Gascons

Gascons
Vicent de Paúl - Jean-Baptiste Bernadotte - D'Artagnan
Rechions con comunidatz importants
Francia Espanya
Idiomas
Gascón
Relichión
Catolicismo.
Pueblos relacionatos
Pueblos latins

Os gascons son os habitants nativos de Gascunya. Tienen como luengache tradicional o gascón, que fa part de l'occitán, en camín de ser sustituito por o francés. Son de relichión catolica.

Relichión

Encara que tradicionalment catolicos, Gascunya ha estato un puesto de proliferación de movimientos relichiosos disidents u hereticos como o catarismo u o protestantismo (hugonotz).

Luenga

Ta más detalles, veyer l'articlo gascónveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

O gascón s'esferencia d'atras variants de l'occitán por tener un substrato lingüistico vasco-aquitán y tener caracters comuns con o castellán y l'aragonés, a més d'un lexico pirenenco común con l'aragonés y catalán.

Historia

Os gascons son descendients d'a población romanizata d'a Novempopulania, os antigos aquitans principalment. A Novempopulania quedó baixo control d'os vascons quan cayeba o Imperio Román d'Occident. Os francos sozmetioron a los vascons d'o norte d'os Pireneus y dicioron a lo suyo territorio Vasconia, d'on provién Gascuenya u Gascunya.

En o periodo feudal Gascunya s'esminglanó en muitos territorios que pertenexioron a diferents sinyors feudals, vasallos de diferents reis. Parte d'a Gascunya estió baixo a influencia d'a Corona d'Aragón dica a derrota en a Batalla de Muriel. Tamién part de Gascunya conoixió periodos d'influencia d'os Plantagenet (y d'os Plantagenet d'Anglaterra quan os Plantagenet perdioron poder debant d'os Capetos).

Os gascons en Aragón

Os gascons ha participato en a repoblación d'Aragón y a presencia d'inmigrants gascons s'ha producito en diferents periodos d'a Historia d'Aragón. Os occitans que s'establioron en Chaca yeran d'orichen gascón sobretot. En o libro "Cronica de los estados peninsulares", escrito en aragonés en dan una preciosa referencia:

Item, Ennego Ariesta ante que fues rey alzavase en una penya e mont quel dicen sobre Uruel, cerca de Iacca; e dalli facia sus cavalgadas, et con el sus companyeros, que eran la maor partida gascons, poblaron Iacca, que depues aca fablan a semblante de gascons pues pareze que d'Aragon fueron los reyes e descienden

Se veiga tamién

• Occitans