Navarro-aragonés
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Navarro-aragonés | ||
|---|---|---|
| Atras denominacions: | Aragonés, navarro | |
| Parlau en: |  Reino de Navarra Reino d'Aragón
| |
| Rechión: | ||
| Etnia: | {{{pueblo}}} | |
| Parladors: | Amortau | |
| Posición: | {{{clasificación}}} (Ethnologue 1996) | |
| Filiación chenetica: | Luengas indoeuropeas Italica |
|
Estatus oficial
| ||
| Oficial en: | Reino de Navarra Reino d'Aragón | |
| Luenga propia de: | {{{propia}}} | |
| Reconoixiu en: | {{{reconoixiu}}} | |
| Regulau por: | Sin de regulación | |
Codigos
| ||
| ISO 639-1 | an | |
| ISO 639-2 | arg | |
| ISO 639-3 | arg | |
| SIL | ||
 Extensión d'o navarro-aragonés
| ||
O navarro-aragonés ye a denominación d'o romanz medieval que representa a evolución d'o latín en l'Alto Aragón, este y sud de Navarra y en La Rioja, no guaire diferent d'o mozarabe d'a val d'Ebro, que podería estar meso en este conchunto.
A visión tradicional ye basada en fer enfasi por as diferencias rechionals y en veyer o proceso de castellanización lo mas primerenco posible, feito que esdevenió en La Rioja dimpués d'a unión con Castiella.
Sindembargo en Navarra y Aragón os textos no son representativos d'a parla viva, y a parti de diferencias en a grafía, as diferencias linguisticas reals entre o navarro y l'aragonés son chicotas (y mesmo en os repuis que'n quedan en o castellano de Navarra y Aragón).
Aragonés medieval de l'Alto Aragón
Aragonés d'as comunidaz aragonesas
A división entre riojano, navarro y aragonés ye útil, sindembargo, ta mostrar a diferent historia linguística entre rechions con diferent historia politica.
En o caso d'este zaguero, bi ha una visión tradicional, propia d'autors como Manuel Alvar, que diz que l'aragonés de tierra plana, producto d'a reconquiesta y repoblación, yera muito diferent de l'aragonés orichinal de l'Alto Aragón.
Esto ha estau contestau por bel autor moderno que argumenta que os textos medievals no son representativos de toz os caracters d'a lengua charrada, y por a evidencia de l'aragonés residual d'os Monegros, Ribera Baixa d'Ebro y Baixo Aragón en a part oriental y de Cinco Villas en a part occidental.
| Variants medievals d'o navarro-aragonés | ||
|---|---|---|
| Aragonés medieval de l'Alto Aragón | Aragonés d'as comunidatz aragonesas | Aragonés d'as Comarcas Churras | Aragonés d'a val d'Ebro | Chudeoaragonés | Navarro | Riojano | Scripta aragonesa (stándard) | ||