Fatimí

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Califato Islamico Fatimí
الدولة الفاطمية
al-Fātimiyyūn
909 — 1171

Situación de Fatimí
Situación de Fatimí
Califato Fatimita en l'anyo 969
Capital Bagdad
Idioma oficial Arabe
Relichión Ismailismo
Gubierno Califato
 • Formación 909
 • Desaparición 1171

Fatimí[1] u Fatimita[1] estió una dinastía d'imams u califas chiitas que reinoron en Berbería y Echipto dende 909 dica 1171.

O movimiento fatimí tenió o suyo orichen en o ismailismo, seguntes o cual un mahdí descendient d'Alí y Fatima por a línia d'Ismail renovaría o islam. O fundador d'a dinastía fatimí estió Ubait Allah, que residiba en Salamya (Siria), seu d'os ismailís. Os ismailitas ninvioron dais u predicadors pa fer proselitismo t'a Berbería con a intinción de conquerir dimpués Echipto pa dimpués luitar contra os abasidas de Bagdad y substituyir-los en a dirección relichiosa de l'Islam.

Uno d'estos predicadors estió Abu Abd Allah al Dai, que consiguió convertir a lo ismailismo a las tribus d'a confederación kutama con a promesa d'eliminar os impuestos no alcoranicos. Con l'aduya d'os combatients kutama Abu Abd Allah al Dai organizó un exercito, consiguió derrocar a os aglabís (o zaguer aglabí se refuchió en Bagdad), y arrasar o reino de Tahert. Dimpués clamó pa que venise a Abu Abd Allah, que entró triunfador en Raqqada en 909, prenendo o títol de Mahdi y Amir al muninin.

O Mahdí trobó dificultaz pa mantener o poder y mandó matar a lo mesmo Abu Abd Allah, que produció una revuelta d'os kutama y una escisión en a secta. Istauró un rechimen autoritario. En o suyo reinato faió incursions contra Echipto que fracasoron. Fundó en 920 Mahdia, a suya capital. Conquirió Sicilia. Dimpués de fracasar contra Echipto ninvió campanyas contra l'ueste, en 922 sochuzgando a lo sobirán idrisí de Fez y prenendo Sichilmasa.

O suyo sucesor Al-Qaim habió de luitar contra os berbers kharichitas de l'Aurés, que plegoron a fer sitio a Mahdía. A situación d'os fatimís estió inestable dica a o califato de Al Muizz, con una gran expansión territorial gracias a las campanyas d'o cheneral Chawhar, plegando por l'ueste enta l'Atlantico y por l'este conquerindo Echipto (y prenendo o control d'as suyas dependencias de Palestina, Siria y costa occidental d'Arabia). A dentrata d'o califa Al Muizz en O Caire desplazó o centro de grabedat d'os fatimís enta Echipto, deixando d'intresar-sen tanto en Berbería y o suyo antigo centro d'Ifriquiya.

Dende Al-Aziz os ligallos d'unión con Ifriquiya se relaxoron. Al-Aziz tenió un califato pacifico y tolerant con os cristianos y chodigos, pero Al-Hakim, mes populista encomenzó una persecución contra as minorías enantes favoreixitas. En 1051 o cenacha Muizz b Badis refusó a sobiranía Fatimí a favor de l'abasí.

Referencias[editar | modificar o codigo]