Ir al contenido

Oguces

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Os oguces estioron una d'as brancas principals d'os pueblos turquicos dende o sieglo VIII dica o sieglo XI. Mientres la migración d'os pueblos turquicos en os sieglos X, XI y XII, os oguces feban parte d'os turquicos d'a rechión caspiana que migraban enta o sud y ueste en dirección ta Asia Occidental y Europa.

Os oguces son consideratos como os ancestros d'os pueblos turquicos occidentals modernos: azerins, turcos anatolicos, turcomans, turcos de Corastén y os Gagauces.

Etimolochía

[editar | modificar o codigo]

O nombre oguz deriva d'o turco ok, "sayeta" y uz ("tribu"), y se cuaterna por primera vegata en as inscripcions turquicas d'Orkhon: una unión tribal dita Altı Oğuz ("os seis oguces") en a ribera mongola d'o río Yenisei. Manimenos as fuents chinas mencionan una tribu dota O-Kut en o sieglo II aC en a rechión de Tabargatai-Kobdo en o Cazaquistán.

O nombre oguz poderba estar simplament un plural antigo de ok "sayeta", preso con o sentito de tribu, comparable con lo nombre d'os hongaros on ogur ("diez sayetas") y de pueblos vecins d'os antigos echipcios como pdjt 9 "os nueu arcos". Existioron tamién confederacions ditas Sekiz Oğuz («os hueito oguces») y Dokuz Oğuz («os nueu oguces»). A cuna d'os Oguces, como d'atros turquicos en os periodo d'os Köktürks, pareixe haber estato a rechión d'os Monts Altai y lo sud de Siberia.

Os oguces estioron os principals dirichents de l'imperio d'os Köktürks en os sieglos VI y VII y establioron tamién o estato d'os oguces yabgu (yahgu ye un titol principesco) que s'esboldregó en l'anyo 1000. Poco dimpués un clan oguz dirichito por Selchuk s'infiltró en o Soldanato Gaznebida y fundoron l'Imperio Selchucida.

Os bizantins tenioron contacto en as suyas mugas danubianas con un pueblo d'as estepas ditos usios, que seguiban a los pacinacos y que precedeban a los cumans y que talment sigan una branca d'os oguces.