Stagecoach (cinta de 1939)

De Biquipedia
Iste articlo ye sobre una cinta de western estausunidense de l'anyo 1939; ta atros usos, se veiga Stagecoach.
Stagecoach
Títol Stagecoach
Póster d'a cinta.
Póster d'a cinta.
Ficha tecnica
Dirección John Ford
Dirección artistica Alexander Toluboff
Producción Walter Wanger
Guión adaptau Dudley Nichols
Basau en The Stage to Lordsburg, publicau en 1937 en Collier's por Ernest Haycox
Musica Richard Hageman
Franke Harling
Louis Gruenberg
John Leipold
Leo Shuken
Gerard Carbonara (no acreditau)
Stephen Pasternacki (no acreditau)
Soniu Frank Maher
Robert Parrish
Fotografía Bert Glennon
Montache Otho Lovering
Dorothy Spencer
Escenografía Sydney Moore
Vestuario Walter Plunkett
Maquillache Norbert A. Myles
Efectos especials Ray Binger
Actors Claire Trevor
John Wayne
Andy Devine
John Carradine
Thomas Mitchell
Louise Platt
George Bancroft
Donald Meek
Berton Churchill
Tim Holt
Datos y cifras
País(es) Estaus Unius
Anyo 1939
Debantadera 2 de febrero de 1939 Los Angeles[1]
Chenero(s) Cine de western
Durada 96 min.
Idioma(s) Anglés
Companyías
Productora(s) Walter Wanger Productions
Distribución United Artists
Presupuesto 531.374 dólars
Recauto 1,103.757 dólars
Informacions en bases de datos especializadas:
L'actor John Wayne, en una escena d'a cinta.
L'actriz Louise Platt, en una escena d'a cinta.
L'actriz Claire Trevor, en una escena d'a cinta.
L'actor John Carradine, en una escena d'a cinta.

Stagecoach (títol orichinal en anglés, en aragonés Dilichencia, enguerada en Aragón con o títol en castellano de La diligencia, A dilichencia en aragonés) ye una cinta de western de cine estausunidense de l'anyo 1939 dirichida por John Ford seguntes un guión adaptau de Dudley Nichols, basau en o relato The Stage to Lordsburg, publicau en 1937 en a revista Collier's por Ernest Haycox. Producida por Walter Wanger ta la suya productora Walter Wanger Productions, la dirección de fotografía d'a cinta ye obra de Bert Glennon y la suya Banda Sonora Orichinal ye un treballo colectivo de Richard Hageman, Franke Harling, Louis Gruenberg, John Leipold, Leo Shuken, Gerard Carbonara (no acreditau) y Stephen Pasternacki (no acreditau). Os principals actors d'a cinta son Claire Trevor, John Wayne, Andy Devine, John Carradine, Thomas Mitchell, Louise Platt, George Bancroft, Donald Meek, Berton Churchill y Tim Holt.

Ista cinta encara que ye un western adopta la estructura narrativa propia d'una road movie en un momento en que ixa estructura yera cuasi desconoixida en o cine de Hollywood.[2] Antiparte, emplega recursos visuals poco conoixius u desconoixius de raso en ixas envueltas, como l'emplego d'una camara instalada dencima d'a dilichencia.[2]

Argumento[editar | modificar o codigo]

En un lugarón de l'estau d'Arizona en Estaus Unius mientres os anyos 1880 una Liga por as buenas costumbres y la decencia fa fuera d'o lugar a Dallas, una prostituta, en metendo-la por a fuerza en a dilichencia que marcha enta Lordsburg, en l'estau vecín de Nuevo Mexico, chunto con un medico cacudo, lo doctor Josiah Boone, a qui tamién quieren fer fuera d'o lugar. Os atros viachers d'a dilichencia son Lucy Mallory, la muller d'un capitán de caballería, qui ye embarazada y marcha ta reunir-se con o suyo mariu; Ellsworth Gatewood, un banquero que diz que marcha ta tractar d'un negocio; Hatfield, un antigo soldau de l'exercito confederau mientres a Guerra civil estausunidense, chugador y pistolero y antigo amigo d'a familia Mallory; y Samuel Peacock, un comerciant d'alcohol.

