Užupis

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Republica d'Užupis Užupio Respublika
Micronación d'Europa
Bandera Escudo
Entidat  • Continent	Micronación Europa
Capital	Užupis
Idioma oficial	Lituano
President	Romas Lileikis
Establimiento	1 d'abril de 1997
Secesión	de Lituania 1997
Zona horaria	UTC+2 (hivierno) UTC+3 (verano)
Moneda	Uzas (l'euro tamién se fa servir encara que no ye oficial)
Republica d'Užupis

Užupis (en yiddisch זרצ׳ה, belarruso Зарэчча, ruso Заречье, polaco Zarzecze) ye un barrio d'a ciudat de Vilna, a capital de Lituania, situau mas que mas en o casco antigo de Vilna, un puesto declarau como Patrimonio d'a Humanidat por a UNESCO. Užupis significa "a l'atro canto d'o río" en idioma lituano, fendo referencia a o río Vilnia; estando o nombre de Vilna derivau d'iste. O districto ha estau popular entre os artistas d'a ciudat, estando a sobén contimparau con Montmartre en París u Christiania en Copenhage, debiu a la suya atmosfera bohemia. L'1 d'abril de 1997 o districto se declaró independient como a Republica d'Užupis (en lituano Užupio Respublika).

Cheografía

Užupis ye prou chicot y isolau, tenendo una superficie de nomás 60 hectarias y nomás bels 7.000 habitants, d'os que 1.000 son artistas. D'una man ye deseparada d'o casco antigo por o río Vilnia, d'atra amugada por empinaus tozals y ta rematar mugant con una zona industrial construyida en tiempos sovieticos, que actualment se ye reconvertindo en un districto de moda. O primer puent sobre o río se construyió en o sieglo XVI, estando en ixas epocas a mayoría d'os habitants d'o districto chodigos.

Historia

Graffiti en un d'os edificios d'Užupis

En iste districto se troba o fosal bernardino, un d'os mas antigos fosals d'a ciudat. A mayoría d'a población chodiga d'o barrio fue asasinada mientres l'Holocausto y dimpués l'antigo fosal chodigo estricallau por os soviets. As casas fuoron albandonadas y dimpués ocupadas por chents provenients d'os sectors mas marchinals d'a sociedat, mas que mas personas sin teito y prostitutas. Dica a declaración d'independencia de Lituania en 1990, estió una d'as arias mas pobras d'a ciudat, con muitas casas espaldadas y muitas atras con pocos servicios. O districto ha estau un popular refuchio d'artistas y bohemios dende tiempos sovieticos, y encara hue muitos chóvens artistas okupan edificios albandonaus amán d'o río Vilnia. En 2013 s'engueroron dos grans centros d'arte chunto a o río.

A Republica d'Užupis

Sinyal en a muga d'Užupis

En 1997, os habitants d'o barrio declaroron a Republica d'Užupis, con a suya propia bandera, moneda, president, consello de ministros, constitución escrita por Romas Lileikis y Thomas Chepaitis, himno y eixercito (con alto u baixo 11 hombres). Dende alavez celebran a suya independencia anyalment o "Día d'Užupis", que caye en 1 d'abril. Os prochectos artisticos constituyen a prencipal preocupación d'a Republica; estando o propio president d'a Republica d'Užupis, Romas Lileikis, poeta, musico y director de cine.

Artūras Zuokas, un antigo alcalde de Vilna, vive en Užupis y frecuentment fa parti d'os eventos d'a Republica. Užupis no tien ciber-cafés, kioskos, grandes magazens u institucions gubernmentals (fueras d'as d'a propia Republica d'Užupis) y tampoco no tien embaixada en Lituania.

No ye guaire claro si a sobiranía d'a Republica, no reconoixida por dengún atro gubierno, mira d'estar sería, ye una broma u una combinación d'as dos. A decisión de meter o Día Nacional d'Užupis en l'1 d'abril (equivalent a "Toz os Santos" en a cultura lituana) podría no estar una coincidencia, so que mira d'emponderar a importancia de l'humor y a no importancia d'as decisions politicas serias. A bandera d'a Republica contiene a palma d'una man sobre fundo blanco. Cada estación de l'anyo cambea a color d'a man: d'hivierno ye azula, en primavera verda, en verano amariella y en agüerro roya.