Vilna

Vilna
Localidat de Lituania
Vilna.
Estau  • Rechión	Lituania Rechión de Vilna
Población  • Total	60000 hab. (1766)
Altaria  • Meyana	112 y 98 m.
Codigo postal	01001
Coordenadas	54°41’13’’N25°16’48’’E
Vilna Vilna en Lituania
Web oficial

Vilna (en lituán Vilnius, en polaco Wilno) ye una ciudat d'Lituania, que ye a capital d'o país y tamién d'a rechión de Vilna (u Vilniaus apskritis).

A ciudat de Vilna fue declarata Patrimonio d'a Humanidat por a UNESCO en 1992. Fa parte d'a Organización d'as Ciudatz d'o Patrimonio d'a Humanidat.

Historia

Estió a capital oficial de Lituania dende 1322. En os sieglos XVII y XVIII Vilna y a suya redolata se polonizoron, i plegoron muitos polacos, pero tamién os lituans prenioron a luenga polaca.

En a insurrección antirrusa de 1831 as autoridatz deportoron a 45.000 familias polacas a lo Caucaso y o río Volga y trasladoron ta Kiev a universidat de Vilna, cerrata en 1832.

A prencipios d'o sieglo XX a gran mayoría d'a población yera polacoparlant, y una quarta parte d'a población parlaba yidix. Parte d'os polacoparlants se consideraban lituans.

En o contexto d'a guerra polaco-sovietica Vilna cambeó de mans bellas begatas.

O 14 de chulio de 1918, as tropas d'o Exercito Royo conquieren a ciudat y en fan a capital d'a efimera Republica Socialista Sovietica Lituano-Belarrusa.

L'11 de febrero de 1919 o exercito polaco se troba debant d'o Exercito Royo en Brest-Litovsk, y lo refusa ta l'este. Pinsk y Grodno son ocupatos, y o 20 d'abril de 1919 Józef Piłsudski dentra en Vilna.

En 1920 quan os polacos retaculaban en Belarrusia debant de l'abance d'os bolcheviques dirichitos por Mijaíl Tujachevsky, os bolcheviques deixoron que os lituans ocupasen Vilna.

Os polacos lanzoron una contraofensiva o 12 d'agosto de 1920 con refirme de Francia y con gran exito, (o "miraglo d'a Vistula"). O Exercito Royo se bate en retirata. O 9 d'octubre de 1920 o cheneral Lucjan Żeligowski ocupó Vilna. En chinero de 1922 Vilna quedó anexionata a Polonia y os Aliatos lo reconoixioron en marzo de 1923.

Dimpués d'a segunda Guerra Mundial os achustes territorials y cambeyos de mugas facioron que Vilna quedase en Lituania ya de pa cutio. En 1945 muitos polacos de Vilna y redolata emigroron ta Varsovia y o norte de Polonia. A fins d'o sieglo XX quedaban 270.00 lituans polacoparlants vivindo a lo sud de Vilna.

Demografía

• 1976 - 445.900 habitants
• 1979 - 475.825 habitants
• 1988 - 577.000 habitants
• 1989 - 576.747 habitants
• 1999 - 588.400 habitants
• 2001 - 553.904 habitants

Esporte

Vilna ye a seu d'o equipe de baloncesto Lietuvos Rytas que chuga en o estadio Siemens Arena, que estió una d'as seus d'o Eurobasket 2011 organizato por Lituania, chugando-se-ie os partitos d'a segunda ronda.

Tambien ye a seu de muitas Federacions nacionals d'esportes.

Presonalidatz

• Oscar Milosz, poeta y novelista en luenga francesa.
• Czelaw Milosz, escritor en luenga polaca.

Bibliografía

• (es) André Sellier, Jean Sellier: Atlas de los pueblos de Europa central. Acento Editorial.

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Vilna.
• Pachina web oficial municipal de Vilna.
• (en) (lt) Virtual Historical Vilnius.