Ir al contenido

Frisia

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Provincia de Frisia
Provincie Friesland
Provinsje Fryslân
Provincia d'os Países Baixos
Frisia (frisón:Fryslân, neerlandés: Friesland) ye una provincia d'o norte d'os Países Baixos, correspondient a parti de l'antiga rechión de Frisia.Holanda MeridionalHolanda SeptentrionalFrisiaProvincia de GroningenDrentheFlevolandOverijsselGelderlandProvincia d'UtrechtLimburgo (Países Baixos)Brabant SeptentrionalZelanda
Frisia (frisón:Fryslân, neerlandés: Friesland) ye una provincia d'o norte d'os Países Baixos, correspondient a parti de l'antiga rechión de Frisia.
Capital Ljouwert
Comisario d'o Rei Arno Brok
Relichión (1999) Protestant 39%
Catolica 8%
Aria
 • Tierra
 • Augua
 
3.349 km² (3ª)
2.392 km²
Población (2005)
 • Total
 • Densidat

642.998 (8ena)
192/km² (11ena)
Chentilicio Frisón/a[1]
Himno De âlde Friezen
ISO NL-FR
Pachina web www.fryslan.nl

Frisia (frisón:Fryslân, neerlandés: Friesland) ye una provincia d'o norte d'os Países Baixos, correspondient a parti de l'antiga rechión de Frisia. En 2004 teneba una población de 642.000 habitants. A suya capital ye Ljouwert.

Muga con as provincias de Groningen, Drenthe, Overijssel y Flevoland. A l'ueste u a o norte ye rodiata por o IJsselmeer y a Mar de Wadden, a o norte d'on se troban una serie d'islas y bancos. Tien amás una comunicación dreita con Holanda Septentrional por medio de l'Afsluitdijk.

Ye una provincia con caracter agrario, a on que s'orichinoron as famosas vacas frisonas. O turismo i ye una atra gran fuent d'ingresos, mas que mas a o sudueste d'a provincia y en as islas. Iste feito prevoca una gran estacionalidat de l'actividat economica, con menor actividat d'hibierno.

Senyalización bilingüe en Frisia

En a provincia i son oficials tanto o frisón como o neerlandés. O frisón tien o estatus de luenga minoritaria y ye, amás d'o neerlandés, reconoixito como luenga nacional oficial baixo a Carta Europea d'as Luengas Rechionals u Minoritarias. A luenga ye emplegata por o gubierno, en a chusticia, a educación y en os medios de comunicación.

A mas d'o frisón standardizato bi ha un cierto numero de dialectos como l'Aasters, o Hindeloopen, o Kleifries, o Schiermonnikoog, o Nordhoeks, o Woudfries y o Zuidwesthoeks.

En muitas ciudaz de Frisia se parla poco o frisón, manimenos se i parla un dialecto neerlandés con muita influencia d'o frisón, como por eixemplo en It Amelân, It Bilt y Midslân. En a provincia de Groningen se parlan dos variedaz locals con gran influencia frisona, o Westerkwartiers y o Kollumerpompsters. En o sud d'a provincia, por debaixo d'o río Tsjonger cuasi no se parla frisón, pero bi ha una parla, o Stellingwerfsk, que se clasifica como baixo saxón.

Vacas frisonas.

Frisia ye una provincia mas que mas agricola. D'astí procede o famoso ganato frisón, de color blanco y negro, y o caballo frisón. O turismo ye un sector important mas que mas en a rechión d'os lacos en a parti suroccidental y en as islas d'a mar de Frisia en o norte.

Un d'os prencipals atractivos d'a provincia es ye o patinache sobre chelo que atraye esportistas y aficionatos de tot o país cuan as condicions climaticas lo permiten. D'hibierno, cuan as canals y lacos son prou chelatos ta formar vías adecuatas, a provincia se converte en o centro d'a tradicional 'Vuelta d'as once ciudaz' (Elfstedentocht), un circuito de patinache sobre chelo de 200 kilometros.

En verano d'atra man numerosos habitants de Frisia practican o famoso wadlopen, en que cruzan a piet a plana de marea d'a mar de Frisia (Waadsee) en os puntos a on que ista se troba prou xuta ta permitir-lo, dica as islas Amelân u Skiermûntseach.

Referencias

[editar | modificar o codigo]
  1. (an) Diccionario aragonés-castellano-catalán. Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de 2024.

Se veiga tamién

[editar | modificar o codigo]



Bandera d'os Países Baixos Provincias d'os Países Baixos Bandera d'os Países Baixos

Brabant Septentrional | Drenthe | Flevoland | Frisia | Gelderland | Groningen | Holanda Meridional | Holanda Septentrional | Limburgo | Overijssel | Utrecht | Zelanda