García Ennéguiz de Pamplona
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| García Ennéguiz de Pamplona | |
|---|---|
| Rei de Pamplona y de Sobrarbe | |
 | |
| 842/852 - 870 | |
| Predecesor | Enneco Ariesta |
| Succesor | Fortún Garcés |
| 870 - 885 | |
| Predecesor | Enneco Ariesta |
| Succesor | Fortún Garcés |
| Naixencia | 805? |
| Muerte | 870 |
| Conchuche/s | Oria Urraca Ximénez |
| Pai | Enneco Ariesta |
| Mai | Enneca |
García Ennéguiz (u García I Ennéguiz de Pamplona), en arabe قرسية بن ونقه البشكنشي, Garsiya ibn Wannaqo al Baškuniši, naixito arredol de 805 y muerto en 870, estió un rei de Pamplona, rechent d'o reino dende 842, y rei tetular dende 852.
Orichens familiars
[editar | modificar o codigo]García Ennéguiz yera fillo d'o rei Enneco Ariesta y d'Enneca, filla de Velasco de Pamplona. Por su pai yera nieto d'Onneca, casata en segundas nupcias con o Banu Qasi Musa Ibn Fortún de Tudela, por o que García Ennéguiz s'educó en Cordoba, a seu d'o Emirato de Cordoba d'al-Ḥakam I ibn Hishām.
Rechent d'o reino
[editar | modificar o codigo]En 841, una malautia dixa a o suyo pai parlaticato, y García Ennéguiz asume en 842 a rechencia d'o reino y afronta asinas as suyas campanyas militars. Asinas, en mayo de 843 aduya a o Banu Qasi Musa Ibn Musa al Qasaw (u Musa II) en a suya revuelta contra l'emir de Cordoba. Asinas, en chunio d'ixa mesma anyada, as tropas de l'emir Abderramán II dentran en o territorio d'os rebels y redotan a Musa y a o suyo aliato García Ennéguiz, y piden a l'emir l'amman (u paz).
Rei de Pamplona
[editar | modificar o codigo]Dende a muerte d'o suyo pai en 852, García Ennéguiz yera o rei tetular d'o reino de Pamplona. En 859, una expedición vikinga puyó por l'Ebro dica Pamplona y fació preso a García Ennéguiz, obligato a pagar rescate ta lograr a suya liberación.
Cambio d'a politica d'alianzas tradicional
[editar | modificar o codigo]Dende iste succeso, cambeó a suya politica d'alianzas, albandonando l'antiga alianza con os Banu Qasi, que se facioron aliaus plenos de l'emirato de Cordoba, ta acostar-se a o reino d'Asturias. Asinas, en 859 as tropas pamplonesas y asturianas d'Ordonyo I redotoron a las tropas de l'emirato en a batalla d'Albelda (u batalla de Clavijo), que trencó a supremacía d'os Banu Qasi en a rechión.
Sindembargo, una expedición de castigo d'os cordobeses de Mohamed I de Cordoba fació preso a Fortún Garzés, engarcholato por mas de 20 anyadas en Cordoba, dica 10 anyadas dimpués d'a muerte de García Ennéguiz en 870.
Antiparte, ye fácil que como expresión d'a nueva politica d'alianzas, mintras o suyo reinau s'asentoron as bases d'una nueva rota de pelegrinación relichiosa, ta Compostela en Galicia, o clamato Camín de Sant Chaime.
Matrimonios y fillos
[editar | modificar o codigo]En 858, mientres yera vichent a suya alianza con os Banu Qasi, casó con Oria (u Leodegundis), filla de Musa ibn Musa ibn Fortún. Dimpués casó con Urraca Ximénez d'Aragón.
Os suyos fillos estioron:
- Fortún Garcés, casato con Oria.
- Sancho Garces de Pamplona.
- Ximena de Pamplona, casata con o rei d'Asturias Alifonso III.
- Velasquita Garcés.
Mencions en fuents aragonesas y navarras
[editar | modificar o codigo]Ye mencionato en o Liber Regum:
| Predecesor: Enneco Ariesta |
Rei de Navarra 842/852 - 870 |
Succesor: Fortún Garcés |
| Predecesor: Enneco Ariesta |
Rei de Sobrarbe 870-885 |
Succesor: Fortún Garcés II |
Datos: Q1231049
Multimedia: Garcia Iñiguez of Pamplona / Q1231049