Alionor de Castiella y Portugal

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Alionor de Castiella y Portugal
Reina consort d'Aragón
Consort d'o rei d'Aragón
5 de febrero de 1329-24 de chinero de 1336
Predecesor	Tresa d'Entenza
Succesor	María de Navarra
Atros títols
Infanta de Castiella
Naixencia	1307 ?
Muerte	1359 Castrojeriz, Castiella
Conchuche/s	Alifonso IV d'Aragón
Dinastía	Casa de Borgonya
Pai	Ferrando IV de Castiella
Mai	Constanza de Portugal

Alionor de Castiella y Portugal (arredol de 1307 - Castrojeriz, Castiella, 1359), estió infanta de Castiella y reina d'Aragón (1329-1336).

Orichens familiars

Filla gran d'o rei Ferrando IV de Castiella y Constanza de Portugal. Yera nieta por linia paterna d'o rey Sancho IV de Castiella y María de Molina, y por linia materna de Dionís I de Portugal y Isabel d'Aragón. Estió chermana d'o rei Alifonso XI de Castiella.

Nupcias y descendients

Fue promesa en a suya infancia a o infant Chaime d'Aragón, o primochenito d'o rei d'Aragón y conte de Barcelona Chaime II o Chusto. Manimenos, o infant, ansioso de prener os votos sagraus, prebó de renunciar-ie, dica o punto de que fuyió d'amagau en o transcurso d'a ceremonia nupcial que se celebraba en Gandesa, en 1319. Iste acto no fació guaire goyo a la cort castellana.

O 5 de febrero de 1329 en a seu de Tarragona, Alionor se casó con o rei Alifonso IV d'Aragón, chermano d'o infant Chaime, convertindo-se en a suya segunda muller. Fruito d'iste matrimonio naixioron:

• o infant Ferrando d'Aragón (1329-1363), casau en 1354 con María de Portugal, filla de Pero I de Portugal
• o infant Chuan d'Aragón (v 1330-1358), casau con Isabel Núñez de Lara y asasinau por orden d'o suyo primo Pero I de Castiella

Succesión a la Corona

A succesión, seguntes o prencipio d'a indivisibilidat d'a Corona, correspondeba a Pero, o futuro Pero IV d'Aragón, fillo d'a primera muller d'o Benigno, Tresa d'Entenza. Debant d'iste feito Alionor presionó a o rei ta que consentise a o menos fer importants donacions territorials a os fillos tenius con ella. Asinas, Ferrando recibió o marquesau de Tortosa y cuantas poblacions d'o reino de Valencia, como tamién en recibió belunas o suyo chermano Chuan. Istas donacions, que suposaban una mingua considerable d'o patrimonio reyal y que perchudicaban mas que mas a o primochenito, facioron que esclatase un conflicto politico-social. A nobleza se dividió y una parti refirmó a la reina y os suyos dos fillos. Pero a enerchica protesta d'os subditos valencianos estió decisiva ta que o rei revocase una parti d'as donacions.

Poco antis d'a muerte d'o Benigno, Alionor habió de fuyir a Castiella con os infants Ferrando y Chuan por temor d'a posible venganza d'o suyo fillastro. Mientres a guerra d'os Dos Peros fue engarcholada por Pero I de Castiella, que la fació asasinar en o castiello de Castrojeriz en 1359.