Present d'indicativo en aragonés

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Tiempos verbals
en aragonés
Modo indicativo

Present
Pasau perfecto simple
Pasau perfecto perifrastico
Pasau imperfecto
Pasau perfecto composau
Pasau anterior
Pasau plusquamperfecto
Futuro
Futuro perfecto
Condicional
Condicional perfecto

Modo subchuntivo

Present
Pasau imperfecto
Pasau perfecto
Pasau plusquamperfecto

Modo imperativo
Impresonals

Infinitivo simple
Infinitivo composau
Participio
Cherundio

O present d'indicativo en aragonés indica accions presents. Tamién se fa servir en as oracions condicionals.

Formas regulars en as diferents conchugacions[editar | modificar o codigo]

Persona 1ª Conchugación 2ª Conchugación 3ª Conchugación
1ª Sing. Aduyo Debo Parto
2ª Sing. Aduyas Debes Partes
3ª Sing. Aduya Debe Parte
1ª Plur. Aduyamos Debemos Partimos
2ª Plur. Aduyaz Debetc Partiz
3ª Plur. Aduyan Deben Parten

Emplego en as oracions condicionals[editar | modificar o codigo]

O present se fa servir en dos tipos d'oracions condicionals:

  • Situación siempre verdadera.
  • Situación real u posible.

Situación siempre verdadera[editar | modificar o codigo]

A sobén presentan o mesmo verbo en as dos proposicions.

Si se quiere fer una petición, sucherencia u ofrimiento se puet fer servir un verbo en imperativo u en present de subchuntivo con función negativa:

Este tipo d'oracions condicionals con imperativo u subchuntivo con función imperativa se troban a sobén en ditos populars.

Situación real u posible[editar | modificar o codigo]

A sobén presentan una proposición en present y l'atra en futuro.

Tamién bi n'ha que fan servir o present de subchuntivo en una proposición y o present d'indicativo en l'atra.

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 (es) Chabier Lozano Sierra: Aspectos Lingüisticos de Tella. Aragonés de Sobrarbe (Huesca). Gara d'Edizions - Prensas Universitarias de Zaragoza - Institución Fernando el Católico. 2010, pp 184-185
  2. *(es) Lozano, Ch., Saludas, Á.L.: (2005). Aspectos morfosintácticos del belsetán. Zaragoza: Gara d'Edizions - IFC, pp 150-151
  3. (es) Francho Nagore: Gramática de la Lengua Aragonesa. Zaragoza. Mira Editores. 1989.
  4. 4,0 4,1 4,2 (es) Chabier Tomás Arias: El aragonés del Biello Sobrarbe. Instituto de Estudios Altoaragoneses. (1999), pp 138-139, p 340, p 342
  5. (es) José Antonio Saura Rami: Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas, Zaragoza, Gara d'Edizions-Institución Fernando el Católico (2003). p 201, pp 290-291, p 298.
  6. (es) SAROÏHANDY, Jean-Joseph, Misión lingüística en el Alto Aragón (compilación de materials ineditos dende 1906); Xordica Editorial. Zaragoza, 2005. p 157 ISBN 84-96457-06-0
  7. 7,0 7,1 (es) María Pilar Benítez: L'Ansotano. Estudio del habla del Valle de Ansó. Gobierno de Aragón, 2001. p 207
  8. (es) Vicente de Vera, Eduardo: Textos en grausino (1904-1985). Zaragoza, Deputación Cheneral d'Aragón (col. «O pan de casa nuestra», 3), 1986. p 53, p 80.
  9. (es) Barcos, Miguel Ánchel: El Aragonés Ansotano: estudio lingüístico de Ansó y Fago; Gara d'Edizions. Zaragoza, 2007. p 148 ISBN 978-84-8094-058-0

Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]


O present d'indicativo en aragonés y atras luengas romances
present d'indicativo en galaicoportugués | present d'indicativo en astur-leyonés | present d'indicativo en castellano | present d'indicativo en aragonés | present d'indicativo en catalán | present d'indicativo en occitán | present d'indicativo en francés | present d'indicativo en italiano | present d'indicativo en rumano