Diferencia entre revisiones de «Sistema Solar»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
--> Solar System true color.jpg
Linia 1: Linia 1:
{{Articlo 1000|-10}}
{{Articlo 1000|-10}}
[[Imachen:Solar System true color.jpg|thumb|O Sol y os planetas (en [[anglés]])]]


O '''Sistema Solar''' ye formato por un conchunto d'[[astro]]s en [[orbita]] arredol d'o [[Sol]], ligatos por a fuerza d'a [[gravedat]]<ref>{{en}} [[Joseph A. Angelo Jr.]] ''Encyclopedia of Space and Astronomy'', [[Facts on File]], [[2006]], ISBN 978-0-8160-5330-8, p.551</ref>, que se creyó a partir d'o colapso d'una [[boira molecular|gran boira molecular]], fa bells 4,6 billons d'anyos alto u baixo. Seguntes as zagueras estimacions, o Sistema Solar se troba a bells 28 mil [[Anyo luz|anyos luz]] d'o centro d'a [[Carrera de Sant Chaime]].<ref>{{es}} [http://www.elpais.com/articulo/sociedad/Via/Lactea/gira/mucho/rapido/creia/elpepusoc/20090105elpepusoc_3/Tes A Carrera de Sant Chaime chira muito más rapedo d'o que se creyeba]</ref>
O '''Sistema Solar''' ye formato por un conchunto d'[[astro]]s en [[orbita]] arredol d'o [[Sol]], ligatos por a fuerza d'a [[gravedat]]<ref>{{en}} [[Joseph A. Angelo Jr.]] ''Encyclopedia of Space and Astronomy'', [[Facts on File]], [[2006]], ISBN 978-0-8160-5330-8, p.551</ref>, que se creyó a partir d'o colapso d'una [[boira molecular|gran boira molecular]], fa bells 4,6 billons d'anyos alto u baixo. Seguntes as zagueras estimacions, o Sistema Solar se troba a bells 28 mil [[Anyo luz|anyos luz]] d'o centro d'a [[Carrera de Sant Chaime]].<ref>{{es}} [http://www.elpais.com/articulo/sociedad/Via/Lactea/gira/mucho/rapido/creia/elpepusoc/20090105elpepusoc_3/Tes A Carrera de Sant Chaime chira muito más rapedo d'o que se creyeba]</ref>


== Obchectos d'o sistema solar ==
[[Imachen:Planets2013symbols.svg|thumb|O Sol y os planetas (en [[anglés]])]]


[[Imachen:Milky Way Arms ssc2008-10.svg|thumb|O Sistema Solar n'a [[galaxia]] ''[[Carrera de Sant Chaime]]'']]
[[Imachen:Milky Way Arms ssc2008-10.svg|thumb|O Sistema Solar n'a [[galaxia]] ''[[Carrera de Sant Chaime]]'']]

== Obchectos d'o sistema solar ==
Ye formato por una sola [[estrela]] dita [[Sol]], que da nombre a iste Sistema; mas ueito [[planeta]]s que orbitan arredol d'a estrela: [[Mercurio (planeta)|Mercurio]], [[Venus (planeta)|Venus]], a [[Tierra]], [[Marte (planeta)|Marte]], [[Chupiter (planeta)|Chupiter]], [[Saturno (planeta)|Saturno]], [[Urano (planeta)|Urano]] y [[Neptuno (planeta)|Neptuno]]; amás d'un conchunto d'atros cuerpos menors: [[Planeta nana|planetas nanas]] ([[Plutón (astronomía)|Plutón]], [[(136199) Eris|Eris]], [[(136472) Makemake|Makemake]], [[Haumea]], [[(90377) Sedna|Sedna]] y [[(1) Ceres|Ceres]]), [[asteroide]]s, [[satelite natural|lunas]], [[cometa]]s... asinas como lo espacio interplanetario entre totz ells.
Ye formato por una sola [[estrela]] dita [[Sol]], que da nombre a iste Sistema; mas ueito [[planeta]]s que orbitan arredol d'a estrela: [[Mercurio (planeta)|Mercurio]], [[Venus (planeta)|Venus]], a [[Tierra]], [[Marte (planeta)|Marte]], [[Chupiter (planeta)|Chupiter]], [[Saturno (planeta)|Saturno]], [[Urano (planeta)|Urano]] y [[Neptuno (planeta)|Neptuno]]; amás d'un conchunto d'atros cuerpos menors: [[Planeta nana|planetas nanas]] ([[Plutón (astronomía)|Plutón]], [[(136199) Eris|Eris]], [[(136472) Makemake|Makemake]], [[Haumea]], [[(90377) Sedna|Sedna]] y [[(1) Ceres|Ceres]]), [[asteroide]]s, [[satelite natural|lunas]], [[cometa]]s... asinas como lo espacio interplanetario entre totz ells.



