Mayenco

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Fusión d'a nieu en o Parque Nacional d'os Glacials (Estaus Unius), que fa que creixca o río

Un mayenco[1] ye o deschelo u fusión d'o chelo y nieu en primavera que causa a creixita d'os ríos,[2] y tamién a mesma creixita d'un río como consecuencia de fundir-se a nieu y o chelo en primavera. Gosan producir-se en mayo (d'astí o nombre) u chunio, y son os millors días pa baixar as navatas en os ríos pirenencos. Un mayenco de gran mida baixando por un río u torrent con muita enerchía ye una mayencada.

Como fuerza d'a naturaleza ha estau fuent d'inspiración en versos de poetas altoaragoneses como Bienvenido Mascaray Sin en Benas, Trallo y fuellas:

Mayenco fecundo, río orgulloso, / que al bramá pregonas el trunfo del sol, / que fa amoranzá a la neu y al chelo / y plloran cristals, espumas y perlas / qu'allá en la Llitera s'esparramarán.[3]

Referencias[editar | modificar o codigo]

  1. (an) Silbia Garcés Lardiés,Francho Rodés Orquín:Un borguil de parolas.Bocabulario dialeutal escolar, Gubierno d'Aragón, 2006, ISBN 84-689-7358-0, p.37
  2. (es) Fernando Blas Gabarda, Fernando Romanos Hernando: Diccionario aragonés. chistabín-castellano pp 126. Ainas. Gara d'edizions, 2008
  3. (an) MASCARAY SIN, Bievenido: Benas, Trallo y fuellas. Poemas en aragonés ribagorzano de Campo. Consello d'a Fabla Aragonesa, 1984, 114