Cuan la dilichencia marcha, plega la noticia de que han curtau o telegrafo, pero que antis de curtar-lo han plegau dos noticias: Gerónimo con os suyos apaches ye fendo una incursión por a redolada, y Ringo Kid s'ha fugau d'a garchola y tamién se troba en a redolada. Alavez, lo sheriff Curly Wilcox, que ye amigo de Ringo y sabe que en realidat ye inocent d'o crimen por o cual l'han condenau, decide unir-se a la dilichencia como vichilant. Un chicot grupo de soldaus s'adhiben como escolta ta prevenir un ataque d'os indios.

Bien luego la dilichencia troba a Ringo, que tamién marcha enta Lordsburg en estar en ixe puesto los chirmans Plummers, responsables d'a muerte d'o suyo pai y d'o suyo chirmán, y qui ha churau vengar-se'n. Mientres o viache, augmenta mica en mica la tensión entre los pasachers y, antiparte, amanixe una atracción amorosa entre Dallas y Ringo, con os indios arredolando lo viache.

Producción[editar | modificar o codigo]

John Ford yera conscient que a finals d'os anyos 1930 lo western yera un chenero en decadencia, pero decidió de mercar por 2.500 dólars os dreitos d'adaptación d'o relato orichinal,[2] y finalment trobó financiación ta la realización d'a cinta en o productor independient Walter Wanger, encara que li costó de convencer-lo.[2]

En primeras yera previsto que los actors protagonistas d'a cinta estasen Gary Cooper y Marlene Dietrich, pero lo director John Ford prefirió d'esleyir a John Wayne y Claire Trevor.[3] Dica l'inte, John Wayne no heba interpretau so que a-saber-los western de serie B, estando iste lo suyo primer gran papel y lo papel con que inició la suya carrera. Claire Trevor yera alavez una actriz que no heba teniu pas guaire suerte en as suyas interpretacions.[2] Ta interpretar a los amerindios que amanixen en a cinta, contractoron a 300 indios navajos d'una reserva india amanada, encara que heban d'interpretar a indios apaches.[3]

O rodache d'a cinta s'escaició en o escenario natural de Monument Valley, en l'estau d'Arizona.[2]

Elenco[4][editar | modificar o codigo]

