Ir al contenido

Persea americana

De Biquipedia
Persea americana
Fruitos de l'auacatero (Persea americana).
Denominacions populars
auacatero, aguacatera
Estau de conservación

Seguro (IUCN)
Clasificación cientifica
Eukaryota
Plantae
Laurales
Lauraceae
Persea
P. americana
Descripción
Persea americana
Mill.,

L'auacatero[1] u aguacatera[2] (nombre cientifico Persea americana (Mill.)[3]) ye una especie de planta d'a orden d'os Laurales y familia Lauraceae que ye nativa d'America y estió domesticada per primera vegada per tribus mesoamericanas fa mas de 5000 anyos. Alavez, como agora, yera apreciada per o suyo fruito gran y inusualment olioso. L'árbol prebablement s'orichinó en as tierras altas que unen o centro-sud de Mexico y Guatemala. O suyo fruito, conoixiu como auacat, ye botanicament una baya gran que contiene una solenca simient gran.[4] Os auacaters s'autopolinizan en parti y, a ormino, se propagan per meyo d'empeltres pa mantener una producción constant de fruitos. Actualment, os auacaters se cautivan en os climas tropicals y mediterranios de muitos países. Mexico ye lo prencipal productor mundial d'auacats dende 2020, suministrando cuasi lo 30 % d'a cullita mundial en ixe anyo.

A fruito d'as variedaz domesticas tien una polpa suau, mantecosa, de color verda dorada cuan ye madura. Dependendo d'o cautivar, os auacats tienen una piel verda, parda, morada u negra, y pueden tener forma de pera, d'uego u esferica. Pa fins comercials, os fruitos se replegan mientres no son maduros y maduran dimpués d'a cullita. A densidat de nutrients y lo conteniu de graixa extremadament alto d'a polpa de l'auacat son utils pa una variedat de cocinas y, a ormino, se minchan pa enriquir as dietas vechetarianas.[5]

En as prencipals rechions de producción como Chile, Mexico y California, a demanda d'augua d'as plantacions d'auacaters exerce presión sobre as fuents locals.[6]

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024 (accesible vía web).
  2. (es)/(an) aguacatera en Aragonario
  3. (en) http://www.worldfloraonline.org/taxon/wfo-0000465160
  4. (en) Storey, W. B. (1973). "What kind of fruit is the avocado?". California Avocado Society 1973–74 Yearbook. 57: 70–71.
  5. (en) Dreher, Mark L.; Davenport, Adrienne J. (2013). "Hass Avocado Composition and Potential Health Effects". Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 53 (7): 738–750. doi:10.1080/10408398.2011.556759. ISSN 1040-8398. PMC 3664913. PMID 23638933.
  6. (en) Sommaruga, Ruben; Eldridge, Honor May (13 December 2020). "Avocado production: Water footprint and socioeconomic implications". EuroChoices. 20 (2): 48–53. doi:10.1111/1746-692x.12289. ISSN 1478-0917. S2CID 230594487.

Vinclos externos

[editar | modificar o codigo]