Ilesia basilica de Santa Engracia de Zaragoza
| Basilica de Santa Engracia | |
|---|---|
 A basilica de Santa Engracia | |
| Situación cheografica | |
| Estato | |
| País | |
| ' | |
| Situación |  Zaragoza, Aragón
|
| Adreza | |
| Coordenatas | |
| Diocesi | Zaragoza[1] |
| Información cheneral | |
| Advocación | Santa Engracia |
| Culto | Cristianismo |
| Orden | |
| Rector | |
| Vicario parroquial | |
| 2.º Vicario parroquial | |
| Mosen | |
| Propietario | |
| Administrador | |
| Director | |
| Coste | {{{coste}}} |
| Vesitable | |
| Altaria | |
| Pisos | |
| Amplaria | |
| Largaria | |
| Superficie | |
| Diametro | |
| Aforo | |
| Altaria s.r.m. | |
| Atras | |
| Alcance | |
| Iluminación | |
| Potencia | |
| Arquitectura | |
| Tipo | Basilica |
| Estilo | Renaixentista |
| Función | |
| Catalogación | Biens d'Intrés Cultural |
| Materials | |
| Construcción | |
| Construcción | Sieglos III-IV |
| Fundador | |
| Inicio | |
| Fin | |
| Inauguración | |
| Destrucción | |
| Arquitecto | |
| Incheniero estructural | |
| Incheniero de servicios | |
| Incheniero civil | |
| Atros | |
| Premios | |
| Pachina web | |
| Localización | |
A Ilesia Basilica de Santa Engracia ye una basilica situata en a ciudat de Zaragoza (Aragón).
O suyo orichen se troba en una capiella cristiana d'o sieglo III-IV a on que se rendiba culto a las restas mortals de Santa Engracia y atros mártirs zaragozanos. D'iste periodo se conserva en a cripta d'a ilesia dos sarcofagos paleocristians feitos por tallers romans d'a primera metat d'o sieglo IV: o d'a Receptio animae (restaurato en 1998) y o d'a Trilochía petrina (restaurato en 1991).
Iste puesto de culto cristián permaneixió como ilesia mientres o periodo visigodo. En ella estudeó Uchenio de Toledo baixo o machisterio de Sant Braulio. Mientres a dominación islamica, fue centro d'un vico de población mozarabe.
En a segunda metat d'o sieglo XV, Chuan II d'Aragón quiso promover un monesterio en honor a Santa Engracia dimpués d'a suya curación de una malautía de cataractas, pero a construcción d'o mismo no s'encetó dica o reinato de Ferrando o Catolico. O monesterio d'estilo plateresco quedó en estato de ruina y fue esboldregato de tot dimpués d'os Setios de Zaragoza, encara que se salvó d'a destrucción a portalada renaixentista d'a ilesia, obra creyata y realizata dica 1514 por Chil Morlans o Viello, y rematata por o suyo fillo Chil Morlans o Choven.
Historia[editar | modificar o codigo]
Dita basilica nomás conserva a portalada renaixentista d'un anterior Reyal Monesterio de Santa Engracia, destruito en 1808 debito a o Setio de Zaragoza y que a la vegata se construyó dencima d'una cripta a on que se trobaban as restas de Santa Engracia y atros deciueito mártirs d'os sieglos III y IV y que estió templo mozarabe mientres a dominación musulmana d'a Taifa de Saraqusta, con o nombre d'"Ilesia d'as Santas Masas", estando asinas cabeza de l'arrabal mozarabe, vico situato extramuros d'a medina y que, por tanto, mantenió culto cristián dende o sieglo III dica a iglesia actual, pasando o suyo periodo de mas esplendor con o establimiento d'o Monesterio mudéchar-renaixentista. Hue encara aculle, en a cripta, un sarcofago paleocristián d'o sieglo IV.
Descripción[editar | modificar o codigo]
A portalada d'alabastro fue feita entre 1512 y 1515 por Chil Morlans O Viello y rematata por Chil Morlans O Choven y fue restaurata por o escultor Carlos Palao, que completó y sustituyó bellas feguras, con a construcción d'o nuevo templo en zaguerías d'o sieglo XIX. Ye una portalada renaixentista en forma de retablo adornata con medallons y esculturas de diferents personaches y santos. Quatre hornacinas a os costatos d'a puerta representan os pais d'a Ilesia occidental. As hornacinas superiors contienen a Virchen d'as Santas Masas con os Reis Catolicos a os suyos costatos, promotors d'a construcción.
O retablo actual ye d'o sieglo XIX y fue realizato por os escultors barceloneses Josep Llimona y Eusebi Arnau.
Antigo monesterio[editar | modificar o codigo]
D'o conchunto d'o Reyal Monesterio de Santa Engracia nomás se'n ha conservato a portalada, que ye d'a primera metat d'o sieglo XVI.
O Monesterio Hieronimo de Santa Engracia fue fundato por Chuan II d'Aragón, pai de Ferrando o Catolico, en agradeiximiento por a cura d'anas cataractas a mans d'un medico chodigo. Pai, fillo y biznieto, Carlos I d'Aragón, construyoron un magnifico conchunto monastico en estilo mudéchar renaixentista sobre una ilesia soterrana, que dende o sieglo IV aculliba o "Santuario d'as Santas Masas", a on que s'alzaban as restas de Santa Engracia y atros 18 mártirs d'os sieglos III y IV. As choyas d'o monesterio yeran o Claustro Gran (imachen d'a dreita), o mayor d'os dos que poseyeba, y a portada, que s'ha conservato. D'o esplendor d'o monasterio parla Hieronimo Zurita, que diz que bi heba en o sieglo XVI una biblioteca con 2.000 libros.
