Gas noble

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Grupo 7
Periodo
1 2
He
2 10
Ne
3 18
Ar
4 36
Kr
5 54
Xe
6 86
Rd
7 118
Uuo

Os gases nobles son un grupo d'elementos quimicos con propiedaz muit parellanas: en condicions estandar, toz son gases inodoros, incoloros y monoatomicos, con una reactividat muit baixa. Os seis gases nobles que se dan en a naturaleza son o helio (He), o neón (Ne), l'argón (Ar), o criptón (Kr), o xenón (Xe), y l'elemento radioactivo radón (Rn).

As propiedaz d'os gases nobles son bien explicatas por as teorias modernas d'a estructura atomica; se considera que a suya capa exterior d'electrons de valencia ye "plena", fendo que tiengan poca tendencia a fer parti de reaccions quimicas, y nomás s'han feito bels poquez centenars de compuestos de gases nobles. Os puntos de fusión y d'ebullición d'os gases nobles son amanatos, y difieren en menos de 10 °C; por ixo, nomás son liquidos en un rango de temperaturas muit reducito.

O neón, l'argón, o criptón y o xenón s'obtienen a partir de l'aire por meyo de metodos de licuefacción de gases y destilación fraccionata. O helio se gosa deseparar d'o gas natural, y o radón s'obtiene d'a desintegración radioactiva de compuestos disueltos de radio.

Usos[editar | modificar o codigo]

Os gases nobles tienen diversas aplicacions importants en industrias como a iluminación, a soldadura y a exploración espacial. Os buzos de gran fondura utilizan una mezcla de gases d'helio y nitrocheno en as fonduras como gas respirable, ta evitar a toxemia de l'oxicheno, l'efecto letal de l'oxicheno a alta presión, y o mal de fundaria, l'efecto narcotico d'o nitrocheno en l'aire per dencima d'a muga de presión parcial. Dimpués de que o risgo causato por a inflamabilidat d'o hidrocheno se fese evident, fue substituyiu por helio en os dirichibles y globos aerostaticos.


Elementos quimicos
Tabla periodica | Nombre | Simbolo atomico | Numero atomico
Grupos:   1 -  2 -  3 -  4 -  5 -  6 -  7 -  8 -  9 - 10 - 11 - 12 - 13 - 14 - 15 - 16 - 17 - 18
Periodos:  1  -  2  -  3  -  4  -  5  -  6  -  7
Series:   Metals alcalins  -  Alcalinoterrios  -  Lantanidos  -  Actinidos  -  Metals de transición  -  Metals d'o bloque p  -  Metaloides  -  No metals  -  Halochenos  -  Gases nobles
Bloques:  bloque s  -  bloque p  -  bloque d  -  bloque f  -  bloque g