Diferencia entre revisiones de «Biera»
m r2.7.2+) (Robot Adhibito: Modificato: ext:Cerveza |
Sin resumen de edición |
||
Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Imachen:Ambar-La zaragozana.jpg|250px|thumb|Biera ''Ámbar 1900'' ([[La Zaragozana]]).]] |
[[Imachen:Ambar-La zaragozana.jpg|250px|thumb|Biera ''Ámbar 1900'' ([[La Zaragozana]]).]] |
||
A '''biera''' u '''cerveza''' ye una [[bebita alcoholica]] esbrumosa producita quan [[fermentación|fermenta]] o [[zucre]] en un meyo acuoso a o que s'adibe una [[emprenyatuara]]. O zucre ta la solución que se fermenta s'obtiene por un regular d'a [[malta (cerial)|malta]] d'[[hordio]], pero tamién puede obtener-se d'atros cerials como o [[trigo]], o [[roz]] u o [[panizo]]. O cerial se fa grillar y dimpués s'ixuca a escape en en proceso dito ''malteyato'' que da como producto a [[malta (cerial)|malta]]. A malta fermentata se fica en augua y se fa calentar ta fer un [[mosto]]. Iste se gosa aromatizar con [[alpetrique]] u betiquera (''Humulus lupulus''), que da a la biera a caracteristica sapia amarga. Dimpués o mosto se fa enfridar ta premitir o desembolique d'a emprenyatuara, que enceta a fermentación que producirá l'alcohol y o CO<sub>2</sub>. |
A '''biera''' u '''cerveza''' ye una [[bebita alcoholica]] esbrumosa producita quan [[fermentación|fermenta]] o [[zucre]] en un meyo acuoso a o que s'adibe una [[emprenyatuara]]. O zucre ta la solución que se fermenta s'obtiene por un regular d'a [[malta (cerial)|malta]] d'[[hordio]], pero tamién puede obtener-se d'atros cerials como o [[trigo]], o [[roz]] u o [[panizo]]. O cerial se fa grillar y dimpués s'ixuca a escape en en proceso dito ''malteyato'' que da como producto a [[malta (cerial)|malta]]. A malta fermentata se fica en augua y se fa calentar ta fer un [[mosto]]. Iste se gosa aromatizar con [[alpetrique]] u betiquera (''[[Humulus lupulus]]''), que da a la biera a caracteristica sapia amarga. Dimpués o mosto se fa enfridar ta premitir o desembolique d'a emprenyatuara, que enceta a fermentación que producirá l'[[alcohol]] y o CO<sub>2</sub>. |
||
Tamién se gosa decir '''hordio''' a esta bebida, por o cerial que s'emplega en a suya elaboración. |
Tamién se gosa decir '''hordio''' a esta bebida, por o cerial que s'emplega en a suya elaboración. |
Versión d'o 13:44 10 oct 2012
A biera u cerveza ye una bebita alcoholica esbrumosa producita quan fermenta o zucre en un meyo acuoso a o que s'adibe una emprenyatuara. O zucre ta la solución que se fermenta s'obtiene por un regular d'a malta d'hordio, pero tamién puede obtener-se d'atros cerials como o trigo, o roz u o panizo. O cerial se fa grillar y dimpués s'ixuca a escape en en proceso dito malteyato que da como producto a malta. A malta fermentata se fica en augua y se fa calentar ta fer un mosto. Iste se gosa aromatizar con alpetrique u betiquera (Humulus lupulus), que da a la biera a caracteristica sapia amarga. Dimpués o mosto se fa enfridar ta premitir o desembolique d'a emprenyatuara, que enceta a fermentación que producirá l'alcohol y o CO2.
Tamién se gosa decir hordio a esta bebida, por o cerial que s'emplega en a suya elaboración.
Etimolochía
En aragonés tenemos a denominación antiga de cervesa y as actuals cerveza (cheneral), biera (tensín) y cervesa (benasqués, pronunciato serbesa). A historia d'estas denominacions se relaciona con cambeos en a receta, con a desaparición y a reintroducción d'o suyo consumo, y con os diferents orichens d'esta reintroducción.
O feito que en idiomas ibero-romances dende o portugués dica l'aragonés y dica o catalán se faigan servir derivatos d'o galo cerevĭsĭa y en atros idiomas latins faigan servir derivatos de l'alemán bier, bior ye porque en bells países heba desapareixito o construmbre de beber-ne enantes d'a baixa Edat Meya, quan en os países on encara se'n bebeba se yera producindo un cambeo en a traza de fabricar este producto que orichinió una nueva denominación. En os países d'o sud on se podeba cautivar a vinya se consumiba preferentment vin y o consumo d'a biera yera propio de países d'o norte y este d'Europa on yera més fácil cautivar l'hordio que a vinya.
Dende o sieglo XIV en países d'o norte y centro d'Europa yera cheneralizando-se l'uso como aromatizant d'a cerveza d'o Humulus lupulus. Os monches que fabricaban l'antiga cerevĭsĭa se resistiban a fer servir esta hierba dicindo que yera dolenta y diabolica dica que a nueva receta s'imposó y con a nueva receta a denominación d'o nuevo producto como Beer, Bière, Bier, Piwo, ecetra. L'antigo producto remató desapareixendo, y tamién a parola que lo designaba. D'esta traza os derivatos de cerevĭsĭa se troban on desapareixió pronto o consumo d'a cerveza,[1] consumo que se considera que fue reintrodueito en a Peninsula Iberica por Carlos I dende Alemanya.
Bi ha pocas mencions a la "biera" en aragonés meyeval. En "La Flor de las Ystorias d'Orient" ye cervesa:
Tamién en o Libro d'as Marabillas d'o Mundo ye cervesa:
L'aragonés actual debe prener a parola cheneral cerveza secundariament dende o castellán, (en o sieglo XIX no bi heba guaire constumbre de beber-ne y se consumiba sobretot vin). Esta parola presenta una rematanza como as parolas con sufixo -eza que tienen orichen en a terminación latina -ITIA y no en -ISIA como cerevisia.
Manimenos tamién s'emplega en l'aragonés tensino y en aragonés estándar a parabra biera ta decir a ista bebita, parabra con etimolochía chermanica que proviene de bier a traviés d'o occitán gascón.
Historia
A biera ya bi era conoixita por os sumerios, os echipcios, os mesopotamicos y os ibers, por o menos dende o anyo 6000 aC.[2]
Referencias
- ↑ (ca) Arribada del cristianisme: Professionalització. Guerra entre monjos i elaboradors laics L'Estel, 15 de chinero de 2003.
- ↑ (en) A biera en a Enciclopedia Britanica
Enrastes externos
Plantilla:Destacato Plantilla:Destacato Plantilla:Destacato Plantilla:Destacato Plantilla:Destacato