Alfabeto cirilico
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Alfabeto cirilico
Alfabeto cirilico y atros alfabetos
L' alfabeto cirilico ye un alfabeto emplegato ta escribir seis luengas eslavas (ruso, ucrainés, belarruso, serbio, macedonyo y bulgaro), asinas como atras luengas de Rusia y atros miembros de (u relacionatos con) l'antiga Unión Sovietica, como lo tartaro (una luenga turquica) u l'udmurt (una luenga finougrica). Apareixe entre os sieglos IX-X a partir de l'alfabeto griego,[1] feita por Sant Cirilo (de qui en prenió o suyo nombre) y Sant Metodio, santos bizantins evanchelizadors d'os pueblos eslaus d'os Balcans.
As normas de transliteración d'o cirilico a l'alfabeto latino son diferents seguntes a luenga d'orichen y a luenga de destino.[2] Asinas, por eixemplo, l'apellito ruso Меньшов se puet transliterar como Menchov (aragonés, portugués, francés), Menshov (anglés, castellano), Menschow (alemán) u Mensjov (neerlandés).
L'alfabeto ye oficial en diversas organizacions. Con a dentrata de Bulgaria en a Unión Europea l'1 de chinero de 2007, o cirilico se convirtió en o tercer alfabeto oficial d'a UE, chunto a l'alfabeto latino y o griego.
Caracters[editar | modificar o codigo]
| mayusclas | minusclas | nombre | sonito (AFI) | |
|---|---|---|---|---|
| А | а | A | /a/ | |
| Б | б | be | /b/ | |
| В | в | ve | /v/ | |
| Г | г | gue | /g/, /ɦ/ | |
| Д | д | de | /d/ | |
| Е | е | ie | /jɛ/ | |
| Ё | ё | io | /jo/ | |
| Ж | ж | ge | /ʒ/ | |
| З | з | ze | /z/ | |
| И | и | i | /i/ | |
| Й | й | i kratko | /j/ | |
| К | к | ka | /k/ | |
| Л | л | el | /l/ | |
| М | м | em | /m/ | |
| Н | н | en | /n/ | |
| О | о | o | /o/ | |
| П | п | pe | /p/ | |
| Р | р | er | /r/ | |
| С | с | es | /s/ | |
| Т | т | te | /t/ | |
| У | у | u | /u/ | |
| Ф | ф | ef | /f/ | |
| Х | х | ha | /x/ | |
| Ц | ц | tse | /ts/ | |
| Ч | ч | txe | /ʧ/ | |
| Ш | ш | xa | /ʃ/ | |
| Щ | щ | xtxa | /ʃʧ/ | |
| Ъ | ъ | tviordi znak | - | |
| Ы | ы | i | /ɨ/ | |
| Ь | ь | miaki znak | sinno débil /j/ con palatalización² | |
| Э | э | e oborotnoie | /ɛ/ | |
| Ю | ю | iu | /ju/ | |
| Я | я | ia | /ja/ | |
|
¹ Uso muit raro en ruso, s'emplega en bulgaro y ha desapareixito en atros alfabetos contemporanios. | ||||