Niéspola
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A niéspola u níspola (d'o latín <*MESPILA, femenino de <MESPILU, con o mesmo significau) ye o fruito caracteristico d'as niespoleras, árbols fruitals d'a familia d'as rosacias y a tribu Maleae con fuellas y fruitos muit reconoixibles. Ye una fruita comestible y se cautiva pa consumo.
Dende o punto d'envista botanico, a niéspola ye un pomo prou normal, piriforme, oblongo u elipsoide-oblongo, de bels 3–6 cm de largo por 1,5–5 cm de diametro. O fruito ye amariello u anaranchau, muit pocas vegadas arriba a estar soro u royisco. Cuan ye madura, a pulpa ye sucosa y dulce, y a pela ye glabra u una miqueta pilosa. En Europa se'n culle d'abril dica chunio.
Como tamién pasa con atras fruitas con estructura de pomo, a niéspola puede tener mas d'un ruello adintro, que ye la simient. Isto pasa porque a flor de l'árbol gosa tener mas d'un ovulo en l'ovario (lo tipico ye dos) y, caso que a flor se fecunde, se desenvolica como dos endocarpios pretos la un contra l'atro en l'interior d'o fruito, que pueden tener mesmo midas diferents entre els.
Unatra caracteristica d'a niéspola ye que ye una d'as pocas parolas esdruixulas en aragonés, porque ha conservau a silaba tonica en a mesma posición que a teneba en latín.