O monesterio fue estricallato por as tropas francesas mientres os Sitios de Zaragoza, concretament a nueit d'o 13 a o 14 d'agosto de 1808, quan se retiraban d'o primer Setio. A portalada fue prou danyata y a resta d'o edificio yera feito ruinas. Lo poco que s'hese puesto conservar fue esboldregato en 1836 por as autoridatz d'a epoca.
Cripta[editar | modificar o codigo]
En 2008 se realizoron una serie de trobos que han feito posible confirmar l'antigüidat d'o primitivo templo, datándo-lo en os primers anyos d'o sieglo IV, poco dimpués d'o Edicto de Milán. Tot fa pensar que se devantó en una necropoli a on que os cristians yeran apedecatos arredol d'a sepoltura d'a choven mártir, extramuros d'a ciudat.
En as excavacions s'ha trobato o pavimento d'a cripta orichinal, consistent en una nau prencipal en o centro y dos laterals. Como yera costumbre, yera orientata enta Cherusalem (este), por lo que o primitivo baptisterio se troba a la dentrata (ueste). En ell estioron baptizatos os neofitos d'a ciudat a o largo d'os sieglos IV a o VII. Por ixas envueltas nomás bi heba un baptisterio por ciudat, isto fa pensar que o templo de Santa Engracia yera ta par d'alavez a seu bispal.
O baptisterio ye una piscina hexagonal que en o caso de Santa Engracia tien a singularidat de tener una rampa en cuentas d'escalons; por ella accedeban os catecumenos ta estar baptizatos y dentrar a fer parti d'a Ilesia. Ya con os vestitos blancos, recibiban a comunión y a confirmación, pues os tres sacramentos se recibiban d'una vegata.
En o sieglo VII por orden d'o Concilio de Toledo fue cubierto, suspendendo-se o baptismo por inmersión ta evitar a confusión con os hereches arrianos.
Sarcofagos[editar | modificar o codigo]
A cripta d'a basilica de Santa Engracia alza dos sarcofagos de marbre d'o sieglo IV paleocristians especialment sobresalients, heredatos de l'antiga ilesia d'as Santas Masas:
- O primero, o d'a Receptio animae, ye datato arredol de l'anyo 330.
- O segundo, dito d'a Trilochía petrina, entre o 340 y o 350.
Plegoron ta Caesaraugusta a traviés d'a vía fluvial de l'Ebro procedents de tallers romans.
Amás poseye atros sarcofagos en os que s'han trobato inscripcions visigodas. Istos fuoron cubiertos en o sieglo XVIII con un muro de ladriello.
Baixo l'altar d'a cripta s'ha meso un chicot sarcofago con as restas d'a santa, a o que fuoron tresladatos dimpués d'a envasión musulmana ta evitar a suya profanación.
Sarcofago Receptio animae[editar | modificar o codigo]
Dito asinas debito a la scena que ocupa o centro d'o relieu d'o frontal d'o sarcofago. Tamién ye conoixito como de l'Asumpción. Son esculpitos o frontal y os dos laterals en marbre d'a Isla de Marmara. A suya elaboración ye vinclata a un taller de Roma estilisticament amanato a o que treballó en l'Arco de Constantín y ye datata arredol d'o 330.
En os ánglos apareixen atlants, en a parti debantera s'amostran de cucha ta dreita a curación d'a hemorroísa, un hombre orando acompanyato por atras dos feguras, a receptio animae, a curación d'o ciego y o miraglo d'a conversión de l'augua en vin en as vodas de Caná.
En o lateral cucho apareixe un hombre imberbe —que ha estato identificato con Chesús— que entrega os simbolos d'o treballo (un manullo d'aspigas y un cordero) a Adán y Eva y de contino se representa a expulsión d'o Paradiso.
Sarcofago Trilogía petrina[editar | modificar o codigo]
Ye esculpito en marbre de Paros y nomas en a parti debantera, a on que se veyen a la cucha scenas relativas a Pero: o miraglo d'a fuent, o prendimiento de Pero y a scena d'o canto d'o gallo. O centro d'o frontal ye ocupato por una muller rezando, y chusto a la dreita ye representata a curación d'o ciego, o miraglo d'o vin de Caná, y o d'a multiplicación d'os pans y os peixes y, ta rematar, a resurrección de Lazaro. Ye datato en o segundo quatreno d'o sieglo IV y a suya realización s'atribuye a o taller román que produció o Sarcofago d'os Dos Chirmans.
Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]
Bibliografía[editar | modificar o codigo]
- (es) Fatás, Guillermo (dir.), Guía Histórico-Artística de Zaragoza, Zaragoza, Institución «Fernando el Católico»-Ayto. de Zaragoza, 2008 (4ª ed. revisada y ampliada por Antonio Mostalac Carrillo y María Pilar Biel Ibáñez). ISBN 978-84-7820-948-4.
- (es) «Santa Engracia exhibirá el pavimento y el baptisterio de la basílica original», EFE.
Referencias[editar | modificar o codigo]
- ↑ Entre 1063 (Concilio de Chaca) y l'1 de chinero de 1956 a basilica perteneixió a la diocesi de Uesca http://basilicasantaengracia.es
Se veigan as imachens de Commons sobre Basílica of Santa Engracia (Zaragoza).
