Desastre natural

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
As pedregadas son desastres naturals prou habituals.

Os desastres naturals u catastrofes naturals son fenomenos naturals, como la plevia y l'aire, consideraus desastres cuan bel parametro supera un branquil de normalidat (threshold, en anglés), mediu cheneralment a traviés d'un parametro y causa perdidas economicas u personals con ferius u muertos, por eixemplo un tierratremo sin de danyos economicos u personals no ye un desastre natural. Dito parametro cambea pendendo d'a mena de fenomeno (escala de Ritcher ta tierratremos, escala de Escala de Saffir-Simpson ta huracans, ecetra).

A desferra causada por un desastre natural puet amplificar-se si bi ha una mala planificación d'os asentamientos humans, manca de midas de seguridat, plans d'emerchencia, sistemas d'alerta, precariedat social y economica.

Manimenos, muitos d'os fenomenos que conoixemos como catastrofes u desastres naturals son causatos per l'acción humana, u bien as suyas consecuencias s'agravan per l'accion de l'hombre. En istos fenomenos s'incluyen os incendios forestals y os accidents industrials y tecnolochicos.

Tipos de desastres[editar | modificar o codigo]

Simulación por ordinador d'un movimiento de ladera en San Mateo County, California en chinero de 1997.
Huracán Iván.

Cheolochicos[editar | modificar o codigo]

Os desastres natuals de tipo cheolocico incluyen os que tienen relación con fenomenos cheolochicos que causan danyos como os siguients:

Desastres hidrolochicos[editar | modificar o codigo]

Un desastre hidrolochico ye un cambio repentino, violento y destructivo en a calidat de l'augua d'a tierra, en a suya distribución u lo suyo movimiento de circular per dencima u debaixo d'a superficie u en l'atmosfera. A vegadas estes fenomenos son consecuencia d'atros desastres naturals u per l'acción humana.

Desastres metereolochicos[editar | modificar o codigo]

Incendios forestals[editar | modificar o codigo]

Os incendios forestals son grans fuegos qué a ormino s'encietan en arias forestals. Las causas mas comuns incluyen lampedos y sequeras pero tamién pueden estar orichinaus per neglichencia humana u accidentalment per estructuras u actividaz humanas. Pueden extender-se a areas pobladas y estar una menaza a humans y propiedaz, asinas como fauna y flora.

Desastres espaciales[editar | modificar o codigo]

Futuro[editar | modificar o codigo]

En o futuro seguntes muitas organizacions, entre os que cal destacar Oxfam, predicen un augmento exponencial d'os afectaus per desasatres naturals como consecuencia d'o cambio climatico y a urbanización de zonas con risgo per a necesidat d'ocupar nuevos espacios debant de l'augmento d'a población mundial. D'os afectaus se creye que un 95% serán pobres, especialment per a falta de mecanismos d'alerta y prevención.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]