Partido Socialista de Aragón

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Partido Socialista de Aragón
Datos chenerals
Líder Emilio Gastón y dimpués Santiago Marraco
Periodo {{{periodo}}}
Establiu 1977
Desaparición {{{desaparición}}}
Seu {{{seu}}}
Ideolochía Socialismo
federalismo
republicanismo
autochestionario
Colors Royo y Amariello
Ambito politico
Estau {{{estau}}}
País Aragón
Comunidat autonoma {{{ccaa}}}
Rechión {{{rechión}}}
Coalición de {{{coalición}}}
Afillatura europea {{{europa}}}
Afillatura internacional {{{internacional}}}
Partiu politico {{{partiu}}}
Chovenalla {{{chovenalla}}}
Web {{{web}}}

O Partido Socialista de Aragón (PSA, en aragonés Partiu Socialista d'Aragón) estió un partiu politico socialista aragonés activo dende 1978 dica 1983, definito como federalista y autochestionario. O suyo líder estió Emilio Gastón.

Se creyó o 5 de febrero de 1976 con a unión de l'Alianza Socialista d'Aragón, organización establita en 1974 por sectors intelectuals y profesionals no afiliatos y independients d'ideolochía socialista, miembros d'a revista Andalán y intregratos en a Comisión Aragonesa por una Alternativa Democrática (constituita en 1972 arredol d'o PCE en Aragón) y Reconstrucción Socialista, organización creyata por militants d'o sendicato Unión Sindical Obrera. Luego reunió a un important numero de militants tanto d'a cultura como de l'ambito sendical y fació una gran esfensa d'o territorio y as chents d'Aragón. Legalizato a prencipios de 1977 a suya charrata de presentación estió un gran exito.

Fació parti d'a Federación de Partidos Socialistas y se presentó en as eleccions de 1977, continando con os pactos que heba feitos a Federación, con o PSP. Os resultatos estioron relativament buenos, logrando un acta de deputato ta o suyo secretario cheneral Emilio Gastón. Pero isto suposó un fracaso ta o sector d'o partiu mas clasicament socialista que quereba estar o referent d'a ezquierda aragonesa (o PSOE obtenió cinco escanyos en Aragón). Isto levó a conversacions con partius estatals ta a suya integración en éls, primero estió en l'agüerro d'ixe mesmo anyo con o PCE ta formar o "Partido Socialista Unificado de Aragón", que no tenió exito. Con a plegata a la secretaría cheneral de Santiago Marraco, cabeza prencipal d'os "ortodoxos" en hibierno de 1978, prencipian os contactos con o PSOE ta una unificación pareixita a l'una que daría naiximiento a o PSC, lo que no cuacó mica a atros sectors d'o partiu, habendo-ie pleitos entre bels d'os suyos integrants y plegando bels militants "ortodoxos" a integrar-sen dreitament en o PSOE antis de que s'hese presa una decisión oficial.

Emilio Gastón (prou critico con o proceso constituyent) reuniría arredol d'él a parti d'a militancia mas amanata a las ideolochías aragonesistas, mantenindo as siglas d'o partiu (o PSOE en Aragón nunca emplegó ista denominación, fendo servir a denominación Partido de los Socialistas de Aragón-PSOE) y plegando a fer una campanya por l'abstención en o referéndum que heba d'aprebar a Constitución de 1978. Belún d'os militants, evolucionoron enta un nacionalismo neto, y chunto a miembros de l'asociación cultural Rolde d'Estudios Nacionalistas Aragonés, formarían en zaguerías d'ixe anyo o Movimiento Nacionalista Aragonés amanato a las fuerzas nacionalistas d'ezquierdas que heban surtito en o País Basco u Catalunya en ixos mesmos anyos.

Resultatos electorals[editar | modificar o codigo]

Eleccions chenerals[editar | modificar o codigo]

Calendata
Votos
provincia
Uesca
%
Cadieras
Votos
provincia
Teruel
%
Cadieras
Votos
provincia
Zaragoza
%
Cadieras
Votos
total
Aragón
%
Cadieras
1977a 13.730 11, 21 - 3.387 3, 63 - 46.737 10,71 - 63.854 9,79 1
1979b 1.363 1,16 - 615 0,73 - 17.242 4,06 - 19.220 3,07 -
1982 2.116 1,62 - 626 0,66 - 4.119 0,83 - 6.861 0,95 -

a Coalición electoral clamata Unidad Socialista, formata por o PSA y o PSP. A cadiera estió ta o deputato d'o PSA Emilio Gastón.

b Coalición electoral clamata Coalición por Aragón, formata por o PSA y o Partido Social Democrata de Aragón (PSDA).

Eleccions locals[1][editar | modificar o codigo]

Calendata
Votos
provincia
Uesca
%
conces
Votos
provincia
Teruel
%
conces
Votos
provincia
Zaragoza
%
conces
Votos
total
Aragón
%
conces
1979c - - - - - - 4.781 0,01 1 4.781 0,01 1

c Coalición electoral clamata Coalición por Aragón, formata por o PSA y o Partido Social Democrata de Aragón (PSDA). Obtuvo un conce en La Muela.

Referencias[editar | modificar o codigo]