Helenismos en rumano

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Os helenismos en rumano presentan circunstancias diferents a las atras luengas neolatinas por una mayor cercanía a Grecia y un ligallo historico y relichioso mes gran de vlacos y griegos que entre os vlacos y os pueblos latinos d'Europa Occidental. Ha esdeveniu a curiosa circustancia que bi ha helenismos antigos plegaus a traviés d'o latín, helenismos plegaus a traviés d'o eslau eclesiastico y helenismos plegaus en o periodo otomán cuan os funcionarios griegos fanariotas administraban (u explotaban) Moldavia y Vlaquia.[1] Os helenismos representarían o 2 % en o total d'o vocabulario rumano.[2]

Son helenismos d'uso frecuent en rumano cais ("alberche"), cărămidă ("tocho"), condei ("pluma d'escritor", "pluma d'escribán"), dascăl ("cantador en una ilesia"), folos ("útil"), hârtie ("paper"), y ieftin ("barato").[2]

Helenismos d'o periodo fanariota[editar | modificar o codigo]

Presentan relación con aspectos administrativos, impuestos, debers, ecetra. O zaguer grupo representa palabras que no se troban en guaires luengas a parte d'o griego y en son por eixemplo: anapoda, ("a lo revés"), conopida ("coliflor"), fila ("fuella de paper"), filotimie ("amor propio"), molima ("contachio", "epidemia"), nostim ("chentil", "agradable"), a plictisi ("aburrir").

Fonetica d'os helenismos[editar | modificar o codigo]

Bel helenismo derivau de parolas que en griego presenta a letra χ, (letra que en latín transliteraban como una ch y que en griego helenistico se pronunciaba ya como a j velar d'o castellano), s'han adaptau en rumano con o fonema aspirau que se representa con a letra h: Hrist ("Cristo"), haos ("caos"), hârtie ("paper", d'o griego chartí talment a traviés d'o eslau chartija.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (es) Carlo Tagliavini: Los orígenes de las lenguas neolatinas. Introducción a la filología romance. Fondo de Cultura Económica.
  2. 2,0 2,1 (ro) Maria Boatcă, Silvestru Boatcă, Marcel Crihană: Gramatica limbii române explicată şi cu exerciţii Edit-construct, 2000.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]


Gramatica d'o rumano
Fonetica Fonetica · Fonolochía
Morfolochía Adchectivos (Qualificativos · Chentilicios · Demostrativos · Exclamativos · Indefinius · Interrogativos · Posesivos · Numerals cardinals · Numerals ordinals) · Adverbios (Adverbios d'afirmación · Adverbios de dubda · Adverbios d'opinión · Adverbios deicticos · Adverbios espacials · Adverbios exclamativos · Adverbios de freqüencia · Adverbios interrogativos · Adverbios modals · Adverbios de manera · Adverbios de negación · Adverbios de quantidat · Adverbios de relación lochica · Adverbios de tiempo) · Articlos (Articlos definius · Articlos indefinius · Articlo partitivo) · Chenero · Conchuncions (Conchuncions copulativas · Conchuncions adversativas · Conchuncions dischuntivas · Conchuncions causals · Conchuncions comparativas · Conchuncions completivas · Conchuncions concesivas · Conchuncions condicionals · Conchuncions consecutivas · Conchuncions finals · Conchuncions subordinativas· Conchuncions temporals) · Numerals · Numero · Pronombres (Pronombres demostrativos · Pronombres indefinius · Pronombres interrogativos · Pronombres posesivos · Pronombre personal · Pronombre relativo) · Prefixo (Prefixos cultos) · Sufixo (Sufixos cultos) · Preposicions · Verbos (Conchugación · Modo condicional · Modo imperativo · Modo indicativo · Modo infinitivo · Modo participio · Modo subchuntivo · Tiempos verbals · Tiempos verbals perifrasticos · Verbos auxiliars · Verbos incoativos · Verbos modals · Verbos de movimiento · Verbos pronominals · Locucions verbals · Construccions verbo-nominals)
Sintaxi Concordancia · Estilo directo · Estilo indirecto · Inversión · Negación · Sintagma adchectival · Sintagma nominal · Sintagma verbal · Orden de pronombres · Voz pasiva · Oracions de relativo · Oracions completivas infinitivas · Oracions temporals · Oracions causals · Oracions finals · Oracions consecutivas · Oracions concesivas · Oracions condicionals · Oracions comparativas
Lexicolochía Antroponimia · Cultismos · Fitonimia · Lexico (Anglicismos · Arabismos · Castellanismos · Celtismos · Chermanismos · Escandinavismos · Franconismos · Galicismos · Helenismos · Italianismos · Lusismos · Machiarismos · Neerlandismos · Occitanismos · Persismos · Substrato daco · Superstrato eslau · Tudesquismos · Turquismos) · Nominalización · Oronimia · Semicultismos · Toponimia · Zoonimia
Ortografía Normas ortograficas d'o rumano


Lo lexico griego y los helenismos ampraus por atras luengas
en alemán | en anglés | en aragonés | en arpitán | en astur-leyonés | en castellano | en catalán | en eslau eclesiastico antigo | en francés | en galaicoportugués | en italiano | en latín | en neerlandés | en occitán | en rumanche | en rumano