Diferencia entre revisiones de «Companyía de Chesús»
Sin resumen de edición |
Sin resumen de edición |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Ficha d'orden relichiosa |
|||
⚫ | |||
|nombre= Companyía de Chesús |
|||
|nombre_nativo= Societatis Jesu |
|||
|imachen= [[Imachen:Ihs-logo.svg|160px]] |
|||
|títol= |
|||
|nombre_latín= Societatis Jesu |
|||
|nombre_común= Chesuitas |
|||
|sieglas= S.J. |
|||
|fundador= [[Sant Inacio de Loyola]] |
|||
|fundación= [[1534]] |
|||
|desaparición= [[1773]] (supresión) |
|||
|país= [[Imachen:Flag of the Papal States (pre 1808).svg|22px|border]] [[Roma]], [[Estatos Pontificios]] |
|||
|orichen= [[Imachen:Bandera de Reino de Navarra.svg|25px|border]] [[Loyola]], [[Reino de Navarra]] |
|||
|superior= [[Adolfo Nicolás Pachón]] |
|||
|relichiosos= 18.516 ([[2009]]) |
|||
|curia= Borgo Santo Spirito 4, CP 6139 Roma |
|||
|actividatz=Amostranza, misions, treballo intelectual |
|||
|personas= [[Sant Inacio de Loyola]], [[Sant Francisco de Xabier]], [[Sant Francisco de Borcha]], [[Baltasar Gracián]], [[Pedro Arrupe]] |
|||
|web= [http://www.sjweb.info www.sjweb.info] |
|||
}} |
|||
A '''Companyía de Chesús''' (en [[idioma latín|latín]] ''Societatis Jesu'' S.J.) ye una [[orden relichiosa]] [[Catolicismo|catolica]] establita en [[1540]] por Inacio de Loyola, qui dimpués fue canonizato como [[Sant Inacio de Loyola]], y reconoixita por o [[Papa]] [[Pavlo III]] o [[27 de setiembre]] de 1540. Os miembros d'ista orden se conoixen popularment como los '''chesuitas'''. Con bells 20.000 miembros, ye a orden más gran d'a [[Ilesia catolica]] de l'actualidat. A suya estricta formación de más de 10 anyos (estudian filosofía y [[teolochía]], antimás de realizar "practicas" de diversa naturaleza y estudiar diferents luengas) fació que esdevenisen mientres más de quatro sieglos en os líders intelectuals d'o [[catolicismo]]. Os chesuitas realizan os tres [[voto]]s habituals d'a vida relichiosa (obedencia, pobreza y castidat), pero antimás, adhiben unatro voto d'obedencia a lo [[Papa|Papa de Roma]]. A Companyía de Chesús ha estato una organización relichiosa que ha vivito entre l'alabanza y a cretica, pero siempre en a polemica. |
A '''Companyía de Chesús''' (en [[idioma latín|latín]] ''Societatis Jesu'' S.J.) ye una [[orden relichiosa]] [[Catolicismo|catolica]] establita en [[1540]] por Inacio de Loyola, qui dimpués fue canonizato como [[Sant Inacio de Loyola]], y reconoixita por o [[Papa]] [[Pavlo III]] o [[27 de setiembre]] de 1540. Os miembros d'ista orden se conoixen popularment como los '''chesuitas'''. Con bells 20.000 miembros, ye a orden más gran d'a [[Ilesia catolica]] de l'actualidat. A suya estricta formación de más de 10 anyos (estudian filosofía y [[teolochía]], antimás de realizar "practicas" de diversa naturaleza y estudiar diferents luengas) fació que esdevenisen mientres más de quatro sieglos en os líders intelectuals d'o [[catolicismo]]. Os chesuitas realizan os tres [[voto]]s habituals d'a vida relichiosa (obedencia, pobreza y castidat), pero antimás, adhiben unatro voto d'obedencia a lo [[Papa|Papa de Roma]]. A Companyía de Chesús ha estato una organización relichiosa que ha vivito entre l'alabanza y a cretica, pero siempre en a polemica. |
||
Linia 16: | Linia 35: | ||
A restauración d'a Companyía de Chesus se produce entre [[1814]] por o papa Pío VII y [[1815]] por o rei [[Ferrando VII d'Espanya|Ferrando VII]], anyos dimpués en 1863 ye quan torna a creyar-se a provincia d'Aragón, que en iste periodo yera unita con Castiella formando a sola provincia d'Espanya. Como no se podioron recuperar os antigos biens anteriors a la expulsión, se creyan nuevas institucions. D'ixas envueltas son a ''Residencia de Graus'' ([[1816]]-[[1820]], [[1870]]-[[1873]]), a Residencia de Zaragoza ([[1856]]-[[1985]]) y o ''[[Colechio Jesús-María El Salvador|Colechio d'o Salvador]]'' de Zaragoza ([[1871]]). En l'anyo [[1877]] se creya en o Monesterio de Veruela o Noviciato d'a provincia d'Aragón, tornando-se o edificio ta o Estato en [[1971]]. Un anyo dimpués, en [[1878]], se creya a ''Residencia de Uesca''. |
