Silica

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Arena de quarz

A silica ye dioxido de silicio (SiO₂), un compuesto quimico present en a naturaleza baixo diferents formas, cristalinas (quarz, cristobalita, ecetra), u amorfas (obsidiana, veire, ecetra), y por un regular predomina en l'arena en forma de grans de quarz. Bi ha sers vivos con clasca de silica: principalment as diatomeas y radiolarios.

A silica combinata con diferents elementos quimicos (especialment Al, Fe, Mg, Ca, Na, K) forma os silicatos, os minerals mayoritarios en a crosta terrestre y manto superior.

O dioxido de silicio cristalizato ye un material d'alta dureza, se fa servir pa producir ondas radioelectricas d'una freqüencia muito precisa, o que ye útil pa fabricar reloches, aparatos de radio, ordinadors y qualsiquier equipo electronico con freqüencia radioelectrica muito precisa.

Ciclo exochen d'a silica

A mayor parte d'a silica movilizata en o ciclo exochen provién de l'alteración de rocas que ya existiban, ígnias u no, y, en menor proporción, por l'aporte directo d'os vulcans y actividatz cheotermicas, circulando en suspensión coloidal u como disolución verdadera. A solubilidat ye en función directa d'a temperatura y cristalinidat d'o material silicio, u independient d'o pH, pa valors d'o mesmo inferiors a 9, puyando muitismo en medios con ph superiors. A presencia en o medio d'electrolitos u suspensions afecta de manera significativa en a solubilidat, os sers vivos intervienen de traza decisiva en o ciclo d'a silica, fixando-la en as closcaranas por medio de l'actividat vital.

Quan baixa a solubilidat d'a silica por cambeos de temperatura u pH, actividat biolochica, precipitación directa como quarz en medios vadosos y indirecta como silicatos sodicos en lacos alcalins, a més d'a coagulación d'a silica que ye trasportata en forma coloidal, a silica s'adhibe a lo sedimento con diferents formas mineralochicas. En a diachenesi os diferents procesos de deshidratación, cristalización en chels, recristalización y reemplazamiento, etc. alteran a mineralochía d'os dipositos inicials, tot orichinando rocas con una cristalinidat progresivament més alta en función d'a intensidat d'os procesos diacheneticos.