Marlene Dietrich

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Marlene Dietrich
Marlene Dietrich en 1961 en una escena d'a cinta Judgment at Nuremberg.
Marlene Dietrich en 1961 en una escena d'a cinta Judgment at Nuremberg.
Información personal
Nombre real Marie Magdalene Dietrich
Calendata naiximiento: 27 d'aviento de 1901
Puesto naiximiento: Berlín (Imperio Alemán)
Calendata muerte: 6 de mayo de 1992
Puesto muerte: París (Francia)
Ocupación: Actriz y cantaire
Conchuche: Rudolf Sieber (1924-1976)
Fillos: Maria Riva
Sitio web: www.MarleneDietrich.org
Premios Tony:
-1968: Premio Tony Especial

Marlene Dietrich (maɐˈleːnə ˈdiːtrɪç, nombre artistico de Marie Magdalene Dietrich), naixita de Berlín (Imperio Alemán) o 27 d'aviento de 1901 y muerta en París (Francia) o 6 de mayo de 1992, estió una actriz y cantaire alemana, que desembolicó a mayor parte d'a suya carrera cinematografica en Estaus Unius, dende os anyos 1930 y se nacionalizó ciudadana estausunidense en 1939.[1]

Ye considerata una d'as prencipals figuras d'o cine, y estió a musa d'o director cinematografico Josef von Sternberg, con qui treballó en cuantas cintas. Una d'as suyas caracteristicas particulars yera a suya voz, que gosan calificar de sensual; ixo, adhibito a os papels que fació en a primera parte d'a suya carrera cinematografica, fan que sía considerata como un prototipo d'a femme fatale. En 1999 fue esleita por l'American Film Institute como a nueuena millor estrela femenina de toz os tiempos.

Marlene Dietrich yera una personalidat de firmes conviccions politicas, y o suyo antinazismo yera notorio (de feito, compartito con muitos d'os alemans exiliatos d'a Republica de Weimar en plegar a o poder Adolf Hitler y convertir-la en una dictadura, o Tercer Reich). Asinas, se negó a tornar en Alemania poco antis d'escltar a guerra y, en esclatar, estió una artista muit compromesa con a victoria d'os Aliaus. Ixo se manifestó no nomás de parolas, so que tamién en actos: grabó cancions antinazis y antimilitaristas en idioma alemán t'a suya retransmisión, fació actuacions t'as tropas aliatas cuasi a o canto d'o frent de batalla y tenió siempre una firma actitud de refús enta o nazismo y l'antisemitismo. No dixa d'estar ironico que en Judgment at Nuremberg interpretase a la vidua d'un cheneral alemán executato por crímens de guerra.

D'entre a suya filmografía, se puet destacar belunas d'as suyas cintas, como Der blaue Engel (1930, Josef von Sternberg, con Emil Jannings, Kurt Gerron y Rosa Valetti), The Garden of Allah (1936, Richard Boleslawski, con Charles Boyer, Basil Rathbone y C. Aubrey Smith), Angel (1937, Ernst Lubitsch, con Herbert Marshall, Melvyn Douglas y Edward Everett Horton), Witness for the Prosecution (1957, Billy Wilder, con Tyrone Power, Charles Laughton y Elsa Lanchester), u Judgment at Nuremberg (1961, Stanley Kramer, con Spencer Tracy, Burt Lancaster, Richard Widmark, Maximilian Schell, Judy Garland y Montgomery Clift).

Premios[editar | modificar o codigo]

Encara que estió una actriz important, en a suya carrera cinematografica nomás recibió un Premio Tony Especial, en 1968.

Filmografía[editar | modificar o codigo]

Marlene Dietrich con Gary Cooper en 1930 en Morocco, de Josef von Sternberg.
Marlene Dietrich en 1961 en Touch of Evil, d'Orson Welles.

Discografía[editar | modificar o codigo]

Sencillos (selección)
Albums
Compilacions (selección)
  • 1949: Souvenir Album.
  • 1952: M.D. Live 1932-1952.
  • 1959: Lil Marlene.
  • 1969: Marlene Dietrich.
  • 1973: The Best of Marlene Dietrich.
  • 1974: Das war mein Milljöh.
  • 1982: Her Complete Decca Recordings.
  • 1992: The Marlene Dietrich Album.
  • 1992: Art Deco Marlene Dietrich.
  • 2007: Marlene Dietrich with the Burt Bacharach Orchestra.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

Escritos por Marlene Dietrich:

  • (en) Dietrich, Marlene: Marlene Dietrich's ABC. Doubleday, 1962.
  • (en) Dietrich, Marlene: Marlene, 1989, Grove Press. ISBN 0-8021-1117-3.
  • (en) Dietrich, Marlene y Helnwein, Gottfried (fotos): Some Facts About Myself. Edition Cantz, 1990.

Atros:

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (ca) Marlene Dietrich en a Gran Enciclopèdia Catalana.
  2. Dietrich insistió en que o director Maximilian Schell grabase nomás que a suya voz.