A restauración d'a Companyía de Chesus se produce entre [[1814]] por o papa Pío VII y [[1815]] por o rei [[Ferrando VII d'Espanya|Ferrando VII]], anyos dimpués en 1863 ye quan torna a creyar-se a provincia d'Aragón, que en iste periodo yera unita con Castiella formando a sola provincia d'Espanya. Como no se podioron recuperar os antigos biens anteriors a la expulsión, se creyan nuevas institucions. D'ixas envueltas son a ''Residencia de Graus'' ([[1816]]-[[1820]], [[1870]]-[[1873]]), a Residencia de Zaragoza ([[1856]]-[[1985]]) y o ''[[Colechio Jesús-María El Salvador|Colechio d'o Salvador]]'' de Zaragoza ([[1871]]). En l'anyo [[1877]] se creya en o Monesterio de Veruela o Noviciato d'a provincia d'Aragón, tornando-se o edificio ta o Estato en [[1971]]. Un anyo dimpués, en [[1878]], se creya a ''Residencia de Uesca''. |
||
⚫ | |||
En [[1932]] se torna a disolver a Companyía mientres a [[Segunda Republica Espanyola]] y no ye dica [[1939]] quan os miembros d'a companyía tornan a las suyas antigas comununidatz y obras apostolicas. En os siguients anyos prencipian a establir-se nuevas obras como o ''Colechio Mayor Pignatelli'' ([[1954]]-[[1975]]), a ''Editorial Hechos y Dichos'' ([[1957]]-[[1984]]), a ''Residencia de Graus'' ([[1974]]-[[1978]]), ''Statio'' en o vico de [[La Jota]] ([[1976]]) y a ''Parroquia d'o Sagrato Corazón'' en [[Miraflors]] ([[1985]]-[[2000]]). |
En [[1932]] se torna a disolver a Companyía mientres a [[Segunda Republica Espanyola]] y no ye dica [[1939]] quan os miembros d'a companyía tornan a las suyas antigas comununidatz y obras apostolicas. En os siguients anyos prencipian a establir-se nuevas obras como o ''Colechio Mayor Pignatelli'' ([[1954]]-[[1975]]), a ''Editorial Hechos y Dichos'' ([[1957]]-[[1984]]), a ''Residencia de Graus'' ([[1974]]-[[1978]]), ''Statio'' en o vico de [[La Jota]] ([[1976]]) y a ''Parroquia d'o Sagrato Corazón'' en [[Miraflors]] ([[1985]]-[[2000]]). |
||
Linia 24: | Linia 43: | ||
===Superiors provincials d'Aragón=== |
===Superiors provincials d'Aragón=== |
||
[[Imachen:Baltasar Gracián por Carderera pequeña y virada.jpg|220px|thumb|[[Baltasar Gracián]], chesuita aragonés]] |
|||
{| {{tablapolida}} |
{| {{tablapolida}} |
||
! Periodo |
! Periodo |
Versión d'o 15:38 3 nov 2012
Companyía de Chesús Societatis Jesu | |
---|---|
Información cheneral | |
Nombre latín | Societatis Jesu |
Nombre común | Chesuitas |
Fundador | Sant Inacio de Loyola |
Fundación | 1534 |
Desaparición | 1773 (supresión) |
País | Roma, Estatos Pontificios |
Orichen | Loyola, Reino de Navarra |
Organización | |
Superior | Adolfo Nicolás Pachón |
Relichiosos | 18.516 (2009) |
Curia | Borgo Santo Spirito 4, CP 6139 Roma |
Actividatz | Amostranza, misions, treballo intelectual |
Personas destacatas | Sant Inacio de Loyola, Sant Francisco de Xabier, Sant Francisco de Borcha, Baltasar Gracián, Pedro Arrupe |
Web | www.sjweb.info |
A Companyía de Chesús (en latín Societatis Jesu S.J.) ye una orden relichiosa catolica establita en 1540 por Inacio de Loyola, qui dimpués fue canonizato como Sant Inacio de Loyola, y reconoixita por o Papa Pavlo III o 27 de setiembre de 1540. Os miembros d'ista orden se conoixen popularment como los chesuitas. Con bells 20.000 miembros, ye a orden más gran d'a Ilesia catolica de l'actualidat. A suya estricta formación de más de 10 anyos (estudian filosofía y teolochía, antimás de realizar "practicas" de diversa naturaleza y estudiar diferents luengas) fació que esdevenisen mientres más de quatro sieglos en os líders intelectuals d'o catolicismo. Os chesuitas realizan os tres votos habituals d'a vida relichiosa (obedencia, pobreza y castidat), pero antimás, adhiben unatro voto d'obedencia a lo Papa de Roma. A Companyía de Chesús ha estato una organización relichiosa que ha vivito entre l'alabanza y a cretica, pero siempre en a polemica.
