Táncher

	Táncher; طنجة; ⵟⴰⵏⵊⴰ; Tánger
	Localidat de Marruecos
	; Anvista en a boca de día d'a badía de Táncher, dend'o Cabo Malabata
Estau; • Rechión	Marruecos; Táncher-Tetuán
Superficie	199 km²
Población; • Total; • Densidat	; 947952 hab. (2014); 3.356,82 hab/km²
Altaria; • Meyana	; 80 m.
Codigo postal	40000
Chentilicio	Tancherín/a u tinchitano/a
Coordenadas	35°46’36’’N 5°48’14’’U
	Táncher Táncher en Marruecos

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Táncher (en berber ⵟⴰⵏⵊⴰ, en arabe طنجة, en castellano Tánger) ye una ciudat a lo norte de Marruecos, en a rechión de Táncher-Tetuán-Alhucemas. Ye situata en a costa nordafricana, a la entrata ezquierda d'o estreito de Chibraltar. Contaba en 2012 con una población censata de 850.000 habitadors.

Toponimia[editar | modificar o codigo]

O nombre suyo posiblement deriva d'a diosa berber Tinjis (u Tinga). En o "Libro d'o Trasoro" ye mencionata como Tinge, ye dicir, Tinche, radiz que provién de l'acusativo Tinge-m d'o nominativo Tingis.

E son tres Mauritanyas: vna do fue la ciudat de Cecina, la otra do fue Cesaria, la iijº do es la ciudat de Tinge. E Mauritanya fina la alta mar de Egipto e comjença aquella de Libia

Historia[editar | modificar o codigo]

A ciudat fue fundata per colonizadors cartachineses en as primerías d'o sieglo V aC.

En o primer sieglo aC, pasó a estar gubernata per es romanos. En o mandato d'Augusto, a colonia estió a capital d'a provincia dita Mauretania Tingitana. En o sieglo V, es vandalos conquerioron y ocuporon "Tingi". Un sieglo dimpués pasó a fer parti de l'Imperio Bizantín, poco antis d'estar controlata y islamizata per es arabes d'a dinastía Omeya en 702.

Ta la Baixa Edat Meya, Táncher pasó a perteneixer dende 1471 a Portugal, dica que en 1661 s'atorgó a Carlos II d'Anglaterra como parti d'o dote d'a infanta portuguesa Catarina de Braganza. Pocos anyos dimpués o soldán Mulai Ismail ibn Xarif de Marruecos aforzó per meyo d'un bloqueyo la reculata d'es angleses, que destrozoron a ciudat antis d'ir-se-ne.

A situación cheografica d'a ciudat fació d'ella un foco ta la diplomacia europea y a rivalidat comercial enta las zaguerías d'o sieglo XIX y prencipios d'o XX. En 1912, s'estalló entre Francia y Espanya. En 1923, se consideró zona internacional administrata en chunto per Francia, Espanya, Gran Bretanya y, dende 1928, tamién per Italia. O control d'a ciudat estió espanyol mientres a Segunda Guerra Mundial, pero pasó a estar parti de Marruecos cuan o país consiguió independizar-se definitivament de Francia en 1956.

En l'actualidat, Táncher ye o segundo centro industrial mas important de Marruecos, a dezaga de Casablanca. Buena cosa d'a suya economía pende igualment d'o turismo.

Cultura[editar | modificar o codigo]

A ciudat ye estata escenario de muitas obras d'arte literarias, cinematograficas, musicals u pictoricas, sobre tot dimpués d'a estacha d'o pintor francés Delacroix. Tamién se ganó una reputación meyo lechendaria como santuario d'espías internacionals en bels periodos d'a suya historia.

D'entre altras personalidaz muertas en Táncher, se i troba l'actor hongaro Paul Lukas y o compositor y escritor estatunitense Paul Bowles.

Referencias[editar | modificar o codigo]

↑ ^1,0 ^1,1 (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.

Vinclos externos[editar | modificar o codigo]

Se veigan as imáchens de Commons sobre Táncher.

[DORTO-1] 1,0 ^1,1 (an) Diccionario ortografico de l'aragonés (Seguntes la Propuesta Ortografica de l'EFA). Versión preliminar. Estudio de Filología Aragonesa. ISSN 1988-8139. Octubre de 2022.

[1]