Sierra de Santa Cruz (Sobrepuerto)

De Biquipedia
(Reendrezau dende Cerro de Sant Cocobat)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Iste articlo tracta sobre o cerro de Sant Cocobat en Sobrepuerto, tamién conoixiu como de Sant Blas. Ta atros emplegos de Sant Cocobat se veiga Sant Cocobat (desambigación), y ta Sant Blas se veiga Sant Blas (desambigación).
O cerro, por o cabo que se conoix como de Sant Blas, dende Basarán.

A sierra de Santa Cruz[1] ye un sarrato (sensu stricto) d'a sierra d'a Oturía que s'adintra en o Sobrepuerto, dica o cuello Basarán (en os arredols de Basarán) y marca buena cosa d'a divisoria d'auguas entre os dos cursos principals de Sobrepuerto: a cuenca d'o barranco d'Oliván y a d'o barranco de Forcos.

A serreta comienza en a partida de monts que se conoix como «de Sant Cocobat», recibindo por ixo o nombre de cerro de Sant Cocobat por ixa part, y remata aman de Basarán en un tozal que se conoix popularment como cerro de Sant Blas por una ermita que i hai alto. O toponimo «de Santa Cruz» se troba asociau, mas que mas, a la loma que se prolarga entre la un y l'atro mont (loma Santa Cruz)[2]. A palabra «cerro» s'ha documentau en Sobrepuerto con un significau sinonimo de «sarrato»[1] que no ye o mesmo que tiene en aragonés en cheneral.

O cerro u sarrato, que tiene forma ueste-este y dimpués chira progresivament dica norte, desparte la valle de Cortiellas con a suya man sud (dita «valle de Sant Cocobat» en o suyo sector alto) contra la valle d'o barranco de Bergusa (afluent d'o barranco d'Oliván), que ye la suya man norte. As dos valles se deseparan bien luego, chirando a d'o barranco de Bergusa ta norte y dimpuesas nor-ueste de camín ta o Galligo, mientres que o barranco de la Valle de Cortiellas (dimpués barranco de la Pera) marcha ueste→este dica o Forcos.

Orografía[editar | modificar o codigo]

Toponimia en a Oturía dende o cerro de Sant Blas, en a serreta de Santa Cruz, a par de Basarán.

A Estiva
Valleta d'Isábal
Sarrato de Sarradiblo

O «cerro» ranca d'a man oriental de la Oturía en una zona de vechetación rala colonizada d'abrinzons, que enantes yera pratos, a on que encara se conserva una mallata dita de Santa Cruz[2]. En os primers metros por a on que comienza a deseparar-se d'a montanya d'a Oturía i hai un cuello, que se conoix popularment como «cuello de Sant Cocobat» y comunica as dos baixants d'o sarrato. No s'ha d'entivocar iste «cuello de Sant Cocobat», de menors proporcions, con o puerto de Sant Cocobat (chusto en a man cuentra d'a cul d'a valle de Cortiellas), o cual comunica o Sobrepuerto con o parache de Santa Orosia.

A sierra forma, a partir d'ixe puesto, una loma con alturas cuasi contino a redol d'os 1500 mslm, y forma un segundo cuello entre as dos versants que ha nombre de cuello Cortiellas cuan pasa a ran d'iste despoblau. A pista que une os nuclios de Basarán, Cortiellas y Ciellas con o puerto de Santa Orosia y, a o suyo traviés, con Yebra de Basa, resigue paralela la cresta superior d'a serreta pero bels metros mas t'abaixo por a man solana.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 (es) VAZQUEZ OBRADOR, Jesús. Nombres de lugar de Sobrepuerto, análisis lingüístico. Ed. comarca de l'Alto Galligo. Uesca, 2004. ISBN 84-8127-131-4. Versión dichitalizada consultable en linia
  2. 2,0 2,1 (es) Serrablo, Sobremonte, Sobrepuerto, La Guarguera. Mapa excursionista de los Pirineos. Editorial Pirineo. Uesca 2007. ISBN 84-87997-90-2