Os chesuitas en Aragón
Aragón se clasifica aintro d'a provincia chesuitica d'Aragón que encluye amás o País Valencián y as Islas Balears. As localidatz a on se troba a presencia d'a Companyía de Chesús son Zaragoza, Uesca, Valencia, Gandía, Fontilles, Alicant y Palma. En toda a provincia bi ha 6 colechios, con 500 profesors y quasi 7.000 alumnos.
Historia
En l'anyo 1547, Sant Inacio de Loyola establió a provincia d'Espanya, dimpués, en 1554 ista provincia se dividiría en dos, Aragón y Castiella, fendo parti d'a provincia d'Aragón os Reinos d'Aragón, Valencia y Mallorca y o Prencipato de Catalunya. Dica 1597 ista provincia encluyiba tamién a isla de Cerdenya[1]. O gran promotor d'a orden en a Corona d'Aragón en istas primeras envueltas estió Sant Francisco de Borcha, bisnieto de Ferrando o Catolico. En 1815 tornarían a unir-se todas as provincias en Espanya, ta dividir-se atra vegada en 1863. En 1948, Zaragoza, Uesca y Teruel pasan a fer parti d'a provincia de Castiella Oriental, chunto a Guipuzcua, Navarra, A Rioxa y Soria. A resta de provincias que feban parte d'a provincia d'Aragón se agrupan en una nueva, a Tarraconense. Ista rariza situación dura dica 1962, quan as provincias aragonesas quedan ya agrupadas como en l'actualidat.
A presencia d'a Companyía de Chesús en Aragón prencipia en 1557, con a fundación d'o Colechio d'a Purisma Concepción (dimpués de Sant Carlos) en Zaragoza. Bells anyos dimpués, en 1584 s'estableixe o Colechio de Calatayú, en o puesto a on mas tardi, en 1752 se creyaría tamién o Real Seminario de Nobles d'a Inmaculata Concepción. En os siguients anyos se creyarían en todo o reino mas colechios y residencias, como o Colechio de Sant Vicent Mártir (hue Hogar Doz) en 1591 en Tarazona, o Colegio de Sant Vicent en 1605 en Uesca, o Colechio de Graus en 1652, o Colechio d'Alagón en 1688, a Residencia de Fonz en 1633, o Colechio de Casp en 1740 y o Colechio de Teruel en 1745.
En 1767 Carlos III chita a os chesuitas d'Espanya. Por ixas envueltas yeran mas de 600 os chesuitas forachitatos por Carlos III en toda a provincia d'Aragón, d'os que nomas una quatrena parti yeran naixitos d'Aragón. Muitos d'istos chesuitas, mas de 50, morioron en a travesía entre Salou y Civitavecchia y atros muitos se secularizoron.
A restauración d'a Companyía de Chesus se produce entre 1814 por o papa Pío VII y 1815 por o rei Ferrando VII, anyos dimpués en 1863 ye quan torna a creyar-se a provincia d'Aragón, que en iste periodo yera unita con Castiella formando a sola provincia d'Espanya. Como no se podioron recuperar os antigos biens anteriors a la expulsión, se creyan nuevas institucions. D'ixas envueltas son a Residencia de Graus (1816-1820, 1870-1873), a Residencia de Zaragoza (1856-1985) y o Colechio d'o Salvador de Zaragoza (1871). En l'anyo 1877 se creya en o Monesterio de Veruela o Noviciato d'a provincia d'Aragón, tornando-se o edificio ta o Estato en 1971. Un anyo dimpués, en 1878, se creya a Residencia de Uesca.
