Ilesia basilica de Santa Engracia de Zaragoza

Basilica de Santa Engracia
A basilica de Santa Engracia
Situación cheografica
Estato	{{{estato}}}
País	{{{país}}}
{{{tpdivisión}}}	{{{división}}}
Situación	Zaragoza, Aragón
Adreza	{{{adreza}}}
Coordenatas
Diocesi	Zaragoza
Información cheneral
Advocación	Santa Engracia
Culto	Cristianismo
Orden
Rector	{{{rector}}}
Vicario parroquial	{{{vicario1}}}
2.º Vicario parroquial	{{{vicario2}}}
Mosen
Propietario	{{{propietario}}}
Administrador	{{{administrador}}}
Director	{{{director}}}
Coste	{{{coste}}}
Vesitable	{{{vesitable}}}
Altaria	{{{altaria}}}
Pisos	{{{pisos}}}
Amplaria	{{{amplaria}}}
Largaria	{{{largaria}}}
Superficie	{{{superficie}}}
Diametro	{{{diametro}}}
Aforo	{{{aforo}}}
Altaria s.r.m.	{{{altaria srm}}}
Atras	{{{atras dimensions}}}
Alcance	{{{alcance}}}
Iluminación	{{{iluminación}}}
Potencia	{{{potencia}}}
Arquitectura
Tipo	Basilica
Estilo	Renaixentista
Función	{{{función}}}
Catalogación	Biens d'Intrés Cultural
Materials	{{{material}}}
Construcción
Construcción	Sieglos III-IV
Fundador
Inicio	{{{inicio}}}
Fin	{{{fin}}}
Inauguración	{{{inauguración}}}
Destrucción	{{{destrucción}}}
Arquitecto	{{{arquitecto}}}
Incheniero estructural	{{{incheniero estructural}}}
Incheniero de servicios	{{{incheniero de servicios}}}
Incheniero civil	{{{incheniero civil}}}
Atros	{{{atros}}}
Premios	{{{premios}}}
Localización
Basilica de Santa Engracia Situación de Basilica de Santa Engracia en Aragón
Pachina web	{{{web}}}

A Ilesia Basilica de Santa Engracia ye una basilica situata en a ciudat de Zaragoza (Aragón).

O suyo orichen se troba en una capiella cristiana d'o sieglo III-IV a on que se rendiba culto a las restas mortals de Santa Engracia y atros mártirs zaragozanos. D'iste periodo se conserva en a cripta d'a ilesia dos sarcofagos paleocristians feitos por tallers romans d'a primera metat d'o sieglo IV: o d'a Receptio animae (restaurato en 1998) y o d'a Trilochía petrina (restaurato en 1991).

Iste puesto de culto cristián permaneixió como ilesia mientres o periodo visigodo. En ella estudeó Uchenio de Toledo baixo o machisterio de Sant Braulio. Mientres a dominación islamica, fue centro d'un vico de población mozarabe.

En a segunda metat d'o sieglo XV, Chuan II d'Aragón quiso promover un monesterio en honor a Santa Engracia dimpués d'a suya curación de una malautía de cataractas, pero a construcción d'o mismo no s'encetó dica o reinato de Ferrando o Catolico. O monesterio d'estilo plateresco quedó en estato de ruina y fue esboldregato de tot dimpués d'os Setios de Zaragoza, encara que se salvó d'a destrucción a portalada renaixentista d'a ilesia, obra creyata y realizata dica 1514 por Chil Morlans o Viello, y rematata por o suyo fillo Chil Morlans o Choven.

Historia

Asalto d'as tropas francesas a o Monesterio de Santa Engracia o 8 de febrero de 1809 mientres os Setios de Zaragoza.

