habla del valle de Bielsa. Instituto de Estudios Pirenaicos, 1950 p 293
- ↑ (an) Francho Rodés: Bocabulario aragonés d'o botero Pedro Lafuente, Uesca, Publicacions d'o Consello d'a Fabla Aragonesa, 1996.
