Túnel de Somport

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Ta o túnel ferroviario se veiga túnel ferroviario de Somport
Túnel de Somport
Tunnel du Somport
Dentrada a o túnel en o canto occitán
Dentrada a o túnel en o canto occitán
Situación
País Aragón
Occitania
De
ta
Canfranc
Urdós
Datos chenerals
Altaria m
Trazau /
construito en
Maxima costera %
Longaria km
Tipo Carretera
Zarrau
d'hibierno
Mapa

O túnel de Somport (en francés Tunnel routier du Somport) ye un túnel carretero internacional situau en o Pireneu central. Une as vals de l'Aragón (Aragón) y d'Aspa (Occitania). Fue construyiu gracias a un convenio internacional sinyau por Espanya y Francia entre os anyos 1994 y 2002. Fue enguerau o 17 de chinero de 2003. Tien una largaria de 8.608 metros, d'os que 5.759 metros se troban en o costau aragonés y 2.849 metros en l'occitán. Ye o túnel carretero mas luengo d'o Estau Espanyol.

Historia[editar | modificar o codigo]

Interior d'o túnel de Somport.
Vidio d'a dentrada a o túnel de Somport dende Aragón.

O puerto de Somport ye un paso natural emplegau dende l'antigüedat. De feito, Somport proviene de "Somus Porta" u "Somos a Puerta" (entre Hispania y Galia), encara se tamién podria estar o suyo orichen etimolochico a expresión "summus portus" (o puerto mas alto).

En primerías d'o sieglo XX se construyió un túnel ferroviario que enlazaba por ferrocarril as ciudaz de Zaragoza y Pau. Zarrau a o trafico iste túnel en 1970, a carretera quedó como unica vía de comunicación, con o problema de que ista carretera tien que trescruzar o puerto, a 1.640 metros d'altaria, quedando asinas o trafico rodau muit amugau mientres os meses d'hibierno.

A clausura d'o túnel ferroviario fue debida a que fue decayendo a utilización d'a linia dica que un accident de dubdoso orichen, ocurriu o 27 de marzo de 1970 en o puent de L'Estanguet, entre a salida d'o túnel d'a zona francesa y a gara de Bedós, sirvió de pretexto ta interrumpir o trafico por parti d'a SNCF, retirando-se con posterioridat o material francés existent en Canfranc. Dende ista calendata, s'han feito a-saber-las chestions y reunions infructuosas ta conseguir reanudar o trafico internacional.[1]

En 1987 os Gubiernos espanyol y francés incluyioron o túnel adintro d'a planificación viaria d'a muga pirenenca. Dos anyos dimpués, en 1989, se constituye una comisión hispano-francesa que prencipia a fer os estudios previos d'o prochecto tecnico. En 1990 a Unión Europea lo incluye en o Plan d'Infraestructuras adintro d'a Rota europea E07. A la fin, en abril de 1991 se sinya el convenio ta a construcción d'o túnel. En chinero de 1994 prencipian as obras. En chulio de 1997 os operarios espanyols y franceses se troban baixo a cordelera. En l'anyo 2000 s'encetan os treballos d'equipamiento d'o túnel, encara que dimpués de l'accident d'o túnel de Mont Blanc (1999), a obra retrasa a suya fin debiu a o incremento en as normativas de seguridat que en zagueras estableixen a creyación d'una galería d'evacuación enta l'antiguo túnel ferroviario cada 400 m (orichinalmente Espanya proposó una galería cada 600 m, pero o prochecto prencipió a fer-se con una galería cada 800 m como heba proposau Francia). Dimpués de ueito anyos d'obras, o túnel fue inaugurau en chinero de 2003 por Francisco Álvarez Cascos y Gilles de Robien, ministros de Fomento de Espanya y Francia.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. Gran Enciclopedia Aragonesa

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]