Diferencia entre revisiones de «Catalunya d'o Norte»
Sin resumen de edición |
m ortografía, replaced: decum → docum (3) |
||
Linia 44: | Linia 44: | ||
Actualment istas comarcas fan parti d'o [[departamento francés]] d'os [[Pireneus Orientals]] (''Pyrénées-Orientales'' en [[idioma francés|francés]]), que s'engloba aintro d'a rechión d'o [[Lenguadoc-Rosellón]] (''Languedoc-Roussillon'') y que se conoixe informalment en francés como ''Pays Catalan'', en catalán, ''País Català''.<ref>{{fr}} [http://www.cg66.fr/bienvenue/pays_catalan/index.html Pays Catalan].</ref> |
Actualment istas comarcas fan parti d'o [[departamento francés]] d'os [[Pireneus Orientals]] (''Pyrénées-Orientales'' en [[idioma francés|francés]]), que s'engloba aintro d'a rechión d'o [[Lenguadoc-Rosellón]] (''Languedoc-Roussillon'') y que se conoixe informalment en francés como ''Pays Catalan'', en catalán, ''País Català''.<ref>{{fr}} [http://www.cg66.fr/bienvenue/pays_catalan/index.html Pays Catalan].</ref> |
||
O [[10 d'aviento]] de [[2007]] o [[Consello Cheneral d'os Pireneus Orientals]] aprobó a oficialidat d'o [[idioma catalán|catalán]], chunto con o [[idioma francés|francés]] en o suyo territorio.<ref name="cg66">{{fr}} [http://www.cg66.fr/202-charte-en-faveur-du-catalan.htm ''Charte en faveur du Catalan'']</ref> y, en o mesmo |
O [[10 d'aviento]] de [[2007]] o [[Consello Cheneral d'os Pireneus Orientals]] aprobó a oficialidat d'o [[idioma catalán|catalán]], chunto con o [[idioma francés|francés]] en o suyo territorio.<ref name="cg66">{{fr}} [http://www.cg66.fr/202-charte-en-faveur-du-catalan.htm ''Charte en faveur du Catalan'']</ref> y, en o mesmo documento, l'apelación Catalunya Norte como equivalent d'o francés ''Pyrénées-Orientales'', como se puet leyer en o preambulo d'o mesmo documento. |
||
Con una población de 440.885 habitants ([[2009]])<ref name=INSEE>{{fr}} [http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/pages2008/pdf/dep66.pdf INSEE cens oficial 2008:pob total sense comptes dobles]</ref>, representan un 0,6% de la población total francesa, 18% d'a rechión [[Lenguadoc-Rosellón]], y un 3,1% d'a población total d'os [[Països Catalans|territorios de parla catalana]]. |
Con una población de 440.885 habitants ([[2009]])<ref name=INSEE>{{fr}} [http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/recensement/populations-legales/pages2008/pdf/dep66.pdf INSEE cens oficial 2008:pob total sense comptes dobles]</ref>, representan un 0,6% de la población total francesa, 18% d'a rechión [[Lenguadoc-Rosellón]], y un 3,1% d'a población total d'os [[Països Catalans|territorios de parla catalana]]. |
||
Linia 58: | Linia 58: | ||
{{leyenda|silver|Municipios no catalanoparlants (historicament de parla occitana)}} |
{{leyenda|silver|Municipios no catalanoparlants (historicament de parla occitana)}} |
||
{{leyenda|yellow|Municipios con parlas de transición u d'adscripción en descusión}}]] |
{{leyenda|yellow|Municipios con parlas de transición u d'adscripción en descusión}}]] |
||
O reyal decreto francés de [[Loís XIV de Francia|Loís XIV]] d'o [[2 d'abril]] de [[1700]], con calendata d'aplicación de l'[[1 de mayo]] d'o mesmo anyo, prohibió l'uso d'a [[idioma catalán|luenga catalana]] en |
O reyal decreto francés de [[Loís XIV de Francia|Loís XIV]] d'o [[2 d'abril]] de [[1700]], con calendata d'aplicación de l'[[1 de mayo]] d'o mesmo anyo, prohibió l'uso d'a [[idioma catalán|luenga catalana]] en documentos oficials, notarials y d'atra mena, baixo pena d'invalidar-ne o contenito. Dende alavez, o [[idioma francés|francés]] contina estando a unica luenga oficial, y a unica que se fa servir en l'amostranza publica. |
||
Recientment, o Estato francés ha modificato a suya constitución y ha adhibito a o suyo articlo 2 a frase siguient: ''La langue de la République est le français.'' ("A luenga d'a republica ye o francés."). Iste articlo, encara que oficialment ha de protecher o francés contra a expansión de l'anglés, de feito se fa servir a sobén ta negar subvencions a movimientos culturals u civicos u ta refusar a presencia d'atras luengas, como en iste caso o catalán, en l'administración. |
Recientment, o Estato francés ha modificato a suya constitución y ha adhibito a o suyo articlo 2 a frase siguient: ''La langue de la République est le français.'' ("A luenga d'a republica ye o francés."). Iste articlo, encara que oficialment ha de protecher o francés contra a expansión de l'anglés, de feito se fa servir a sobén ta negar subvencions a movimientos culturals u civicos u ta refusar a presencia d'atras luengas, como en iste caso o catalán, en l'administración. |
Versión d'o 14:26 16 ago 2012
Catalunya d'o Norte | |||||
País d'os Países Catalans | |||||
| |||||
Entidat • Estato |
País Francia | ||||
Capital | Perpinyán | ||||
Idioma oficial • Luenga propia • Atros idiomas |
Francés Catalán Occitán | ||||
Superficie • Total |
4 116 km² | ||||
Población • Total (2013) • Densidat |
457 238 hab. 103[1] hab/km² | ||||
Localización de Catalunya d'o Norte respecto a Catalunya |
Catalunya d'o Norte (en catalán Catalunya del Nord) ye a parti de Francia historicament y cultural catalana y deseparata d'a resta de Catalunya o 7 de noviembre de 1659 por o tractato d'os Pireneus. Forman ista rechión as comarcas historicas d'o Rosellón, o Conflent, o Vallespir, o Capcir y o norte d'a Cerdanya (conoixita como l'Alta Cerdanya). A Fenolleda, encara que ye mayoritariament de luenga occitana, s'incluye a sobén en a definición de Catalunya d'o Norte por as suyas relacions cheograficas y administrativas con o Rosellón.