Dita basilica nomás conserva a portalada renaixentista d'un anterior Reyal Monesterio de Santa Engracia, destruito en 1808 debito a o Setio de Zaragoza y que a la vegata se construyó dencima d'una cripta a on que se trobaban as restas de Santa Engracia y atros deciueito mártirs d'os sieglos III y IV y que estió templo mozarabe mientres a dominación musulmana d'a Taifa de Saraqusta, con o nombre d'"Ilesia d'as Santas Masas", estando asinas cabeza de l'arrabal mozarabe, vico situato extramuros d'a medina y que, por tanto, mantenió culto cristián dende o sieglo III dica a iglesia actual, pasando o suyo periodo de mas esplendor con o establimiento d'o Monesterio mudéchar-renaixentista. Hue encara aculle, en a cripta, un sarcofago paleocristián d'o sieglo IV.

Descripción

A portalada d'alabastro fue feita entre 1512 y 1515 por Chil Morlans O Viello y rematata por Chil Morlans O Choven y fue restaurata por o escultor Carlos Palao, que completó y sustituyó bellas feguras, con a construcción d'o nuevo templo en zaguerías d'o sieglo XIX. Ye una portalada renaixentista en forma de retablo adornata con medallons y esculturas de diferents personaches y santos. Quatre hornacinas a os costatos d'a puerta representan os pais d'a Ilesia occidental. As hornacinas superiors contienen a Virchen d'as Santas Masas con os Reis Catolicos a os suyos costatos, promotors d'a construcción.

O retablo actual ye d'o sieglo XIX y fue realizato por os escultors barceloneses Josep Llimona y Eusebi Arnau.

Antigo monesterio

Ta más detalles, veyer l'articlo Reyal Monesterio de Santa Engraciaveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Aspecto d'o Monesterio de Santa Engracia en 1808 dimpués d'o Setio de Zaragoza.

D'o conchunto d'o Reyal Monesterio de Santa Engracia nomás se'n ha conservato a portalada, que ye d'a primera metat d'o sieglo XVI.

O Monesterio Hieronimo de Santa Engracia fue fundato por Chuan II d'Aragón, pai de Ferrando o Catolico, en agradeiximiento por a cura d'anas cataractas a mans d'un medico chodigo. Pai, fillo y biznieto, Carlos I d'Aragón, construyoron un magnifico conchunto monastico en estilo mudéchar renaixentista sobre una ilesia soterrana, que dende o sieglo IV aculliba o "Santuario d'as Santas Masas", a on que s'alzaban as restas de Santa Engracia y atros 18 mártirs d'os sieglos III y IV. As choyas d'o monesterio yeran o Claustro Gran (imachen d'a dreita), o mayor d'os dos que poseyeba, y a portada, que s'ha conservato. D'o esplendor d'o monasterio parla Hieronimo Zurita, que diz que bi heba en o sieglo XVI una biblioteca con 2.000 libros.

O monesterio fue estricallato por as tropas francesas mientres os Sitios de Zaragoza, concretament a nueit d'o 13 a o 14 d'agosto de 1808, quan se retiraban d'o primer Setio. A portalada fue prou danyata y a resta d'o edificio yera feito ruinas. Lo poco que s'hese puesto conservar fue esboldregato en 1836 por as autoridatz d'a epoca.

Cripta

En 2008 se realizoron una serie de trobos que han feito posible confirmar l'antigüidat d'o primitivo templo, datándo-lo en os primers anyos d'o sieglo IV, poco dimpués d'o Edicto de Milán. Tot fa pensar que se devantó en una necropoli a on que os cristians yeran apedecatos arredol d'a sepoltura d'a choven mártir, extramuros d'a ciudat.

En as excavacions s'ha trobato o pavimento d'a cripta orichinal, consistent en una nau prencipal en o centro y dos laterals. Como yera costumbre, yera orientata enta Cherusalem (este), por lo que o primitivo baptisterio se troba a la dentrata (ueste). En ell estioron baptizatos os neofitos d'a ciudat a o largo d'os sieglos IV a o VII. Por ixas envueltas nomás bi heba un baptisterio por ciudat, isto fa pensar que o templo de Santa Engracia yera ta par d'alavez a seu bispal.

