Galacho de Chuslivol

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Galacho de Chuslivol

Galacho de Chuslivol
Datos chenerals
Tipo	Humedal
Establiu
Superficie
Situación
Situación	Chuslivol, Zaragoza
Latitut
Lonchitut
Mapa

O galacho de Chuslivol ye un espacio natural aragonés situato en o barrio rural de Chuslivol (Zaragoza), en a marguin ezquierda d'Ebro.

O nuclio d'o espacio ye o galacho u meandre albandonato d'Ebro que se formó o 2 de chinero de 1961, a causa d'a mayor riada d'Ebro en o sieglo XX (4.130 m³/s de caudal: 16 vegatas a valura meya). Por ixo ye dica l'inte o zaguer galacho d'Ebro.

O galacho ye compreso entre l'actual curso d'Ebro y unas penyas de cheso. Dende o punto de vista d'a cheodinamica externa bi ha un esliz fosilizato que estió activo cuan o meandre esgarrapaba a parte inferior d'a penya, deixando d'estar activo cuan o meandre quedó albandonato.

Destaca a vechetación de ribera, con selvas d'alamos, chopos, freixeras, urmo y amplos carrizals.

Dimpués d'a formación d'o galacho i habió actividat humana con graveras, escarvando grans cavidaz, que se convertioron en lacunas artificials. Una vegada finalizata l'actividat comercial d'istas, o Concello de Zaragoza compró os terrenos, escomencipiando a restauración de l'entorno.

Tanto o nivel d'as lacunas como o nivel d'o galacho pende d'o nivel d'augua d'Ebro, porque bi ha un acuifero ocupando tot ixe material aluvial poroso. En epocas de grans creixitas, l'augua de l'Ebro plega a dentrar dreitament en o galacho. Antimás iste galacho recibe as aguas y sedimentos d'o Barranco de Los Leiteros, que aporta gran parti d'os materials solidos como d'augua no provenient d'o propio cauz de l'Ebro.

A evolución natural d'un galacho ye a colmatación, plenando-se con l'aporte de sedimentos aluvials lutiticos y colonización d'a vechetación de ribera. Bi ha antimás ciertos elementos de l'actividat humana que pueden modificar-ne o suyo desarrollo, como a pista forestal que cruza o galacho construyita como via d'acceso ta las antigas graveras. As dos partis d'o galacho que quedan a cada marguin d'a pista son conectadas por unas conduccions que fan pasar l'augua y os materials en suspension d'ista cuando en tien o suficient nivel. Sin d'embargo a existencia d'a pista tamién favoreixe o acopio d'os mesmos ta los suyos terrers, acelerando muy probablement a suya colmatación.