Actor Papel Notas
Claire Trevor Dallas
John Wayne Ringo Kid
Andy Devine Buck
John Carradine Hatfield
Thomas Mitchell Doctor Josiah Boone
Louise Platt Mrs. Lucy Mallory
George Bancroft Marshal Curley Wilcox
Donald Meek Samuel Peacock
Berton Churchill Ellsworth Henry Gatewood
Tim Holt Tenient Blanchard
Tom Tyler Luke Plummer
Dorothy Appleby Mesacha en o saloon No acreditada
Frank Baker No acreditau
Chefe John Big Tree Explorador indio No acreditau
Ted Billings Papel menor No acreditau
Wiggie Blowne Papel menor No acreditau
Danny Borzage No acreditau
Ed Brady Propietario d'o saloon de Lordsburg No acreditau
Fritzi Brunette Papel menor No acreditau
Yakima Canutt Explorador d'a caballería / Indio atacant d'a dilichencia No acreditau
Nora Cecil Casera de Boone No acreditada
Steve Clemente Papel menor No acreditau
Bill Cody Ranchero No acreditau
Jack Curtis Cambrero No acreditau
Marga Ann Deighton Mrs. Pickett No acreditada
Patricia Doyle Papel menor No acreditada
Tex Driscoll Papel menor No acreditau
Johnny Eckert Papel menor No acreditau
Franklyn Farnum Frank, aduyant d'o marshal No acreditau
Francis Ford Sarchento Billy Pickett No acreditau
Brenda Fowler Mrs. Gatewood No acreditada
Olin Francis Ciudadán de Lordsburg No acreditau
Helen Gibson Mesacha en o saloon No acreditada
Don Hawks Papel menor No acreditau
Robert Homans Ed, editor No acreditau
William Hopper Sarchento No acreditau
George Huggins Client d'o bar No acreditau
Si Jenks Cambrero No acreditau
Cornelius Keefe Capitán Whitney No acreditau
Florence Lake Mrs. Nancy Whitney No acreditau
Al Lee Pepel menor No acreditau
Duke R. Lee Sheriff de Lordsburg No acreditau
Theodore Lorch Achent d'a dilichencia en Lordsburg No acreditau
Chris-Pin Martin Chris No acreditau
Jim Mason Jim, achent d'a dilichencia en Tonto No acreditau
Louis Mason Sheriff de Tonto No acreditau
Merrill McCormick No acreditau
J.P. McGowan No acreditau
Walter McGrail Capitán Sickel No acreditau
Paul McVey Achent d'o Pony Express No acreditau
Jack Mohr Papel menor No acreditau
Kent Odell Billy Pickett Jr No acreditau
Artie Ortego Propietario d'o bar de Lordsburg No acreditau
Vester Pegg Hank Plummer No acreditau
Jack Pennick Jerry, cambrero d'o bar de Lordsburg No acreditau
Chris Phillips Papel menor No acreditau
Joe Rickson Ike Plummer No acreditau
Buddy Roosevelt Ranchero No acreditau
Elvira Ríos Yakima No acreditada
Mickey Simpson No acreditau
Margaret Smith Papel menor No acreditau
Chuck Stubbs No acreditau
Harry Tenbrook Treballador d'o telegrafo No acreditau
Leonard Trainor Ciudadán No acreditau
Dorothy Vernon Ciudadana No acreditau
Mary Kathleen Walker Filla de Lucy No acreditada
Blackjack Ward Ciudadán No acreditau
Bryant Washburn Capitán Simmons No acreditau
Whitehorse Chefe indio No acreditau
Hank Worden Soldau de Caballería No acreditau

Premios[editar | modificar o codigo]

Premio Calendata Edición Categoría Premiau Notas
Premios Oscar[5] 1940 12ena edición Oscar a lo Millor Actor Segundario Thomas Mitchell
1940 12ena edición Oscar a la Millor Banda Sonora Orichinal Richard Hageman, Franke Harling, Louis Gruenberg, John Leipold y Leo Shuken
1940 12ena edición Nominada a l'Oscar a la Millor Cinta Stagecoach
1940 12ena edición Nominada a l'Oscar a lo Millor Director John Ford
1940 12ena edición Nominada a l'Oscar a la Millor Fotografía Bert Glennon
1940 12ena edición Nominada a l'Oscar a lo Millor Montache Otho Lovering y Dorothy Spencer
1940 12ena edición Nominada a l'Oscar a lo Millor Disenyo de Producción Alexander Toluboff

Remakes y reutilizacions[editar | modificar o codigo]

Dos cintas posteriors facioron servir secuencias descartadas d'ista cinta relativas a la persecución d'a dilichencia por os indios I Killed Geronimo (1950, John Hoffman) y Laramie Mountains (1952, Ray Nazarro).[2] Se tracta d'una escena iconica, que amás ha estau reproducida en cuantos westerns posteriors.[2]

Antiparte, bi ha dos remakes d'a cinta, Stagecoach (1966, Gordon Douglas) y lo telefilm Stagecoach (1986, Ted Post).[2]

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (en) Stagecoach en a web de l'American Film Institute.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 (es) Quim Casas: Películas clave del western, Ediciones Robinbook, S.L., Barcelona, 2007, ISBN 978-84-96222-88-5, p.51-52.
  3. 3,0 3,1 (es) Curiosidades de "La diligencia", en www.Abandomoviez.
  4. * (en) Stagecoach en Internet Movie Database.
  5. (en) Ganadors y nominaus d'os Premios Oscar 1940 en a pachina web de l'Academia d'as Artes y as Ciencias Cinematograficas de Hollywood.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]