O baptisterio ye una piscina hexagonal que en o caso de Santa Engracia tien a singularidat de tener una rampa en cuentas d'escalons; por ella accedeban os catecumenos ta estar baptizatos y dentrar a fer parti d'a Ilesia. Ya con os vestitos blancos, recibiban a comunión y a confirmación, pues os tres sacramentos se recibiban d'una vegata.

En o sieglo VII por orden d'o Concilio de Toledo fue cubierto, suspendendo-se o baptismo por inmersión ta evitar a confusión con os hereches arrianos.

Sarcofagos

A cripta d'a basilica de Santa Engracia alza dos sarcofagos de marbre d'o sieglo IV paleocristians especialment sobresalients, heredatos de l'antiga ilesia d'as Santas Masas:

Sarcofago dito Receptio animae u de l'Asumpción, 330-350 d. C.

• O primero, o d'a Receptio animae, ye datato arredol de l'anyo 330.
• O segundo, dito d'a Trilochía petrina, entre o 340 y o 350.

Plegoron ta Caesaraugusta a traviés d'a vía fluvial de l'Ebro procedents de tallers romans.

Amás poseye atros sarcofagos en os que s'han trobato inscripcions visigodas. Istos fuoron cubiertos en o sieglo XVIII con un muro de ladriello.

Baixo l'altar d'a cripta s'ha meso un chicot sarcofago con as restas d'a santa, a o que fuoron tresladatos dimpués d'a envasión musulmana ta evitar a suya profanación.

Sarcofago Receptio animae

Dito asinas debito a la scena que ocupa o centro d'o relieu d'o frontal d'o sarcofago. Tamién ye conoixito como de l'Asumpción. Son esculpitos o frontal y os dos laterals en marbre d'a Isla de Marmara. A suya elaboración ye vinclata a un taller de Roma estilisticament amanato a o que treballó en l'Arco de Constantín y ye datata arredol d'o 330.

En os ánglos apareixen atlants, en a parti debantera s'amostran de cucha ta dreita a curación d'a hemorroísa, un hombre orando acompanyato por atras dos feguras, a receptio animae, a curación d'o ciego y o miraglo d'a conversión de l'augua en vin en as vodas de Caná.

En o lateral cucho apareixe un hombre imberbe —que ha estato identificato con Chesús— que entrega os simbolos d'o treballo (un manullo d'aspigas y un cordero) a Adán y Eva y de contino se representa a expulsión d'o Paradiso.

Sarcofago Trilogía petrina

Sarcófago Trilogía petrina (340-350).

Ye esculpito en marbre de Paros y nomas en a parti debantera, a on que se veyen a la cucha scenas relativas a Pero: o miraglo d'a fuent, o prendimiento de Pero y a scena d'o canto d'o gallo. O centro d'o frontal ye ocupato por una muller rezando, y chusto a la dreita ye representata a curación d'o ciego, o miraglo d'o vin de Caná, y o d'a multiplicación d'os pans y os peixes y, ta rematar, a resurrección de Lazaro. Ye datato en o segundo quatreno d'o sieglo IV y a suya realización s'atribuye a o taller román que produció o Sarcofago d'os Dos Chirmans.

Se veiga tamién

• Molimentos romans de Zaragoza
• Molimentos renaixentistas de Zaragoza

Bibliografía

• (es) Fatás, Guillermo (dir.), Guía Histórico-Artística de Zaragoza, Zaragoza, Institución «Fernando el Católico»-Ayto. de Zaragoza, 2008 (4ª ed. revisada y ampliada por Antonio Mostalac Carrillo y María Pilar Biel Ibáñez). ISBN 978-84-7820-948-4.
• (es) «Santa Engracia exhibirá el pavimento y el baptisterio de la basílica original», EFE.

Referencias

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Basílica of Santa Engracia (Zaragoza).