Pero I d'Aragón

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Pero I
Rei d'Aragón y Navarra


1094-1104
Predecesor Sancho Remíriz
Succesor Alifonso I

1094-1104
Predecesor Sancho Remíriz
Succesor Alifonso I

Naixencia 1070
Muerte 28 de setiembre de 1104
Conchuche/s Agnés d'Aquitania
Berta d'Aragón
Casa reyal Casa d'Aragón
Dinastía Ximena
Pai Sancho Remíriz
Mai Isabel d'Urchel
Sinyal
Signum Regis de Pero I

Pero I d'Aragón u Pietro I d'Aragón (1070 - † 28 de setiembre de 1104)[1] rei d'Aragón y de Pamplona (1094 - 1104). Fillo de Sancho Remíriz y Isabel d'Urchel. Dende o 4 de chunio de 1094 estió rei d'Aragón y de Navarra, cuan ya en yera de Sobrarbe y Ribagorza dende 1085. O reinau de Pero I significó a enampladura d'o territorio aragonés en as suyas partis central y oriental, en plegando dica a Sierra d'Alcubierre y os Monegros.

Cuan su pai Sancho Remíriz morió en o setio de Uesca lo proclamoron rei d'Aragón y Pamplona. Conquerió Uesca (1095), dimpués de redotar a Mustain de Zaragoza en a batalla d'Alcoraz. En 1095 tamién prenió Naval y Salinas, empecipiando a atacar as tierras de Balbastro. Con enchaquia d'a predicación d'a Primera Cruzata s'establió en un pueyo santo, que con o tiempo se clamaría o Pueyo de Sancho, chunto a Uesca (ermita de San Chorche).

Luitó chunto a o Cit en a batalla de Bairén (1097), prenió Balbastro (1101), Sarinyena y prebó de conquistar Zaragoza. Encorraló Tamarit de Litera (1104). Reglamentó o fuero d'os infanzons.

Afinco a supremacía militar d'as tropas cristianas sobre as musulmanas, morió o 28 de setiembre de 1104, en a val d'Arán cuan marchaba enta Biarn.[1]

Se casó en primeras nuncias con Agnés d'Aquitania, en Chaca, en 1086, d'a que naixioron dos fillos que morioron antis que su pai:

  • Pero d'Aragón, que casó con María Rodríguez filla d'o Cit, que morió en 1104.
  • Agnés d'Aragón, que morió en 1103.

En segundas nuncias se casó o 16 d'agosto de 1097 en Uesca con Berta, a qui le dió como dote unas tierras en a Galliguera, a on que gubernaría cuantos anyos dimpués d'a suya muerte.


Predecesor:
Sancho Remíriz
Rei d'Aragón y Navarra
1094 - 1104
Succesor:
Alifonso I


Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 (es) David González Ruiz: Breve Historia de la Corona de Aragón. Ediciones Nowtilus, S.L., Madrit, abril de 2012, p. 67, ISBN 978-84-9967-306-6