Corona d'Aragón
- Iste articlo tracta sobre a Corona d'Aragón. Ta atros emplegos se veiga Aragón (desambigación).
Plantilla:Estato desapareixito
A Corona d'Aragón estió un estato desapareixito que abracaba a lo conchunto d'hombres y territorios que estieron chusmesos a la churisdicción d'o rei d'Aragón, de 1134 a 1714. O nombre s'aplica historicament dende a unión dinastica d'os reis d'Aragón y os contes de Barcelona. Dimpués, por conquistas de nuevos territorios, ista corona encluyirba atros dominios: Reino de Mallorca, Reino de Valencia, Reino de Secilia, Reino de Corcega, Reino de Cerdenya, Reino de Nápols, Ducato d'Atenas, Ducato de Neopatria y atros.
A numeración d'os monarcas varía, en función d'o territorio a lo que se fa referencia: asinas, Pero IV d'Aragón, ye Pero III de Barcelona.
A formación d'a Corona d'Aragón
A Corona tien o suyo orichen en a unión dinastica entre o Reino d'Aragón y o condato de Barcelona, en o matrimonio entre Peironella d'Aragón y Remón Berenguer IV de Barcelona que se fació en Balbastro.
Luengas
I heba muita diversidat linguistica. En cada territorio y cada sieglo as luengas yeran unas u atras (arabe, griego, vasco, navarro, aragonés, catalán, balear, occitán, corso, sardo, secilián, napolitán, luengas d'Italia). As luengas vernaclas podeban tener bel emplego oficial u escrito, pero o latín yera a luenga que teneba más prestichio. A nivel más cheneral, en puestos como cancillería reyal en o sieglo XIV presonaches como Bernat Metge escribiban en latín, catalán y aragonés.
En as relacions epistolars con soberans d'atros países s'emplegaban diferents luengas:
- L'idioma diplomatico yera o latín, y en ell s'escribiba a totas as cortz, en especial a las d'Anglaterra, Francia, y a las d'Italia. Con os infidels se prescinde d'o latín.
- O Papa recibe, a más bella misiva en catalán.
- Con o rei de Francia tamién se corresponde en francés.
- Con os de Castiella y Portugal en aragonés, que os escribans tienden a castellanizar a posta (una especie de castellán intencional con fuerte radiz aragonesa).
- L'aragonés s'emplega tamién con os monarcas de Granada y Marruecos.
- Con o Soldán de Babilonia (O Cairo) y o rei d'Armenya se prefiere o catalán.
Veyer tamién
Vinclos externos
Corona d'Aragón | |
---|---|
Aragón | Atenas | Catalunya | Cerdenya | Mallorca | Nápols | Sicilia | Neopatria | Sinyoría de Montpeller | Valencia |