Actualment istas comarcas fan parti d'o departamento francés d'os Pireneus Orientals (Pyrénées-Orientales en francés), que s'engloba aintro d'a rechión d'o Lenguadoc-Rosellón (Languedoc-Roussillon) y que se conoixe informalment en francés como Pays Catalan, en catalán, País Català.[2]
O 10 d'aviento de 2007 o Consello Cheneral d'os Pireneus Orientals aprobó a oficialidat d'o catalán, chunto con o francés en o suyo territorio.[3] y, en o mesmo documento, l'apelación Catalunya Norte como equivalent d'o francés Pyrénées-Orientales, como se puet leyer en o preambulo d'o mesmo documento.
Con una población de 440.885 habitants (2009)[4], representan un 0,6% de la población total francesa, 18% d'a rechión Lenguadoc-Rosellón, y un 3,1% d'a población total d'os territorios de parla catalana.
Cheografía
Catalunya d'o Nord ocupa prencipalment a parti oriental d'a versant norte d'os Pireneus y s'estendilla por a plana d'o Rosellón dica plegar ta o norte, a on as Corberes la deseparan de l'Aude y, ta o sud, o macizo de l'Albera la desepara de l'Alto Empordán. Muga a l'ueste con Andorra y a l'este con a mar Mediterrania. Os rios Tet, Tec y Aglí trescruzan a Catalunya d'o Norte d'ueste enta l'este paralelament l'un a l'atro. Os macizos d'o Carlit (2.921 m) y d'o Canigó, a o sud, (2.785 m) i destacan por a suya gran altaria.
O clima, de tipo mediterranio, permite tener hibiernos relativament suaus, en os que ox nevazos son prou raros en a plana. Os veranos son a sobén muit calidos. Os vientos i tienen un gran papel, mas que mas a tresmontana, viento d'o norueste, dito mistral en Occitania, que regularment gosa tener velocidatz superiors a os 100 km/h. O viento de levant, dito marinada, por a suya parti, ye o que portia a plevia.
Luenga
O reyal decreto francés de Loís XIV d'o 2 d'abril de 1700, con calendata d'aplicación de l'1 de mayo d'o mesmo anyo, prohibió l'uso d'a luenga catalana en documentos oficials, notarials y d'atra mena, baixo pena d'invalidar-ne o contenito. Dende alavez, o francés contina estando a unica luenga oficial, y a unica que se fa servir en l'amostranza publica.
Recientment, o Estato francés ha modificato a suya constitución y ha adhibito a o suyo articlo 2 a frase siguient: La langue de la République est le français. ("A luenga d'a republica ye o francés."). Iste articlo, encara que oficialment ha de protecher o francés contra a expansión de l'anglés, de feito se fa servir a sobén ta negar subvencions a movimientos culturals u civicos u ta refusar a presencia d'atras luengas, como en iste caso o catalán, en l'administración.
Oficialidat d'o català
O 10 d'aviento de 2007 o Consello Cheneral d'os Pireneus Orientals declaró a oficialidat d'a luenga catalana, chunto con o francés, a traviés d'a Carta en favor del català. A Carta disposa de 9 articlos que, amás de reconoixer a oficialidat d'o catalán, reconeixe tamién o Institut d'Estudis Catalans como autoridat lingüistica y mira d'asegurar l'uso y conoiximiento cheneral d'a luenga en l'administración y a vida socieconomica. Entre atros, fa referencia a os medios de comunicación publicos y privatos, a escuela y a rotulación viaria.
Referencias
- ↑ Error en a cita: Etiqueta
<ref>
incorreuta; no ha escrito garra testo t'as referencias nombratasfenolleda
- ↑ (fr) Pays Catalan.
- ↑ (fr) Charte en faveur du Catalan
- ↑ (fr) INSEE cens oficial 2008:pob total sense comptes dobles