Banská Štiavnica

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Banská Štiavnica
Localidat d'Eslovaquia
Escudo d'armas
Estau
 • Rechión
 • Rechión historica
 • Districto
 Eslovaquia
Banská Bystrica
Hont
Banská Štiavnica
Superficie 46,38 km²
Población
 • Total
 • Densidat

10814 hab. (2004)
233,16 hab/km²
Altaria
 • Meyana

621 m.
Codigo postal 969 01
Coordenadas
Banská Štiavnica ubicada en Eslovaquia
Banská Štiavnica
Banská Štiavnica
Banská Štiavnica en Eslovaquia
Web oficial

Banská Štiavnica (en hongaro Selmecbánya, en alemán Schemnitz) ye una ciudat situada en o centro d'Eslovaquia en a rechión de Banská Bystrica, en o centro d'una graniza caldera creyada por o colapso d'un antigo vulcán. Por a suya mida, a caldera vulcanica se conoixe como montanya de Štiavnica. Banska Štiavnica tien una población de mas de 10.000 habitants.

Ye una ciudat medieval prou bien conservada, antigo condau hongaro de Hont, en a linia de ferrocarril hongara Esztergom-Breznitz-Banská, 570 m. s.n.m. Debiu a la suya valura historica, a ciudat y a suya redolada fuoron nombradas por a UNESCO como Patrimonio d'a Humanidat l'11 d'aviento de 1993.

A ciudat en sí, se composa d'os vicos montanyosos de Hodritsch, Schüttrisberg, Steplitzhof, Oberfuchslos y Windschacht, y a villa de Belabánya, incorporada a Banská Štiavnica en 1868. Tien tres ilesias catolicas, un Santuario (Mont Calvario), construyiu en 1744 en un tozal basaltico, puesto de pelegrinación, con polidas anvistas panoramicas; dos conventos y un templo evanchelico. Entre os edificios mas notables i figuran l'antigo castiello y o nuevo castiello, l'edificio d'a dirección de Menas, l'Academia de Silvicultura, o laboratorio, etc.

As pipas de fumar d'archila de Banská Štiavnica estioron mientres muitos anyos un important articlo de comercio d'a población. Ista conta entre os suyos institutos d'amostranza, a mas de l'Academia de Meneria y Silvicultura, establida en 1760 por María Tresa I, con un instituto d'educación segundaria (chimnasio) dirichiu por os Escolapios, un Liceu evanchelico y una Escuela Normal.

Os prencipals productos d'a explotación menera d'a suya redolada son oro, archent, plomo y arambre. Dos terceras partis d'o districto menero perteneixen a o Estau; l'atra ye propiedat particular, perteneixient a la prencipalidat d'a villa y a una companyía particular. Banská Štiavnica ye a ciudat menera mas antiga d'Hongría, datando ista riqueza d'a epoca romana.

Historia[editar | modificar o codigo]

En o sieglo XIII fue puyada por o rei Bela IV a la categoría de ciudat libre y poblada por colonizadors flamencos y holandeses. En os sieglos XV y XVI os tallers de beneficiación de mineral fuoron cedius en arrendamiento a os Fugger; pero en zaguerías d'o sieglo XVI a ciudat a causa d'a Contrarreforma, s'eslovaquiza a-saber-lo, estando forachitaus d'ista os alemans, dica que en 1848 a mayoría ya yera maguiar. Amán d'a población i son os balneyarios de Szkleno y Vihnye, muit freqüentaus.

Bibliografía[editar | modificar o codigo]