Idioma arameu

Iste articlo ye escrito con as normas graficas EFA. Si quiers, puez aduyar cambiando a la grafía oficial de Biquipedia y sacando dimpués ista plantilla.

Arameu ארמית - ܐܪܡܝܐ
Atras denominacions:	{{{atrasdenominacions}}}
Parlau en:	Armenia Azerbaichán Cheorchia Irán Iraq Israel Liban Rusia Siria Turquía
Rechión:	{{{territorios}}}
Etnia:	{{{pueblo}}}
Parladors:	445.000
Posición:	{{{clasificación}}} (Ethnologue 1996)
Filiación chenetica:	Afroasiaticas Semitica Semitica occidental Central Noroccidental Arameu
Estatus oficial
Oficial en:	Garra país
Luenga propia de:	{{{propia}}}
Reconoixiu en:	{{{reconoixiu}}}
Regulau por:	-
Codigos
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3	{{{iso3}}}
SIL
Extensión d'o Arameu

L'arameu^[1] ye una luenga semitica con una historia de a o menos 3.000 anyadas. Estió una lingua franca de comunicacions entre diferents pueblos d'Orient meyo antes d'o periodo helenistico y encara yera una d'as luengas prencipals d'a zona dica que a cheneralización de l'arabe fació que l'arameu quedase restrinchito como luenga charrata en bellas comunidatz cristianas y chodigas de zonas marguinals, cadaguna con un dialecto propio.

Historia de l'arameu[editar | modificar o codigo]

Iste periodo incluye l'arameu charrato por os arameus dende o suyo orichen dica que se consolida como luenga franca d'a rechión. L'arameu antigo comprende más de tretze sieglos d'historia d'a luenga. O punto más important d'a historia de l'arameu antigo se troba arredol de 500 aC, quan esdevién l'arameu imperial. L'arameu sustituyó a atras luengas semiticas, como por eixemplo o hebreu, y por ixo ye l'idioma orichinal de bellas partes d'a Biblia asinas como a luenga prencipal d'o Talmut. A luenga aramea estió lingua franca dica que con o periodo helenistico habió de competir con o griego, pero encara en o periodo romano yera una d'as luengas prencipals y més parlatas d'Orient meyo. Os diferents dialectos rechionals de l'arameu prenen relevancia cuán o griego reemplaza a l'arameu como luenga de poder en a rechión. Estió l'arameu y no o hebreu a luenga charrata por Chesús, y a luenga que se feba servir en o culto cristiano y textos sagratos competindo con o griego. Bellas formas de cristianismo que esdevinioron heterodoxias en relación a la ortodoxia imperial romana u bizantina refusoron de fer servir o griego y fazioron servir l'arameu. L'arameu deixó de tener importancia como una d'as luengas prencipals d'a zona quan con a invasión arabe se produció una islamización que siempre va acompanyata d'una arabización implicita, por estar l'arabe a luenga de l'Alcorán. D'esta traza l'arameu d'o sieglo XX, conoixito como neoarameu, yera a luenga de bellas comunidatz cristianas y chodigas de zonas marguinals en o Kurdistán y arredols. Con os esterminios d'as poblacions cristianas en a Primera Guerra Mundial, (que a més d'afectar a os armenios en o conoixito chenocidio armenio tamién afectaba a os asirianos, caldeus y sirians) y a formación d'o estato d'Israel, (con a emigración de muitos chodigos d'Orient Meyo enta o estato chodigo), a presencia de l'arameu en a zona on se conservaba s'ha redueito muito, y en os países on s'han refuchiato ixas comunidatz ye en camín de desapareixer debant d'os idiomas oficials.