Jurassic Park (cinta)
![]() |
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Jurassic Park | |
---|---|
![]() | |
Ficha tecnica | |
Dirección | Steven Spielberg |
Producción | Kathleen Kennedy Gerald R. Molen |
Guión | Michael Crichton David Koepp |
Musica | John Williams |
Fotografía | Dean Cundey |
Montache | Michael Kahn |
Actors | Sam Neill Laura Dern Jeff Goldblum Richard Attenborough Bob Peck Martin Ferrero BD Wong Samuel L. Jackson Wayne Knight Joseph Mazzello Ariana Richards |
Datos y cifras | |
País(es) | Estaus Unius |
Anyo | 1993 |
Chenero | sciencia ficción |
Durada | 128 min. |
Idioma(s) | Anglés |
Companyías | |
Productora | Amblin Entertainment |
Distribución | Universal Pictures |
Presupuesto | 63 millons de dólars |
Jurassic Park (títol orichinal en anglés, enguerada en Aragón con o títol en castellano Parque Jurásico) ye una cinta estausunidense de cine de sciencia ficción de l'anyo 1993, dirichida por Steven Spielberg y producida por Kathleen Kennedy y Gerald R. Molen con guión de Michael Crichton y David Koepp, protagonizada por Sam Neill, Laura Dern, Jeff Goldblum, Richard Attenborough, Bob Peck, Martin Ferrero, BD Wong, Samuel L. Jackson, Wayne Knight, Joseph Mazzello y Ariana Richards.[1]
Ye a primera entrega d'a franquicia de Jurassic Park y a primera cinta d'a trilochía de Jurassic Park, y ye basada en a novela de 1990 d'o mesmo nombre de Michael Crichton y un guión escrito por Crichton y David Koepp. A cinta ye ambientada en l'isla ficticia de Isla Nublar, ubicada frent a la costa d'o Pacifico d'America Central, amán de Costa Rica. Astí, o rico interpresario John Hammond y un equipo de scientificos cheneticos han creyau un parque de vida silvestre de dinosauros extintos. Quan o sabotache industrial conduz a una tancadura catastrofica d'as instalacions electricas d'o parque y a las midas de seguranza, un chiquet grupo de vesitants y os nietos de Hammond luitan por sobrevivir y fuyir d'a peligrosa isla.
Antis que se publicase a novela de Crichton, quatro estudios presentoron ofiertas por os suyos dreitos cinematograficos. Con o refirmo d'Universal Studios, Spielberg adquirió os dreitos por $ 1.5 millons antis d'a suya publicación en 1990; Crichton estió achustau por $ 500,000 adicionals pa adaptar a novela a la pantalla. Koepp escribió o borrador zaguer, que omitió gran parti d'a exposición y a violencia d'a novela y fazió numbrosos cambeos en os personaches.
O rodache tenió puesto en California y Hawaii entre agosto y noviembre de 1992, y a postproducción s'alongó dica mayo de 1993, supervisada por Spielberg en Polonia entre que filmaba Schindler's List. Os dinosauros estioron creyaus con innovadoras imachens cheneradas por ordinador por Industrial Light & Magic (ILM) y con dinosauros animatronicos de grandaria natural construius por l'equipo de Stan Winston. Pa amostrar o disenyo de sonito d'a cinta, que incluiba una mestura de diversos rudios d'animals pa os ruchius de dinosauros, Spielberg invirtió en a creyación de DTS, una interpresa especializada en formatos de sonito envolvent dichital. A cinta tamién se sozmetió a una extensa campanya de marketing de $ 65 millons, que incluyó alcuerdos de licencia con mas de 100 interpresas.
Jurassic Park s'engueró o 9 de chunio de 1993 en l'Uptown Theatre de Washington, D.C., y s'engueró o 11 de chunio en Estaus Unius. Pasó a replegar mas de $ 912 millons en tot o mundo en a suya corrida teatral orichinal, convertindo-se en a cinta mas taquillera de 1993 y a cinta mas taquillera de l'historia, un récord mantenido dica o lanzamiento de Titanic en 1997. Recibió criticas muit positivas d'os criticos, que emponderoron os suyos efectos especials, actuación, a partitura musical de John Williams y l'adreza de Spielberg. Dimpués d'a suya relanzamiento en 3D en 2013 pa celebrar o suyo vinteno cabo d'anyo, Jurassic Park se convirtió en a decenosetena cinta de l'historia en superar os mil millons de dolars en vendas de dentradas. A cinta ganó mas de vinte premios, incluius tres premios Oscar de l'Academia por os suyos logros tecnicos en efectos visuals y disenyo de sonito. Jurassic Park se considera un fito en o desembolique d'imachens cheneradas por ordinador y efectos visuals animatronicos. A cinta estió seguida por quatro seqüelas d'exito comercial: The Lost World: Jurassic Park (1997), Jurassic Park III (2001), Jurassic World (2015) y Jurassic World: Fallen Kingdom (2018), con una cinquena seqüela, Jurassic World: Dominion, programada pa a suya lanzamiento en 2022.
