Pinar de Val de Gurriana

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Pinar de Val de Gurriana

Inclusas de Val de Gurriana
Datos chenerals
Tipo	Pinar
Establiu
Superficie
Situación
Situación	Torrero, Zaragoza
Latitut
Lonchitut
Mapa

O pinar de Val de Gurriana ye un pinar que se troba en o sud d'a ciudat de Zaragoza, en os monts de Torrero. A selva ye formata por pins d'as especies Pinus pinea y Pinus halepensis.

A Canal Imperial d'Aragón trescruza istos pinars y bi ha amás unas inclusas que permitiban a os barcos que i pasaban salvar o desnivel d'a zona. Chusto antis d'as inclusas se troba l'almenara de Sant Bernal y un chicot parque con a-saber-los árbols. O relieu ondulato se debe a la erosión d'os materials de cheso tipicos d'a val d'Ebro.

O camín que recorre Val de Gurriana fa parti actualment de l'Aniello Verde de Zaragoza.

Inclusas de Val de Gurriana

As inclusas de Val de Gurriana se troban situatas en o punto kilometrico 89 d'a Canal Imperial d'Aragón. Fuoron construitas entre os anyos 1786 y 1790. L'obchectivo d'istas inclusas yeran que as barcas podesen puyar enta a parti alta d'a canal.

Se composan de cuatre saltos d'augua y os correspondients cuatre cuencos u cambras con planta eliptica y con una capacidat cadaguna ta dos barcas grans. O desnivel de cada salto ye de 3,25 metros, fendo un total de 13 metros tot o conchunto. As inclusas son feitas de piedra picata.

Bi heba puertas de fusta granizas de 6,5 metros en cada cambra que permitiban zarrar-la y plenar-la d'augua. Cada puerta se dividiba en dos fuellas que en ubrir-sen s'achustaban a os laterals d'a cambra ta deixar pasar a las embarcacions.

O tiempo total d'a operación d'ubrir as puertas, zarrar-las, plenar a cambra y tornar a ubrir a puerta de l'atro canto d'a cambra yera de 8 menutos. As compuertas que hue ya no se conservan fuoron destruitas y crematas en a Guerra d'o Francés por l'exercito invasor.

Dende iste punto a canal s'estreita, convertindose en una cequia. O motivo estió a mala calidat d'o terreno, mas que mas en os campos de Lo Burgo d'Ebro de cheso, por os que no podeba pasar a canal. Malas que l'augua mullaba a tierra se produciba a disolución d'o cheso (se feban foratos por debaixo que se convertiban en dolinas cuan escachaban). Se facioron prebatinas ta impermeabilizar o terreno en o sieglo XVIII, pero a manca d'un estudio cheolochico apropiato fació que s'hese d'albandonar a ideya de fer a canal navegable dica a suya desembocadura.

Scouts en Val de Gurriana

Val de Gurriana s'asocia dende siempre a o movimiento scout u escultismo de Zaragoza. O pinar, as inclusas y as espelungas que bi heba en ista zona d'o mont de Torrero (y que hue son espaldatas) estioron mientres os primers anyos d'o sieglo XX o escenario d'as actividaz d'o grupo d'Exploradors d'Espanya, os primers scouts que s'establioron en o país. En l'anyo 1931 o Concello de Zaragoza concede a iste grupo l'uso d'una parcena en Val de Gurriana. Por istas envueltas yera dificil marchar luent ta fera ctividaz a l'aire libre, asinas que o grupo aproveitaba os monts de Torrero que yeran bien amán.

A Guerra Civil fació que se paralizasen as actividaz d'os Exploradors y en 1940 o grupo desaparixió. Vente anyos dimpués y a tamas d'a prohibición d'a dictadura se creyó o Grupo Scout Sant Chorche, que se deciba oficialment "Grupo Infantil Montanyers d'Aragón" y que prencipió as suyas actividaz atra vegada en Val de Gurriana o 23 d'abril de 1960, día nacional d'Aragón. Dende alavez y mas encara dende a suya legalización en 1977 os scouts continan visitando os pinars.

O 10 d'octubre de 2010 s'inaugura un molimento monolitico adedicato a movimiento scout, obra d'o escultor Alberto Pagnussatt y en 2011 se creya o sendero scout de Val de Gurriana que une o barranco d'a Muerte con as inclusas de val de Gurriana.

Vinclos externos

Datos: Q20619386