Entibo de Baserca

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Entibo de Baserca
Entibo de Baserca
Administración
País	Aragón Catalunya
Estau
Provincia
Comarca	Ribagorza Alta Ribagorza
Municipio
Cheografía
Tipo
Orichen
Superficie	km²
Superficie	ha
Altaria	m
Longaria	2 km
Amplaria	km
Fondura	69,5 m
Volumen	22 hm³
Hidrografía
Fuent	Noguera Ribagorzana
Desagüe	Noguera Ribagorzana
Desagües
Mapa
Entibo de Baserca Situación en Aragón

L'entibo de Baserca u entibo de Senet se troba en o río Noguera Ribagorzana, a pocos kilometros a o sud d'o túnel de Vielha. A entibadera y l'entibo se troban dividius entre os termins municipals de Montanui (d'antis mas Bono), en a comarca de Ribagorza, a o norte d'a provincia de Uesca, en Aragón, y Vidallé, en a comarca de l'Alta Ribagorza, a o norte d'a provincia de Leida, en Catalunya, muit amán d'a Val d'Arán.

L'entibo, orientau de norte a sud, tien dos kilometros de largaria maxima y una capacidat total de 22 hm³, encara que a meyana d'os zaguers anyos ye de 18 hm³. Tien una fondura maxima de 69,5 m y suya fondura meyana ye de 23,8 m.^[1]

A temperatura de l'augua oscila entre os 4,9 °C y os 16 °C. O pH de l'augua tien una meya de 7,76 y a transparencia de l'augua ye alta, dica os 10 m.^[2]

A compleganza de l'entibo se troba en a zona axial pirenenca, sobre o gran batolito granodioritico d'a Maladeta.

A precipitación meyana en a zona de l'entibo ye de 1350 mm anyals.

Usos[editar | modificar o codigo]

A finalidat prencipal de l'entibo de Senet ye a hidroelectrica. Con ista fin, as suyas auguas pueden derivar-se a la central de Moralets u a l'entibo de Llauset, a 2200 m d'altaria, a traviés d'un canal reversible. Amás, bi ha una chicota central hidroelectrica a os piet d'a entibadera, a central de Baserca.

D'atra man, l'entibo, rodiau de cimas que superan os 3000 metros, entre ellas a tuca de Mulleres y os Besiberri, sirve como regulador d'as auguas d'o río Noguera Ribagorzana amán d'a suya cabecera y d'atras barranqueras, entre as que destaca o río Ixalenques.^[2] O cabal d'istos cauces varía en gran mida mientres o deschelo primaveral.

A pesca se centra exclusivament en a truita.^[3] L'entibo, situau a 153 km d'a ciudat de Leida, ye muit amán d'a carretera N-230, que transcurre entre Leida y Vielha, y se i accede por ixe canto, a la ezquierda de l'entibo, que perteneixe a Uesca. A parti dreita —a ezquierda d'o río— ye muit escarpada y ye dificil acceder a l'agua, encara que bi ha una pista que discurre por dencima d'a foz. Mientres a zaguera fase de l'hibierno, o livel de l'augua puet baixar a menos d'un 20% d'a suya capacidat total.

Saltos de Moralets[editar | modificar o codigo]

O complejo hidroelectrico d'o que fa parti l'entibo de Baserca incluye l'entibo de Llauset, situau a 2.200 m, baixo a tuca de Vallhibierna (3.062 m), a l'ueste d'a entibadera.

A unión d'istos dos entibos permite a regulación d'os cabals que alimentan os saltos hidroelectricos de Senet, Bono, Vidallé y Pont de Suert.

Amás, ta aproveitar l'augua de Baserca y Llauset s'han construyiu dos centrals subterranias: Moralets y Baserca. Encara que a de Baserca fue zarrada en l'anyo 2018.

A central de Moralets, de 200 MW, situada por dencima de l'entibo, a 1.519 m, fa servir o deslivel que bi ha entre os dos entibos (cuasi 800 m) ta producir enerchía en as horas punta y tornar l'augua a Llauset en horas de baixa demanda. A central de Baserca, situada baixo l'entibo, a 1.361 m, teneba 6 MW de potencia y emplegaba o deslivel d'a entibadera.