En 2018, a cinta estió seleccionada pa a suya conservación en o Rechistro Nacional de Cintas d'os Estaus Unius por a Biblioteca d'o Congreso por estar "cultural, historica u esteticament significativa".
Reparto[editar | modificar o codigo]
- Sam Neill como Dr. Alan Grant
- Laura Dern como Dr. Ellie Sattler
- Jeff Goldblum como Doctor Ian Malcolm
- Richard Attenborough como John Hammond
- Bob Peck como Robert Muldoon
- Joseph Mazzello como Tim Murphy
- Ariana Richards como Lex Murphy
- Samuel L. Jackson como Ray Arnold
- Wayne Knight como Dennis Nedry
- Martin Ferrero como Donald Gennaro
- B.D. Wong como Dr. Henry Wu
- Jerry Molen como Dr. Harding
- Miguel Sandoval como Juanito Rostagno
- Cameron Thor como Dodgson
Argumento[editar | modificar o codigo]
L'interpresario John Hammond ha creyau un parque tematico de dinosauros clonaus, Jurassic Park, en Isla Nublar, una isla ficticia frent a la costa de Costa Rica. Dimpués de que un Velociraptor mata a un manipulador de dinosauros, os inversors d'o parque, representaus por l'advogau Donald Gennaro, exichen que os expertos visiten o parque y certifiquen a suya seguranza. Gennaro convida a lo matematico y teorico d'o caos Ian Malcolm, entre que que Hammond convida a lo paleontologo Dr. Alan Grant y a la paleobotanica Dra. Ellie Sattler. A a suya plegada, o grupo se sorprende en veyer un Brachiosaurus vivo.
En o centro de vesitants d'o parque, o grupo s'entera de que a clonación s'aconsiguió extrayendo ADN de dinosauro de mosquitos prehistoricos conservaus en ambre. L'ADN d'as ranas s'usó pa emplir os vuedos en o chenoma d'os dinosauros y, pa privar a suya reproducción, toz os dinosauros se convirtioron en fembras por meyo de manipulación cromosomica directa. O grupo ye testigo d'a eclosión d'un bebé Velociraptor y visita o recinto d'os Velociraptors. Mientres l'almuerzo, o grupo debat a etica d'a clonación y a creyación d'o parque; Malcolm advierte sobre as implicacions de l'incheniería chenetica y se mofla d'a conceptualización d'o parque, decindo que inevitablement se trencará.
A lo grupo s'unen os nietos de Hammond, Lex y Tim Murphy, pa un recorriu por o parque, entre que Hammond supervisa o recorriu dende a sala de control. A chira no sale seguntes lo planiau, a mayoría d'os dinosauros no amaneixen y o grupo se troba con un Triceratops malauto; s'interrumpe quan una tronada tropical s'amana a Isla Nublar. A mayoría d'os emplegaus d'o parque parten enta tierra firme en un barco entre que os vesitants tornan a os suyos vehiclos electricos, fueras de Sattler, que se queda con l'albeitar d'o parque pa estudiar a lo Triceratops.
O programador d'ordinadors prencipal, malcontent de Jurassic Park, Dennis Nedry, ha estau sobornau por Dodgson, un hombre que treballa pa o rival corporativo de Hammond, pa furtar embrions de dinosauros fertilizaus. Nedry desactiva o sistema de seguranza d'o parque pa accedir a la sala d'almagazenamiento d'embrions y almagazena os embrions adintro d'un pote disfrazau de lata de crema de rasurar. O sabotache de Nedry tamién talla a enerchía d'os vehiclos turisticos, dejándolos varaus chusto quan s'amanan a l'aria d'o Tyrannosaurus rex. A mayoría d'as cletas electricas d'o parque tamién son desactivadas, o que permite a lo Tyrannosaurus de fuyir y atacar a lo grupo. Dimpués de que o Tyrannosaurus vulca un vehíclo turistico, fiere a Malcolm y trasque a Gennaro, entre que Grant, Lex y Tim fuyen. En o suyo camín pa entregar os embrions en os muelles de l'isla, Nedry se trafuca baixo a plevida, topeta o suyo Jeep Wrangler y ye asasinau por un Dilophosaurus.
