Bagdad

	Bagdad; بغداد
	Localidat d'Iraq
	; A mezquita de Kadhimain en Bagdad.
Estau; • Provincia	Iraq; Bagdad
Superficie	734 km²
Población; • Total; • Densidat	; 8126755 hab. (2018); 7.164,00 hab/km²
Altaria; • Meyana	; 45 m.
Codigo postal	10001–10090
Chentilicio	Bagdadín/a
Ríos	Río Tigris
Coordenadas	33°18’55’’N44°21’58’’E
	Bagdad Bagdad en Iraq
	Web oficial

Bagdad (بغداد, Baghdad, en arabe) ye a prencipal ciudat y a capital d'Iraq, amás d'estar tamién a capital d'a provincia de Bagdad. A ciudat ye trescruzada por o río Tigris (afluent d'o río Eufrates, l'atro gran río de Mesopotamia).

A suya población ye de 5.258.383 habitants (estimación de 2008) en una superficie de 734 km², con una densidat de población de 7.164,00 hab/km². Ye a ciudat con mayor numero d'habitants d'o país estando tamién a tercera d'Orient Meyo dimpués d'O Caire y de Teherán.

Establida en o sieglo VIII por o Califato abasida, a ciudat tien una luenga historia, como ye evident en os suyos edificios y restas arqueolochicas. Bien luego dende la suya fundación, Bagdad se convertió en un d'os prencipals centros culturals d'o mundo islamico, encara que cuan en 1258 con a clamada batalla de Bagdad os mongols d'Hulegu Khan quedó completament destruyida y tardó anyos en recuperar part d'o suyo antigo esplendor. Dende a invasión d'Iraq en 2003 a ciudat fue ocupada por as tropas de l'exercito estausunidense, dimpués d'os bombardeyos aerios d'a Guerra d'o Golfo; dende alavez a ciudat ha padeixiu grieus danyos en as suyas infrastructuras, especialment entre la invasión d'Iraq de 2003 y la consiguient guerra d'Iraq que duró dica aviento de 2011. En os zaguers anyos la capital ha estau obchectivo de numerosos ataques d'a guerrilla iraquí. Este conflicto militar tamién ha provocau una perda profunda y irreparable de l'herencio cultural y de piezas historicas. Dica hue a mayoria d'esfuerzos pa la suya reconstrucción s'han enfocau y destinau a la reconstrucción d'infrastructuras.

Toponimia

Lo nombre ye d'orichen preislamico y d'etimolochía discutida.

Mientres lo dominio persa existio un puesto con ixe nombre en o mesmo puesto, ^[2] per lo que pareixe estar que lo toponimo s'orichina en ixa luenga y sería componiu per bagh ("Dios") y dād ( "cosa que s'entrega"), tot chunto estaría "regalo de Dios". Pero atros autors han sucheriu unatro orichen, mas antigo, sinyalando un toponimo babilonico que puede leyer-se como Bagdadu (u bien Hudadu pus lo signo cuneiforme ye ambiguo) que amaneixe tamién en o Talmud de Babilonia como Baghdatha.

En a versión en aragonés d'o Libro de Marco Polo promovida per Johan Ferrández d'Heredia lo nombre de Bagdad amaneixe como Baldach.^[3]

Esporte

Dende a Primera Guerra Mundial a ciudat tien una important tradición de cursas de caballos que dentra en conflicto con os islamistas por as apuestas que van parellanas a istas cursas.

Como en a mayor parte d'o mundo en Bagdad tamién ye popular o fútbol y ye a siede de beluns d'os mas importants equipos de futbol en Iraq, estando los mas conoixius y populars l'Al Quwa Al Jawiya (Club d'Aviación), Al Zawra, Al Shurta (Policía) y Al Talaba (Estudiants).