En 1932 se torna a disolver a Companyía mientres a Segunda Republica Espanyola y no ye dica 1939 quan os miembros d'a companyía tornan a las suyas antigas comununidatz y obras apostolicas. En os siguients anyos prencipian a establir-se nuevas obras como o Colechio Mayor Pignatelli (1954-1975), a Editorial Hechos y Dichos (1957-1984), a Residencia de Graus (1974-1978), Statio en o vico de La Jota (1976) y a Parroquia d'o Sagrato Corazón en Miraflors (1985-2000).
Os anyos 1970 plegan con nuevos cambeos. En 1970 se treslada o Colechio d'o Salvador a l'actual edificio situato en a Romareda, fusionando-se en 1983 con o Colechio de Jesús-María dica 2011. En zaguerías de 1970 se produce tamién o treslato d'o Noviciato d'a Provincia dende Veruela enta a carrera Cheneral Mola de Zaragoza (hue Paseyo Sagasta) a on permaneixerá dica 1977 quan se torna a tresladar enta Benimámet (Valencia). En 1984 s'inaugura o Noviciato Interprovincial Sant Chusé Pignatelli d'as provincias d'Aragón, Loyola y Tarraconense, pasando en 2006 a estar-lo de todas as provincias espanyolas. En ixe mesmo anyo prencipia a funcionar en o Centro Pignatelli (en o Paseyo Constitución de Zaragoza) o Seminario d'Investigación ta a Paz.
Entre os chesuitas aragoneses mas destacatos se troban Sant Chusé de Pignatelli y Baltasar Gracián. Actualment, seguntes o catalogo chesuitico de l'anyo 2000 bi ha 227 chesuitas en a provincia d'Aragón, d'os que 43 serían aragoneses. Bi ha atros 145 destribuyitos por misions y atras provincias chesuiticas, d'os que 35 son naixitos d'Aragón. Entre as provincias de Uesca y Zaragoza bi ha 61 chesuitas, 34 d'ells han naixito d'Aragón. Muitos d'istos relichiosos residen en as diferents casas que tien a orden en o país, 6 d'ells viven en a Residencia de Uesca y 23 en o Colechio de Jesús-María El Salvador, a on quasi a metat d'ells tamién treballan. Se troban tamién chesuitas en o Noviciato Sant Chusé Pignatelli, casa común d'as provincias d'Aragón, Loyola y Tarraconense, con 4 chesuitas y 5 novicios; a Residencia y Parroquia d'o Sagrado Corazón con 8 chesuitas, a Residencia y Parroquia Nuestra Senyora de Belén con 6 chesuitas y 3 chesuitas en a Comunidat de «La Jota». En o Centro Pignatelli bi ha 10 jesuitas, 6 residents en o Centro y 4 d'atras casas que dirichen a Sección Academica, o Seminario d'Investigación ta a Paz, a Escuela de Pais, a Comunidat de Chovens Centro-Pignatelli, a Biblioteca y a Ilesia Sant Chusé Pignatelli y a Casa d'Eixercicios d'a Quinta Julieta, con un equipe de 3 chesuitas y as Relichiosas Esclavas de Cristo Rei.
Superiors provincials d'Aragón
Periodo | Superior provincial |
---|---|
25 de chulio de 1962 - 4 d'agosto de 1964 | P. Manuel Marina Martín S.J. |
4 d'agosto de 1964 - 18 d'abril de 1970 | P. Mariano Madurga Lacalle S.J. |
18 d'abril de 1970 - 14 de marzo de 1976 | P. Ignacio Moragués Tamasó S.J. |
14 de marzo de 1976 - 13 d'abril de 1980 | P. Lorenzo Ayerdi Chinestra S.J. |
13 d'abril de 1980 - 28 de chunio de 1986 | P. Eduardo Serón Puértolas S.J. |
28 de chunio de 1986 - 21 de chunio de 1992 | P. Francisco Javier García Forcada S.J. |
21 de chunio de 1992 - 11 de chunio de 1998 | P. Julio Colomer Casanova S.J. |
11 de chunio de 1998 - 30 d'abril de 2004 | P. Darío Mollá Llácer S.J. |
30 d'abril de 2004 - 30 de mayo de 2010 | P. Carlos María Sancho de Claver S.J. |
30 de mayo de 2010 - present | P. Vicente Durá Garrigues S.J. |