Sattler aduya a lo guardabosque, Robert Muldoon, a buscar sobrevivients; recuperan a un Malcolm feriu, pero son encorrius por o Tyrannosaurus que torna antis de que puedan trobar a Grant, Tim y Lex, que se refuchian en a coroneta d'un árbol y se troban con un Brachiosaurus. Más tardi, ixos tres descubren as cascas rotas d'os uegos de dinosauro, y Grant concluye que os dinosauros s'han estau reproducindo, o que ocurrió a causa d'o suyo ADN de rana; qualques ranas d'Africa occidental pueden cambiar o suyo sexo en una redolada d'un solo sexo, o que permite que os dinosauros lo faigan tamién.
Incapaz de deszifrar o codigo de Nedry pa reactivar o sistema de seguranza, Hammond y l'incheniero chefe Ray Arnold reinician o sistema d'o parque. O grupo zarra a ret d'o parque y se retira a un búnker d'emerchencia, entre que que Arnold s'endreza a un cubilar de mantenimiento pa completar o proceso de reinicio. Quan Arnold no torna, Sattler y Muldoon s' endrezan a lo cubilar. Descubren que a tancadura ha desactivau as cletas restantes y ha liberau a os Velociraptors. Muldoon distraye a os animals, entre que Sattler torna a enchegar a enerchía, antis d'estar atacau por una Velociraptor y descubrir o brazo tallau d'Arnold. Entremistanto, Muldoon ye preso por sorpresa y asasinau por as atras dos Velociraptors.
Grant, Tim y Lex plegan a lo centro de vesitants. Grant s'endreza a buscar a Sattler, deixando a Tim y Lex adintro. Tim y Lex son encorrius por os Velociraptors en una cocina, pero fuyen y s'unen a Grant y Sattler, que han tornau. O grupo plega a la sala de control y Lex fa servir un ordinador pa restaurar a enerchía d'o parque, o que les permite gritar a Hammond, qui pide aduya. Mientras intentan fuyir por a dentrada prencipal, son enculaus por os Velociraptors, pero fuyen quan o Tyrannosaurus rex amaneixe y mata a os Velociraptors. Hammond plega en un jeep con Malcolm y o grupo aborda un helicoptero pa salir d'a isla.
Recepción[editar | modificar o codigo]
Jurassic Park se convirtió en a cinta mas taquillera enguerada en tot o mundo dica ixe inte, reemplazando a E.T. the Extra-Terrestrial de Spielberg. Replegó $ 3.1 millons d' as procheccions d' os chueves por a nueit en os Estaus Unius y Canadá o 10 de chunio, y $ 47 millons en o suyo primer cabo de semana.
En zaguera instancia, a cinta replegó 912,7 millons de dolars en tot o mundo en o suyo lanzamiento inicial, y, seguntes s'informa, Spielberg ganó mas de 250 millons de dolars con a cinta, lo maximo que un director u actor i heba ganau con una cinta en ixe inte. O suyo récord bruto estió superau en 1998 por Titanic, a primera cinta en replegar mas de mil millons de dolars.
A pachina web d'agregación de resinyas Rotten Tomatoes informó retrospectivament una calificación d'aprebación d'o 91 % seguntes 128 revisions, con una calificación promeyo de 8.34 / 10. O consenso critico d'a pachina diz: "Jurassic Park ye un espectaclo d' efectos especials y animatronicos realistas, con qualques d' as millors seqüencias d' asombro sosteniu y terror absoluta de Spielberg dende Jaws".
En marzo de 1994, Jurassic Park ganó os tres premios Oscar de l'Academia por os que estió nominau: Millor edición de sonito, Millor mezcla de sonito y Millors efectos visuals. A cinta ganó tamién atros premios como os premios BAFTA u os premios Hugo.
Jurassic Park ha estau citau con freqüencia por criticos de cine y profesionals de l'industria como una d' as millors cintas de sciencia ficción y tenió un gran impacto en as cintas posteriors como resultau d' os suyos efectos visuals cheneraus por ordinador.
Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]
Referencias[editar | modificar o codigo]
- ↑ (es) Ciencia-ficción: 'Parque jurásico', de Steven Spielberg en Espinof.com
- Cintas por títol
- Cintas de 1993
- Cintas con banda sonora orichinal de John Williams
- Cintas con dirección de fotografía de Dean Cundey
- Cintas con guión de David Koepp
- Cintas con guión de Michael Crichton
- Cintas d'Estaus Unius
- Cintas de cine de ciencia-ficción
- Cintas dirichidas por Steven Spielberg
- Cintas en anglés
- Cintas producidas por Gerald R. Molen
- Cintas producidas por Kathleen Kennedy