Versión d'o 09:54 19 abr 2022

Articlo d'os 1000
O Sol y os planetas (en anglés)

O Sistema Solar ye formato por un conchunto d'astros en orbita arredol d'o Sol, ligatos por a fuerza d'a gravedat[1], que se creyó a partir d'o colapso d'una gran boira molecular, fa bells 4,6 billons d'anyos alto u baixo. Seguntes as zagueras estimacions, o Sistema Solar se troba a bells 28 mil anyos luz d'o centro d'a Carrera de Sant Chaime.[2]

Obchectos d'o sistema solar

O Sistema Solar n'a galaxia Carrera de Sant Chaime

Ye formato por una sola estrela dita Sol, que da nombre a iste Sistema; mas ueito planetas que orbitan arredol d'a estrela: Mercurio, Venus, a Tierra, Marte, Chupiter, Saturno, Urano y Neptuno; amás d'un conchunto d'atros cuerpos menors: planetas nanas (Plutón, Eris, Makemake, Haumea, Sedna y Ceres), asteroides, lunas, cometas... asinas como lo espacio interplanetario entre totz ells.

Formación

O sistema solar se formó fa 4568 millons d'anyos por o colapso gravitatorio d'una parti d'una boira molecular chigant. Ista boira primichenia teneba quantos anyos luz de diametro y prebablement dio a luz a quantas estrelas. Como que ye normal en as boiras moleculars, consistiba prencipalment de hidrocheno, bella mica de helio y chicotas cantidatz d'elementos pesaus surtius de previas cheneracions estelars. A medida que a rechión, conoixida como que boira protosolar, se convertiba en o sistema solar, colapsaba y a conservación d'o momento angular fació que rotase mas aprisa. O centro, an s'acumuló a mayor parti d'a masa, se tornó cada vegada mas calient que o disco circumdant. A medida que a boira en contracción rotaba mas aprisa, prencipió a aplanarse en un disco protoplanetario con un diametro d'arredol de 200 UA​ y una densa y calient protoestrela en o suyo centro.​ As planetas se formoron por acreción a partir d'iste disco​ en o qual o gas y o polvo atraitos gravitatoriament entre ell s'unen pa formar cuerpos cada vegada mas grans. En iste escenario, cientos de protoplanetas podrían haber surtiu en o temprano sistema solar que acaboron fusionondose u estioron destruius deixando as planetas, as planetas nanas y a resta de cuerpos menors.

Atros sistemas solars

Se conoixen tamién atros 2,970 sistemas planetarios (a 1 de febrero de 2019) orbitando arredol d'atras estrelas. En 653 de ells, se conoixen dos u mas exoplanetas.

Referencias

Vinclos externos


O Sistema
Solar
Planetas · Nanas Sol · Mercurio · Venus · Tierra · Marte · Ceres · Chupiter · Saturno · Urano · Neptuno · Orcus · Plutón · Haumea · Quaoar · Makemake · Gonggong · Eris · Sedna