Laco d'o Cráter d'o Infierno

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Laco d'o Cráter d'o Infierno Inferno Crater Lake
Laco en o suyo livel mas altero
Administración
País	Val volcanica de Waimangu, Isla d'o Norte, Nueva Zelanda
Estau
Provincia
Comarca
Municipio
Cheografía
Tipo	Laco
Orichen
Superficie	km²
Superficie	ha
Altaria	m
Longaria	km
Amplaria	km
Fondura	22 a 30 m
Volumen	hm³
Hidrografía
Fuent	Guéiser baixo as suyas auguas
Desaugüe	Desagüe ciclico en o barranco Waimangu
Desaugües

O laco d'o Cráter d'o Infierno (en anglés Inferno Crater Lake) ye una gran fuent termal situada en a val volcanica de Waimangu en a Isla d'o Norte de Nueva Zelanda, y o mas gran guéiser d'istas caracteristicas en o mundo. O propio guéiser no ye visible, ya que se troba debaixo de l'augua en o fundo d'o laco, manimenos as fumarolas son visibles en os cantos d'o laco y a paret de roca que bi ha dezaga d'él.

A temperatura de l'aguau d'o laco ye entre os 35 y os 80 C°, con un pH de 2.2, y o livel d'o laco varía en dica 12 m, seguindo un complicau ciclo de 38 días que incluye un pediodo de desbordamiento. Bi ha depositos de silica que creixen en o livel de desbordamiento d'o laco y a suya color ye o resultau d'a suspensión d'iste compuesto quimico en as suyas auguas. En o suyo livel mas baixo a color d'as auguas d'o laco ye grisenca, cambeando a una intensa color azul cielo cuan ye en o suyo livel mas altero, mas que mas cuan se troba en o punto de desbordamiento.

O laco d'o Cráter d'o Infierno amaneixió en una d'as laderas d'o prominent mont Haszard como parti d'a erupción d'o mont Tarawera en 1886, a cual ubrió cuantos cráters a o largo d'una breca de 17 km de largaria enta o sudueste dende o mont Tarawera dica l'amanau Southern Crater. O fundo en forma de trompeta d'o laco d'o Crater d'o Infierno fa que plegue a os 30 m de fondura cuan ye pleno, estando a mas ixe o momento cuan plega a la suya maxima temperatura.

Dende 1901 o laco que ocupa o Cráter d'o Infierno ha amostrau variacions d'o livel de l'augua muit estreitament relacionadas con as d'o ciclo d'o guéiser de Waimangu. O laco d'o Cráter d'o Infierno y o suyo vecín laco d'a Sartaina forman una relación unica y siguen un ciclo ritmico interconectau de variacions hidrolochicas que se repiten en o curso d'alto u baixo 38 días. Cuan o livel de l'augua y a temperatura d'o laco d'o Cráter d'o Infierno puyan, o livel de l'augua y de desbordamiento d'o laco d'a Sartaina baixan. Una actividat ciclica comparable a ista s'ha puesto documentar tamién en atros sistemas hidrotermals arredol d'o mundo.

O sistema ha estau subchecto d'estudeos dende que s'instaló equipo de monitoreo en a zona en 1970. S'han puesto reconoixer cuatre fases diferents en o suyo ciclo: Primero, o laco puya de livel continament dende o suyo livel mas baixo puyando un total de 5 m en 8 días, y alavez prencipia a oscilar. O livel meyano d'o laco contina puyando sin deixar d'oscilar en ista segunda fase dica que plega a o livel de desbordamiento. En iste punto o volumen d'o laco ha creixiu en 45.800 m³. En a siguient fase, o laco se desborda, desaguando mientres alto u baixo 51 horas a una meya de 80 litros por segundo, baixando o suyo volumen en una meya de 140.000³ y liberando augua calient a 70 C° en un curso de augua temporal que desemboca en o barranco de Waimangu. A zaguera fase veye a o laco baixar dica o suyo livel mas baixo en un periodo que consume os zaguers 13 días d'o ciclo. A temperatura de l'augua torna a baixar dica o suyo punto mas baixo. Mientres ista fase, arredol de 30 millons de litros d'augua se filtran baixo o mont Haszard.

O laco d'o Cráter d'o Infierno ye accesible a traviés d'un camín lateral con 50 escalons que baixan dende o prencipal sendero que trescruza a val de Waimangu. Ye un d'os tres lacos que bi ha en ista zona formaus por cráters plenaus d'augua dimpués d'a esclatada volcanica de 1886.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre o laco d'o Cráter d'o Infierno.

• Datos: Q16892639
• Multimedia: Inferno Crater Lake / Q16892639