Cordoba
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Cordoba Córdoba | |||
| Municipio d'Andalucía | |||
| |||
| Entidat • Estau • Comunidat • Provincia • Comarca |
Municipio Espanya AndalucíaCordoba Comarca de Cordoba | ||
| Superficie | 1.252 km² | ||
| Población • Total |
323 763 hab. (2013) | ||
| Altaria • Meyana |
120 m. | ||
| Distancia • 136 km |
enta Sevilla | ||
| Alcalde | José María Bellido | ||
| Codigo postal | 14000–14999 | ||
| Ríos | Río Guadalquivir | ||
| Coordenadas | |||
| Web oficial | |||
.svg)
Cordoba (Córdoba en castellano) ye un municipio y ciudat andaluza, capital d'a Provincia de Cordoba y d'a comarca de Cordoba.
En 2012, a suya población yera de 328.841 habitants, en una superficie de 1.252 km² con una densidat de población de 262,65 hab/km².
Hue ye una ciudat de mida meyana, pero antis mas estió a capital d'a provincia romana d'a Baetica, d'o Emirato de Cordoba y d'o Califato de Cordoba, y o suyo patrimonio molimental ye o herencio d'a suya historia. En reconoixencia d'a suya riqueza molimental, a UNESCO declaró o suyo casco historico y a suya Mezquita como Patrimonio d'a Humanidat. Fa parte d'a Organización d'as Ciudaz d'o Patrimonio d'a Humanidat.
Cheografía
Trescruzata por o río Guadalquivir, Cordoba ye situata a 120 metros d'altaria sobre o livel d'a mar, a 136 km de distancia d'a ciudat de Sevilla, a capital d'Andalucía. A suya situación en a plana d'o Guadalquivir, a man d'os recursos miners de Sierra Morena y en un río con facilidat de comunicación con l'Oceano Atlantico, facioron que a suya comarca fuese ocupata por asentamientos humans en amás remota antigüidat.
Historia
Tarik ibn Ziyad, dimpués d'a redota d'os visigodos en a batalla de Guadalete en chulio de 711 plegó en a ciudat de Cordoba en agosto d'ixe mesmo anyo con as suyas tropas.[1]
O 5 de mayo de 985 tropas d'o Califato de Cordoba comandatas por Almanzor marchan dende Cordoba enta lo condau de Barcelona. En o suyo camín espullan os territorios d'as actuals comarcas d'o Baixo Penedés, Alto Penedés, Baixo Llobregat, Barcelonés y Vallés Occidental, destruindo los monesterios de Sant Cugat del Vallès (en Sant Cugat del Vallès), Sant Pavlo del Campo (en Barcelona) y Sant Per d'as Puellas (tamién en Barcelona).[2]
O 10 de mayo de 1010 una tropa de 10.000 soldaus formada por partidarios de Muhammad II al-Mahdi (esclavos de toda Europa) y soldaus d'o condau de Barcelona mandaus por Remón Borrell conquere y espulla Cordoba,[3] reponendo en a cadiera reyal a Muhammad y fendo-ie fuera a Sulaiman al-Mustain.
Administración
Reparto de concellers
| Partiu | 1979 | 1983 | 1987 | 1991 | 1995 | 1999 | 2003 | 2007 | 2011 |
| Partido Popular | 7 | 7 | 13 | 14 | 12 | 14 | 16 | ||
| Unión Cordobesa | - | - | - | - | - | - | 5 | ||
| Partido Comunista de España / Izquierda Unida | 10 | 13 | 11 | 9 | 13 | 11 | 4 | ||
| Partido Socialista Obrero Español | 9 | 9 | 5 | 6 | 4 | 4 | 4 | ||
| Centro Democrático y Social | 1 | 0 | - | - | - | - | - | ||
| Partido Andalucista | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Unión de Centro Democrático | - | - | - | - | - | - | - | ||
| Total | 27 | 29 | 29 | 29 | 29 | 29 | 29 | ||
Alcaldes
Puestos d'intrés
- O suyo casco historico, declarato por a UNESCO Patrimonio d'a Humanidat (1994).[7]
Molimentos relichiosos
- Mezquita de Cordoba (u Seu de Nuestra Sinyora de l'Asumpción de Cordoba), declarada Patrimonio d'a Humanidat por a UNESCO en 1984.[8]
Puestos civils
- Puent romano de Cordoba, d'o sieglo I.
- Templo romano de Cordoba, d'a segunda mitad d'o sieglo I.
- Teatro romano de Cordoba, uno d'os mayors teatros de l'Imperio Romano.
- Mausoleu romano de Cordoba, d'o sieglo I.
- Chacimiento arqueolochico de Cercadilla, con o Palacio de Maximián Herculio.
- Acueducto de Valdepuentes, restos d'o acueducto romano.
- Chudería de Cordoba y Sinoga de Cordoba, con a Casa de Sefarad.
- Alcázar d'os Reis Cristianos de Cordoba, construito en 1328 por o rei Alifonso XI de Castiella.
- Caballerizas Reyals de Cordoba.
- Banyos califals de Cordoba.
- Palacio de Viana.
- Palacio d'a Mercé.
- Palacio d'os Orive.
- Palacio d'os Aguayos.
- Palacio d'os Luna.
- Palacio d'o duque de Medina Sidonia.
- Palacio d'os marqueses d'o Carpio.
- Palacio d'os marqueses de Benamejí.
- Medina Azahara.
Cultura
Esporte
Os precipals equipes son en o fútbol o Cordoba Club de Fútbol, en o baloncesto o Cajasol Cordoba 2016, en handbol el Apademar Cordoba, en atletismo o Club Deportivo Sur Atletismo-Córdoba 2016
Personalidaz naixidas de Cordoba
- Lucio Anneu Seneca, filosofo.
- Averroes, filosofo.
- Maimonides, filosofo.
- Marco Anneu Lucán, poeta.
- Juan de Mena.
- Luis de Góngora, mosén, escritor, poeta y dramaturgo.
- Joaquín Cortés, bailarín.
- Fernando Tejero, actor.
Localidaz achirmanatas
- 2001:
São Paulo (Brasil). 
Manchester (Reino Uniu).
.svg){kind=small}
Vinclos externos
Se veigan as imáchens de Commons sobre Cordoba.- (es) Pachina web oficial municipal.
- (es) Pachina web d'o esporte de Cordoba.
Referencias
- ↑ (es) Lucien Musset: Las invasiones. El segundo asalto contra la Europa cristiana. Editorial Labor, S.A., Barcelona, 1982, 1a reimpresión, p.97. ISBN 84-335-9321-8
- ↑ (es) David González Ruiz: Breve Historia de la Corona de Aragón. Ediciones Nowtilus, S.L., Madrid, abril de 2012, p. 39, ISBN 978-84-9967-306-6
- ↑ (es) David González Ruiz: Breve Historia de la Corona de Aragón. Ediciones Nowtilus, S.L., Madrid, abril de 2012, p. 42, ISBN 978-84-9967-306-6
- ↑ Datos Eleccions MIR
- ↑ Eleccions 1987 - 2007
- ↑ (es) Andrés Ocaña llega a la Alcaldía de Córdoba "con el apoyo unánime de toda IU", en o diario 20 minutos.
- ↑ (en) Historic Centre of Cordoba, en a pachina web d'a UNESCO.
- ↑ (es) Patrimonio mundial en Espanya: Córdoba.