Bristón

	Bristón; Bristol
	Localidat y condau d'Reino Uniu
	; A seu de Bristón, d'estilo normando, romanico y gotico.
Estau; • País constituyent; • Rechión; • Condau	Reino Uniu; Anglaterra; Surueste d'Anglaterra‎; Briston
Superficie	110,00 km²
Población; • Total; • Densidat	; 535907 hab. (2011); 3.785,47 hab/km²
Altaria; • Meyana	; 11 m.
Codigo postal	BS 0117
Ríos	Avon y Severn
Coordenadas	51°27’13’’N 2°35’51’’U
	Bristón Bristón en Reino Uniu
	Web oficial

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Bristón^[1] (Bristol /ˈbrɪstəl/ en anglés y oficialment) ye una ciudat portuaria d'Anglaterra, capital d'a rechión d'o Surueste d'Anglaterra‎ y d'o condau de Bristón. Dende a suya creyación, a ciudat ye intimament unita a lo suyo puerto, a razón por a cual se convertió historicamet en a segunda ciudat d'o reino d'Anglaterra por a suya población (encara que en os anyos 1780 la superoron Liverpool, Manchester y Birmingham).

A suya población ye de 416.400 habitants (estimación de 2007) en una superficie de 110,00 km², con una densidat de población de 3.785,47 hab/km².

Cheografía

Bristón ye situato a canto d'o río Avon, d'o estuario d'o río Severn (o estuario d'o Severn) y d'o canal de Briston, que ye parte d'a mar Celta y de l'Oceano Atlantico. A suya altaria ye d'11 metros sobre o livel d'a mar.

Etimolochía

En anglés antigo, a ciudat se clamaba Brycgstow, ye decir, a ciudat d'o puent.

Historia

Dimpués d'a conquiesta normanda d'Anglaterra en 1066, en Bristón se construyó uno d'os mas importants castiellos construitos por o nuevo rei, Guillén O Conqueridor, ta controlar o país, en a desembocadura d'o río Avon. A o canto d'o suyo puerto, creixió a ciudat, que dende o sieglo XII estió una pieza important en o comercio maritimo d'o reino con Irlanda en trescruzando a mar d'Irlanda. En 1247 se construyó un nuevo puent y la ciudat encara creixió mas a escape, dica convertir-se en o sieglo XIV en a tercera ciudat d'Anglaterra, dezaga de Londres y York. Sindembargo, a ciudat perdió muitos d'os suyos habitants en a epidemia de peste negra en 1348-1349. En a Edat Meya yera famosa por a suya industria textil, con os clamatos en aragonés panyos de Bristón.^[1]

En 1542, a ciudat de Bristón plegó a la categoría de ciudat, y l'antiga abadía de Sant Agostín, adedicata a Sant Agostín d'Hipona, se convertió en a seu de Bristón. D'antis mas, en 1497, de Bristón heba partiu ta lo suyo viache a America John Cabot. Dende o sieglo XVI, a burguesía d'a ciudat teneba muitos beneficios economicos d'a suya financiación d'os piratas angleses que atacaban o trafico mercantil espanyol con as suyas colonias americanas. Dimpués, Bristón se convertió, con Liverpool, en uno d'os prencipals centros d'o comercio anglés d'esclavos subsahararians destinatos a las plantacions d'as colonias anglesas d'America (actualment, os Estaus Unius). Asinas, dende 1700 dica 1807, mas de 2.000 barcos negreros partioron dende Bristón ta carregar esclavos en Africa, portando mas de 500.000 esclavos dica America, en un trafico mercantil triangular: portaban produitos manufacturatos, incluindo a producción textil de Bristón, dende o puerto de Briston dica Africa, y pagaban con istos produitos os esclavos que hi compraban, ta luego portar-los y vender-los en America a los propietarios d'as plantacions de zucre a cambio d'iste zaguer producto, que portaban a Bristón ta la suya venda en Anglaterra.