Porto

	Porto; Porto
	Localidat de Portugal
Estau; • Rechión; • Subrechión; • Districto	Portugal; Norte; Gran Porto; Porto
Superficie	41,66 km²
Población; • Total; • Densidat	; 237591 hab. (2011); 1.768,48 hab/km²
Altaria; • Meyana	; 104 m.
Codigo postal	4XXX - XXXX
Parroquial; • Diocesi	; Diocesi de Porto
Coordenadas	41° 8’58’’N 8°36’38’’U
	Porto Porto en Portugal
	Web oficial

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Porto (en portugués Porto) ye o segundo nuclio economico y de población mas important de Portugal. Ye situata en a desembocadura d'o río Duero (en portugués Douro). Ye a capital d'o Districto de Porto, d'a rechión Norte, de l'aria metropolitana de Porto, y ye tamién o centro prencipal d'a subrechión estadistica d'a Gran Porto. A ciudat tien una población de 231.800 habitants (2021)^[1], en una superficie de 41,66 km², con una densidat de población de 1.768,48 hab/km², y l'aria metropolitana 1.816.045 habitants.

A ciudat de Porto ye conoixita como a Cidade Invicta. Ye a ciudat que da nombre a Portugal dende 200 aC, cuan se deciba de Portus Cale, convertindo-se dimpués en a capital d'o Condau de Portugal. Amás ye una ciudat conoixita mundialmente por o vin, por os suyos puents y a suya arquitectura contemporania y antiga, o suyo centro historico, clasificato como Patrimonio Mundial por a UNESCO, y por o suyo equipo de fútbol, o Futebol Clube do Porto.

Historia

Tien o suyo orichen en un lugarón prerromano. En a epoca romana se deciba Cale u Portus Cale, estando l'orichen d'o nombre de Portugal. En l'anyo 868, Vímara Peres, fundador d'a tierra portugalense, tenió uma important contribución en a conquiesta d'o territorio a os moros, restaurando asinas a ciudat de Portucale.

En 1111, Teresa de León, mai d'o futuro primer rei de Portugal, concedió a o bispe Don Hugo o coto d'o Porto. D'as armas d'a ciudat fa parti a imachen de Nuestra Sinyora. De feito Porto tamién se conoixe como a "ciudat d'a Virchen", epitetos a que se deben unir os de "Antiga, Muit Noble, Siempre Leyal y Invicta", que le fuoron atribuitos a o largo d'os sieglos en una secuencia de feitos valerosos d'os suyos habitants, y que estioron ratificatos por decreto de Maria II de Portugal.

Estió adintro d'os suyos muros a on se efectuó o casamiento d'o rei Chuan I de Portugal con a princesa anglesa Felipa de Lencastre. Amás a ciudat tien l'argüello d'estar o puesto de neixencia infante Don Henrique, o navegant.

Debito a os sacrificios que facioron os suyos habitants en a preparación de l'armada que marchó dende Porto en 1415 ta a conquiesta de Ceuta, ofreixendo a os marins y militars toda a carne que bi heba disponible y quedando-se nomás con os bodiellos ta alimentar-se, se conoixe a os naturals de Porto con a embotada de "tripeiros". Hue encara o plato tradicional d'a ciudat, y que se puet trobar en cualsiquier restaurant son as "Tripas à moda do Porto", un plato de cullara que se fa con bodiellos, carne, embutido y chodigas. Existe mesmo una cofadría especialment adedicada a iste plato tipico.

A ciudat tenió un papel fundamental en a esfesa d'os ideals d'o liberalismo en as batallas d'o sieglo XIX. Asinas, por o corache con que enduró debant d'o setio d'as tropas miguelistas mientres a guerra civil de 1832-34 y os feitos valerosos d'os suyos habitants — o famoso Setio de Porto — le valioron o títol, concedito por a reina Maria II — unico entre as demás ciudaz de Portugal — de Invicta Cidade do Porto (Invicta Ciudat de Porto) que encara hue ye present en as suyas armas, feito por o que por un regular se conoixe como - a «Invicta». En una d'as suyas muitas ilesias - a d'a Lapa - se troba o corazón de Pedro IV de Portugal, que ofreixió a la población d'a ciudat en homenache a la contribución d'os suyos habitants a la causa liberal.

Esporte

Instalacions esportivas

A prencipal instalacion esportiva ye l'Estádio do Dragão, que ye a seu do FC Porto, y o prencipal pabillón esportivo de Porto ye o Pabillón Rosa Mota.