Corz Chenerals d'Aragón

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Corz Chenerals d'Aragón

Información d'o Parlamento
Establito	1289
Disolución	1585
Churisdicción	Corona d'Aragón: - Reino d'Aragón - Reino de Valencia - Prencipau de Catalunya - Reino de Mallorca
Seu	Diferents ciudaz d'o Reino d'Aragón

As Corz Chenerals d'Aragón yeran as Corz en as que se convocaba a reunir-se en a mesma ciudat y a la vegada a las Corz d'o Reino d'Aragón, as Corz d'o Prencipau de Catalunya y as Corz d'o Reino de Valencia. A mayoría d'as Corz Chenerals d'Aragón se celebroron en Monzón, u belatra localidat aragonesa en substitución d'ista como Fraga, Zaragoza, Tarazona u Calatayú.

Desarrollo d'as sesions

En as Corz Chenerals, a unica ceremonia que se feba de conchunta, con l'asistencia de toz os deputaus d'os distintos Estaus d'a Corona d'Aragón, yera o solio d'apertura. Os deputaus aragoneses y valencianos se posaban alternadament a la dreita d'a cadiera reyal, mientres que catalans y mallorquins lo feban alternadament a la ezquierda d'a cadiera a on se posaba o rei.

O protonotario reyal leyeba a proposición reyal, que yera un discurso en o que o rei feba balanz d'a situación d'a Monarquía y d'os aconteiximientos destacaus que heban acayeixiu dende as anteriors Corz, y se remataba con a ragón d'a convocatoria, que gosaba estar demandar diners u soldaus. Dimpués d'o discurso d'o rei, se devantaban l'arcebispe de Zaragoza, y tamién l'arcebispe de Tarragona, que se meteba a la suya dreita, y l'arcebispe de Valencia, que se meteba a la suya ezquierda, como presidents d'os suyos respectives brazos eclesiasticos, pero nomás respondeba l'arcebispe de Zaragoza. Nomás en o caso de que estasen as primeras Corz d'un reinau, se procedeba a la chura d'o rei d'as leis y fueros, y os deputaus a fidelidat a o rei.

Dimpués d'isto prencipiaban os treballos de Corz pa deliberar departidament y apart, isto ye, por territorios y istos por os suyos correspondients brazos (cuatre en Aragón, y tres en Catalunya y Valencia). Mesmo se podeban rematar as Corz particulars trasladando-se-ne ta o territorio d'o suyo reino.

Lista de Corz Chenerals

As Corz Chenerals d'Aragón fuoron convocadas un total de 16 vegadas entre os anyos 1289 y 1585.

Rei	Anyo	Seu	Comentarios
Alifonso III d'Aragón	1289	Monzón	Pa tractar d'auxilios y recursos pa la guerra con Francia y Castiella.
Pero IV d'Aragón	1362-1363	Monzón
	1376	Monzón	Pa demandar recursos pa la guerra contra o duque Loís I d'Anchú y pa la esfensa de Cerdenya.
	1383-1384	Monzón-Tamarit-Fraga	Debiu a la peste se trasladoron ta Tamarit y dimpués ta Fraga.
Chuan I d'Aragón	1388-1389	Monzón
Alifonso V d'Aragón	1435-1436	Monzón	Convocadas por a reina Donya María para tractar d'a libertat d'o rei, que heba estau preso por os chenoveses. En 1436 se tornoron en particulars, tresladando-se ta Alcanyiz, Tortosa y Moriella.
Chuan II d'Aragón	1460-1461	Fraga-Zaragoza-Calatayú	Chura d'os fueros por Chuan II. Incorporación formal de Sicilia y Cerdenya a la Corona d'Aragón.
Chuan II d'Aragón	1469-1470	Monzón	Debiu a la peste fuoron tresladadas ta Zaragoza y Tortosa pa aragoneses y valencianos respectivament.
Ferrando II d'Aragón	1484	Tarazona	As particulars d'Aragón rematoron en Zaragoza y as particulars de Valencia se prolargoron en Valencia y rematoron en Orihuela.
	1510	Monzón
	1512-1514	Monzón
Carlos I d'Aragón	1528	Monzón	As particulars d'Aragón se rematoron en Zaragoza.
	1533-1534	Monzón
	1537	Monzón
	1542	Monzón
	1547	Monzón
	1552-1553	Monzón
Felipe I d'Aragón	1563-1564	Monzón
Felipe I d'Aragón	1585	Monzón	As Corz particulars aragonesas y catalanas se rematoron en Binéfar.