Amniota

De Biquipedia
Amniota
Tortuga Testudo hermannii crebando lo uevo.
Denominacions populars
Amniotas
Dende o Carbonifero
Clasificación cientifica
Eukaryota
Animalia
Eumetazoa
Chordata
Vertebrata
Tetrapoda
Amniota
Descripción
Amniota
Haeckel, 1866

Os amniotas (en nomenclatura cientifica Amniota, que ya ye una parabla plural en latín) son un clado verdadero d'animals vertebraus tetrapodos que incluye de conchunta a toz os reptils, as aus y os mamiferos.

Se caracterizan por a forma de uevo que producen, que se diz uevo amniota, y que consiste en que l'embrión se desarrolla entre cuatro napas d'embolique: o corion, l'alantoides, l'amnios y o saco vitelino. En o caso d'os mamiferos placentarios, que somos viviparos por definición, o uevo amniota se manifiesta con a forma de a placenta alantoidea.

Os amniotas tamién tienen a piel mas queratinizada que atros vertebraus como os amfibios, lo que permite que a epidermis sía seca y mas dura. A respiración ye siempre pulmonar y a fecundación, interna. Tot ixo ha permitiu un ran d'independencia con l'augua que ha feito posible que os amniotas sían os solos vertebraus en colonizar os habitats terrestres de traza eficaz.

Historia evolutiva[editar | modificar o codigo]

Evolutivament os primers amniotas apareixión en bel momento d'o Carbonifero (fa arredol de 300-320 millons d'anyos) a partir puestar que d'antepasaus reptiliomorfos. Uns millons d'anyos mas tarde, os amniotas se dividirían en dos sub-taxons chermanos, os sauropsidos (que incluye a reptils y aus) y os sinapsidos (d'os que os representants vivos somos os mamiferos). Os sinapsidos iban camín-camín pillando cualque diversidat dica la extinción masiva d'o Permico-Triasico, an que desapareixerían buena cosa d'a vida vertebrada incluius toz os atros grupos de reptiliomorfos, pero se'n salvaría representants d'os dos grupos principals d'amniotas.



Diadectomorpha


Amniota
Synapsida

Pelycosauriaparafiletico


Therapsida

Dicynodontia




Cynodontia



Mammalia (mamiferos)





Sauropsida
Parareptilia

Mesosauria




Millerosauria



Procolophonomorpha




Eureptilia

Cotylosauria


Diapsida

Ichthyosauromorpha


Sauria

Lepidosauromorpha (engardachos, sirpients, tuataras)


Archelosauria

Pantestudines (tortugas y sauropterichios)



Archosauromorpha (dinosauros (incluye as aus), pterosauros y cocodrilos)










En o Mesozoico que comenzaría contino, a radiación evolutiva más important la experimentón os sauropsidos, linache en o que apareixión grans grupos como os dinosauros, os pterosauros y toz os animals conoixius como reptils marinos d'o Mesozoico, con una tendencia creixent a fer-se con chigantismo corporal. Con a extinción d'o limite K-Pg (fa 66 millons d'anyos), muitos grupos de sauropsidos (en particular os chigants) se veyerían acotolaus de repente y un chicot linache de sinapsidos, os mamiferos, que s'heban visto como secundarios entre os (si fa u no fa) 190 millons d'anyos anteriors, a escape les ne tomaría o relevo.

Cranio[editar | modificar o codigo]

Esquema de fenestras parietals d'un diapsido.

En a clasificación cientifica d'os amniotas, tradicionalment se le heba dau a saber qué importancia o numero de fenestras que tenese o cranio, pero mas modernament s'ha constatau que o numero d'ellas no ye siempre un caracter ancestral conservau. O cladograma siguient se mira de reproducir as relacions filocheneticas que historicament se creyeba que teneban os diferents linaches d'amniotas:

Amniota

Synapsida


Sauropsida

Anapsida*



Diapsida




Esquema de fenestras d'un anapsido.

En especial, entre os anapsidos (que no tienen fenestras) se'n ha trobau linaches (Millerettidae) que han desarrollau fenestras parietals que los fan aparents con os sinapsidos con os que en realidat no son relacionaus. Tamién i hai un caso a la contra: os Testudines (tortugas) no tienen fenestras parietals y enantes se consideraban anapsidos, pero troballos mas t'acá han demostrau que perdión as fenestras secundariament en o suyo proceso evolutivo, estando en realidat diapsidos igual como a mayoría de reptils actuals.

A posición filochenetica d'as tortugas ha estau obcheto de controversia dende fa tiempos. Pareix lo mas seguro que se trate en realidat d'un grupo chermano con Archosauria, si bien tot se sabe a partir d'estudios de Biolochía molecular y no i hai aún restas fósils que puedan relacionar as primeras proto-tortugas d'o Triasico, como Odontochelys, que tiene arredol de 220 millons d'anyos, con atros reptils de formas mas regulars de periodos d'antes mas.

Tamién i son os ictiosauros y os sauropterichios, dos linaches independients de grans «reptils marinos» d'o Mesozoico, que perdión una fenestra parietal de dezaga d'a cuenca ocular, sin que se saba guaire de por qué, pero pa os cuals se tuvo que fer a clase Euryapsida que hue sabemos que no tiene razón de ser.

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]

Enlaces externos[editar | modificar o codigo]