John Napier

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
John Napier
John Napier.
John Napier.
Información personal
Calendata de naixencia 1550
Puesto de naixencia Edimburgo (Escocia)
Calendata de muerte 4 d'abril de 1617
Puesto de muerte Edimburgo (Escocia)
Ocupación Matematico, fisico, teologo, astrologo y astronomo
Grabato de John Napier.

John Napier, 8º Laird de Merchiston (u Merchistoun), naixito en o castiello de Merchiston (Edimburgo, Escocia) en 1550 y muerto en o castiello de Merchiston o 4 d'abril de 1617, estió un teologo, matematico, fisico, astrologo y astronomo escocés. O suyo nombre afrancesato ye Neper.

Hue, ye apedacato en a ilesia de Sant Cuthbert d'Edimburgo.

Actividaz matematicas[editar | modificar o codigo]

Encara que as matematicas no estioron a suya actividat prencipal, ye o campo por o que ye mas conoixito. Establió formulas de trigonometría esferica, y estió o creyador d'o sistema britanico ta marcar os millars con un punto y no pas con una coma, como se fa a sobén en atros países. Tamién definió o logaritmo d'un cosén.

En 1604 publicó Mirifici logarithmorum canonis descriptio, y a suya obra fue seguita por Henry Briggs, qui treballó o logaritmo decimal.

En 1607 publicó Rhabdologie, con a descripción de l'abaco de Napier ta simplificar os calculos matematicos de multiplicación y división.

Actividaz teolochicas[editar | modificar o codigo]

Napier tamién emplegó os suyos estudios matematicos ta a Teolochía. Estudeyó l'Apocalipsi, ta mirar predecir a fin d'o mundo, que creyó que sería en 1688 u 1700. Fue acusato, sin garra contrimuestra, de necromancia.

Destacó como teologo protestant, y advirtió a o rei d'Escocia Chaime VI sobre o rei Felipe II d'Espanya.

Honors[editar | modificar o codigo]

En a suya honor se clama asinas o neper, una unidat de mesura relativa entre magnituz electricas, similar a o decibelio, que s'emplega en incheniería electrica y en telecomunicacions. Tamién da nombre a os logaritmos neperianos, que son os logaritmos que tienen como base o numero e u constant d'Euler (tamién clamada constant de Neper).

A Universidat Napier en Edimburgo porta o suyo nombre.

En a Luna, o crater Neper porta o suyo nombre. Antiparte, en a suya honor ye o nombre de l'asteroide 7096 Napier.