Santa Croch

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Santa Croch
Despoblau d'Aragón
Entidat
 • País
 • Provincia
 • Comarca
 • Municipio
Despoblau
 Aragón
 Teruel
Sierra d'Albarracín
Albarracín
Partiu chudicial Teruel
Población
 • Total

0 hab. (2007)
Distancia
 • 5 km
 • 32 km

enta Albarracín
enta Teruel
Codigo postal 44100
Parroquial
 • Diocesi
 • Arcipestrau

Teruel y Albarracín
Albarracín
Coordenadas
Santa Croch ubicada en Aragón
Santa Croch
Santa Croch
Santa Croch en Aragón

Santa Croch (Santa Croche en castellano) ye un casal despoblau de la provincia de Teruel, perteneixient a lo municipio d'Albarracín.[1]

Toponimia[editar | modificar o codigo]

Lo toponimo Santa Croch se relaciona con un linache de repobladors cristianos navarros traitos por Pero Ruiz d'Azagra enta l'anyo 1171.

Lo suyo nombre parixe venir de lo latín CRUCE(M) con la una palatalización de la CE latina tipica de la fonetica mozarabe. En aragonés bi ha tendencia l'apocope de la -e final dando Croch, igual que en Valacroch. Agustín Ubieto Arteta documenta la variant latinizada de lo nombre Santam Croch.

Cheografía[editar | modificar o codigo]

Ye situau entre Albarracín y Exea d'Albarracín, en lo termin municipal d'este primer.

Historia[editar | modificar o codigo]

Lo sinyor d'Albarracín Ferrando Ruiz d'Azagra lo donó a Lupo de Barea en 1189:

Placuit mihi, libenti animo et spontanea voluntate, et etiam propter plurima servicia que mihi fecistis et que feceratis et que cotidie facitis, quod diligenter vobis et firmiter concede Sancta Croch que fuit Garcie Mancebo, et Villam Albam.

Cuan morió Lupo de Barea, en agosto de 1242 se redactó un acuerdo entre la muller, a filla y lo choven en lo que ceden Santa Croch a lo mayestre de la Orden de Sant Chaime chunto con La Vega, Montagudiello, Villalba y posesions en a villa d'Albarracín.

L'11 de chinero de 1261 Pelai Pérez, mayestre de la Orden de Sant Chaime permutó con Anaya López, vasallo de lo infant d'Aragón las heredaz que heban estau de Lupo de Barea y Donya Sancha Pérez d'Azagra en Albarracín y Tormón por atras de mes fertils cerca de Sevilla. Dende ixe inte la heredat de Santa Croch quedó ligada a los Heredia de pa cutio. Los Heredia poseyeban lo lugar de Gaibiel dende los sieglo XIV y bi ha muitos documentos medievals que fan referencia a la Baronía de Santa Croch y Gaibiel.

Molimentos[editar | modificar o codigo]

I trobamos lo castiello de Santa Croch, a l'altaria de lo kilometro 24 de la carretera A-1512. Este castiello lo facioron los Heredia d'Albarracín pa controlar l'acueducto romano d'Albarracín en un contexto de barallas entre propietarios locals que empecipió en la Sierra d'Albarracín en lo sieglo XIV, que explica que se fortificasen muitos lugars y masadas.

Referencias[editar | modificar o codigo]

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]