Diferencia entre revisiones de «Župan»
Sin resumen de edición |
→Etimolochía y semantica: replaced: meyev → mediev |
||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
Os [[eslovacos]] y [[crovates]] feban servir os termins ''župa'', ''župan'' y ''županija'' pa dicir os contatos d'o [[Reino d'Hongría]] y d'o [[Reino de Croacia]]. A traducción d'estas categorías administrativas en alemán yera ''Komitat'', d'o latín ''Comitatus'', pero dimpués las traduciban como ''Gespanschaft'' adaptando a parabra con a suya radiz. |
Os [[eslovacos]] y [[crovates]] feban servir os termins ''župa'', ''župan'' y ''županija'' pa dicir os contatos d'o [[Reino d'Hongría]] y d'o [[Reino de Croacia]]. A traducción d'estas categorías administrativas en alemán yera ''Komitat'', d'o latín ''Comitatus'', pero dimpués las traduciban como ''Gespanschaft'' adaptando a parabra con a suya radiz. |
||
Os ''župas'' yeran importants en a organización politica d'os eslavos balcanicos d'a Edat Meya. En "De administrando Imperio" bi ha mencions a ''županijas'' en o capítol 30. Tamién bi ha ''župas'' como una entidat administrativa d'o [[primer Imperio Bulgaro]] por debaixo d'atra entidat administrativa dita ''comitatus''. Entre os serbios |
Os ''župas'' yeran importants en a organización politica d'os eslavos balcanicos d'a Edat Meya. En "De administrando Imperio" bi ha mencions a ''županijas'' en o capítol 30. Tamién bi ha ''župas'' como una entidat administrativa d'o [[primer Imperio Bulgaro]] por debaixo d'atra entidat administrativa dita ''comitatus''. Entre os serbios medievals se conoixeban os títols de ''župan'' ''Veliki župan'' ("o gran župan", equivalent a un prencipe). |
||
O títol de župan (''jupân'') existiba tamién en as actuals [[Oltenia]] y [[Muntenia]] (conoixitas en a [[Edat Meya]] como [[Vlaquia (desambigación)|Vlaquia]]), pero huei ye un termin referito a un capitoste d'una colla de pastors u una colla local y ye termin que quan a [[relatinización en rumán|relatinización]] os eruditos rumans sustituyoron por o [[galicismo]] ''şef'' de traza que dicir ''jupân'' tien connotacions humoristicas u de burla, y se troba en os ''[[manele]]'' como parabra d'o lexico [[chitán]]. |
O títol de župan (''jupân'') existiba tamién en as actuals [[Oltenia]] y [[Muntenia]] (conoixitas en a [[Edat Meya]] como [[Vlaquia (desambigación)|Vlaquia]]), pero huei ye un termin referito a un capitoste d'una colla de pastors u una colla local y ye termin que quan a [[relatinización en rumán|relatinización]] os eruditos rumans sustituyoron por o [[galicismo]] ''şef'' de traza que dicir ''jupân'' tien connotacions humoristicas u de burla, y se troba en os ''[[manele]]'' como parabra d'o lexico [[chitán]]. |
||
Versión d'o 07:37 23 feb 2014
Un Župan estió entre os antigos eslavos y vlacos a condición de mainate local en sociedatz de familias patriarcals amplas (zadruge), que evolucionó en bells casos ta un títol nobiliario de bella traza comparable a lo comites latín u a lo "conte" en Europa occidental quan a Edat Meya. O territorio gobernato por un Župan ye un Župa (termin que en bellas luengas no eslavas s'adapta con a terminación -ato u equivalent como Zhupanato u Jupanato).
Etimolochía y semantica
O termin pareix que ye d'orichen turquico (en luengas turquicas actuals "pastor" se diz cioban, çioban), y fue introdueito por os Avaros, pueblo turquico d'as estepas euroasiaticas que sozmetió a los eslavos d'a Cuenca Danubiana y quasi tota Europa Centro-Oriental en a subchección suya. Pareix que o termin Župan se referiba a lo principio a un "patriarca", "capitoste de clan" u "capitoste de tribu" en una sociedat patriarcal con familias amplas.
En Moravia la Gran, en os sieglo IX y X existiba o títol de Župan. Quan o rei Esteban d'Hongría organizó o reino d'Hongría en o sieglo XI, os hongaros adaptoron o termin Župan como ispán pa dicir a qui mandaba en as provincias reyals que chusto heban creyato y que son comparables a los contatos d'os estatos catolicos contemporanios d'Europa Occidental.
Os eslovacos y crovates feban servir os termins župa, župan y županija pa dicir os contatos d'o Reino d'Hongría y d'o Reino de Croacia. A traducción d'estas categorías administrativas en alemán yera Komitat, d'o latín Comitatus, pero dimpués las traduciban como Gespanschaft adaptando a parabra con a suya radiz.
Os župas yeran importants en a organización politica d'os eslavos balcanicos d'a Edat Meya. En "De administrando Imperio" bi ha mencions a županijas en o capítol 30. Tamién bi ha župas como una entidat administrativa d'o primer Imperio Bulgaro por debaixo d'atra entidat administrativa dita comitatus. Entre os serbios medievals se conoixeban os títols de župan Veliki župan ("o gran župan", equivalent a un prencipe).
O títol de župan (jupân) existiba tamién en as actuals Oltenia y Muntenia (conoixitas en a Edat Meya como Vlaquia), pero huei ye un termin referito a un capitoste d'una colla de pastors u una colla local y ye termin que quan a relatinización os eruditos rumans sustituyoron por o galicismo şef de traza que dicir jupân tien connotacions humoristicas u de burla, y se troba en os manele como parabra d'o lexico chitán.