Sufixo -dor

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

O sufixo -dor[1][2] ye un sufixo present en l'aragonés y atras luengas romanicas que deriva d'os sufixos latinos -TOR y -TŌRIU[3]. Presenta valua indicadora d'achent[4] u oficio, qualidat, obchecto u ferramienta y locativo. En ribagorzano no se pronuncia a -r final d'a forma masculina d'este sufixo.

Valua d'achent u oficio:[editar | modificar o codigo]

Con valua d'achent u oficio ye a continación d'o sufixo latino -TOR y se presenta baixo as formas -ador, -edor y -idor d'acuerdo con as tres conchugacions verbals[3].

Valua de qualidat:[editar | modificar o codigo]

Valua de ferramienta u utensilio:[editar | modificar o codigo]

A valua instrumental d'o sufixo -dor como continador de -TŌRIU se troba tamién en occitán y catalán[3]; en aragonés tamién se troba a variant -dero con o mesmo orichen pero formada con Yod quarta de metatesi.

Valua de locativo:[editar | modificar o codigo]

A valua locativa d'o sufixo -dor como continador de -TORIU se troba tamién en occitán y catalán[3]; en aragonés tamién se troba a variant -dero con o mesmo orichen pero formada con Yod quarta de metatesi.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 (es) Chabier Lozano Sierra: Aspectos Lingüisticos de Tella. Aragonés de Sobrarbe (Huesca). Gara d'Edizions - Prensas Universitarias de Zaragoza - Institución Fernando el Católico. 2010, pp 202-203.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 (es) Chabier Tomás Arias: El aragonés del Biello Sobrarbe. Instituto de Estudios Altoaragoneses. (1999), p 164, p 171, p 224, p 248.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 3,22 3,23 (es) José Antonio Saura Rami: Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas. Gara d'Edizions, Institución Fernando el Católico, 2003, pp 324-325.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 (es) QUINTANA i FONT, Artur: El Aragonés nuclear de Nerín y Sercué (Valle de Vio); Gara d'Edizions. Zaragoza, 2007. ISBN 978-84-8094-060-3, pp 38-39, p 42, p 44.
  5. 5,0 5,1 (es) Miguel Ánchel Barcos, El Aragonés Ansotano: estudio lingüístico de Ansó y Fago; Gara d'Edizions. Zaragoza, 2007, p 164.ISBN 978-84-8094-058-0.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]