Morrena de Senegüé
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
A morrena de Senegüé ye una morrena terminal glacial situada chunto a la localidat de Senegüé, en o municipio de Samianigo. La creyó o glaciar d'o Galligo que baixaba dende a val de Tena dica iste puesto. Ye un tozal alargau con forma de meya luna y, encara que data de fa mas de 35.000 anyos, ye prou bien conservada.
Formación[editar | modificar o codigo]
Mientres o maximo d'o Pleistoceno, o glaciar d'o Galligo gosaba tener una lorgaria de dica 44 km, estendillando-se dende os altos picos d'a val de Tena dica a plana entre Senegüé y Samianigo. A suya fondaria en bels puntos yera de dica 400 metros. L'amplaria, entre Gavín y Sobremont plegaba a os 4 kilometros.
En depositar-sen aquí os materials arrocegaus por o glaciar facioron d'entibadera d'as auguas de fusión d'ista, formando-se un laco entre Biescas y Senegüé que tenió un relleno de depositos lacustres de cuasi 100 metros a l'altaria d'Oliván. A erosión de l'agua remató por crebar o cordón morrenico con o paso d'o tiempo, liberando-se asinas as auguas.
Centro d'Interpretación d'os Glaciars de Senegüé[editar | modificar o codigo]
Dende fa bels anyos se troba en Senegüé o Centro d'Interpretación d'os Glaciars, situau en a Torre Esfensiva d'os Baguer, edificio d'o sieglo XVI, y l'antiga casa d'o Mayestro, edificios restauraus por l'Asociación de Vecins de Senegüé.
O centro d'interpretación se divide en 4 salas distribuyidas en tres plantas. En a primera d'as salas se pueden trobar mapas y fotografías aerias d'o puesto a on se troba a morrena. A continación bi ha una segunda sala a on s'esplanica a traviés d'un vidio o fenomeno d'o glaciarismo. A tercera sala, en o segundo piso, ye adedicada a conceptos chenerals sobre glaciars, periodizacions y dinamicas. En a zaguera sala bi ha información sobre os glaciars d'o Pireneu aragonés, especialment o glaciar d'o Galligo.
Se veiga tamién[editar | modificar o codigo]
Vinclos externos[editar | modificar o codigo]
- (es) Centro de Interpretación Glaciares de Senegüé en Huesca
- (es) El glaciar del Gállego y los erráticos de Susin. Revista Serrablo.
- (es) Geología. La morrena de Senegüé y el plutón de Panticosa. Ansar Aragón.
- (es) El valle glaciar del Gállego. Peña Guara. Club de Montaña de Huesca